ZAMAK nedir?
Dünya metal pazarında en çok kullanılan dördüncü metal olan çinko, yer kabuğunda en yoğun bulunan 27. elementtir.
Zamak alaşımı ise çinko, alüminyum, magnezyum ve bakırdan oluşan çoğunlukla çinko içerdiği için çinko alaşımı adını alabilecek bir malzemedir.
Zamak 1920’li tarihlerde Amerika’da bulunmuştur. The New Jersey Zinc Company tarafından bulunan Zamak adını, Almanca çinko (Zink), alüminyum (Aluminium), magnezyum (MAgnesium) ve bakırın (Kupfer) baş harflerinden alır.
Son derece sağlam kopmaya, esnemeye, kırılmaya dayanıklı bir alaşımdır.
Türkiye’de de üretimi oldukça yaygındır ve dünyada en çok Hindistan ve Çin tarafından üretilir
Zamak, içerisindeki ana bileşenlerin oranlarına göre zamak 7 – zamak 12 gibi isimler alırlar.
Bu isimler bir yandan da alaşımın sertliğine ilişkin bir öngörü sunarlar.
Zamak, darbelere karşı dirençli, esnek ve sağlam bir maddedir. Enjeksiyon ve santrifüj yöntemleri ile zamak döküm makinelerinde çelik kalıplar ve model lastikler ile birlikte sıvı hali yaklaşık 400ºC olan zamak soğutularak meydana getirilir.
Zamak Üretim Prosesleri
Zamak üretimi genel olarak iki aşamada gerçekleşir.Bunlar Hidrometalurjik ve Pirometalurjik proseslerdir.
Bir akış şeması ile kısaca özetlemek gerekirse;
- CEVHER (ZnS) Döküm
- Kırma Öğütme (0,1 mm)
- Flotasyon
- Kavurma
- Nötrleyici Liç
- Çözelti Temizleme
- Elektrolit Hazırlama
- Elektroliz
- Elektrolitik = Zn
- Zn Ergitme
- Gerekli Alaşım Elementlerinin Kontrollü Eklenilmesi (Al, Mh, Cu)
- (Metal Kalıp)
AVANTAJLARI
- Uzun yaşam süresi
- Düşük enerji maliyeti
- Makinede kolay işlenebilme
- İnce kaplama özelliği
- Kıvılcım önleyicilik
- Sağlamlık ve sertlik
- Hassaslık toleransı
- İşleyiş esnekliği
Zamak Alaşımının Kullanım Alanları
Zamak alaşımları endüstrinin genelinde oldukça kullanılabilen bir malzemedir. Otomotiv sektörü başta olmak üzere, ev eşyaları endüstrisi, hırdavat, büro makineleri, fotoğraf ve sinema makineleri, ziraat ve madencilikte kullanılan aletler, askeri malzemeler, elektronik cihazlarda, spor malzemeleri, oyuncaklar, hazır giyim sanayiinde, düğme ve fermuar yapımında, otomobil radyatörleri, radyo ızgaraları, karbüratör, yakıt pompası, madeni kapı kolları, çamaşır makinası ve buzdolabı parçaları, radyo şasisi, aydınlatma ekipmanları, mikrofon, motor muhafazası, elektrikli mutfak aletleri, banyo boru bağlantıları, asma ve yale kapı kilitleri, karayolu markalama ve emniyet işaretleri, LPG parçaları, telefon gövdesi…
Londra metal borsasında 2007-2017 arası fiyat değişim grafiği
Böyle bir alaşımın fiyat analizine değinmeden olmaz.
(Y ekseni ton başına düşen dolar fiyatıdır. Örneğin: 2007 temmuz aylarında bir ton çinko yaklaşık 3500 dolar)
Zamak alaşımlarının birkaç metal ve plastik ile karşılaştırılması
Kullanım Alanları Ve Kullanım Alanına Göre Sağladığı Avantajlar
Kaynakça
www.newoldcompany.com
www.effebiesse.it
www.metalurji.org.tr
www.ekmekciogullari.com.tr
Yorumlar