Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekme özelliği gösteren cisimlere mıknatıs denir.
Mıknatıslar hangi malzemelerden yapılır?
Mıknatıslar ferromanyetik metaller adı verilen metallerden oluşur. Bunlar nikel ve demir gibi metallerdir. Bu metallerin her biri, mükemmel mıknatıslanma özelliğine sahiptir. Bir mıknatısın nasıl işlediğini sorduğumuzda, aslında bir mıknatıs olarak adlandırdığımız nesnenin manyetik alanını ve onun çevrisini etkisini soruyoruz. Cevap aslında oldukça ilginç. Her materyalde alanlar denilen birkaç küçük manyetik alan vardır. Çoğu zaman bu alanlar birbirinden bağımsızdır. Farklı yönergelere sahiptir. Bununla birlikte, güçlü bir manyetik alan, herhangi bir ferromanyetik metalin alanını düzenleyebilir. Böylece daha büyük ve daha güçlü bir manyetik alan oluşturacak şekilde hizalanır. Çoğu mıknatıs bu şekilde düzenlenerek yapılır.
Mıknatıs temel taşı
Mıknatıslar arasındaki ilişki
Mıknatıslar arasındaki en büyük fark kalıcı mı ya da geçici mi olduğudur. Geçici mıknatıslar, metallerin orijinal pozisyonlarına geri döndükçe zaman içindeki büyük manyetik alanlarını kaybederler. Mıknatısların üretimleri, onları Curie sıcaklığına veya ötesine ısıtarak sağlanmaktadır. Curie sıcaklığı, ferromanyetik metallerin manyetik özellik kazandığı sıcaklıktır. Bir ferromanyetik malzemeyi verilen sıcaklığa kadar ısıtmak, bir süre manyetik yapacaktır. Bu noktanın ötesinde ısıtma, manyetizmayı kalıcı hale getirebilir.
mıknatıs temel taşı
Ferromanyetik malzemeler yumuşak ve sert metallere ayrılır. Yumuşak metaller manyetik alanlarını mıknatısladıktan sonra zamanla kaybederken sert metaller ise kalıcı mıknatıs olma özelliğine sahip olarak kalacaklardır. Tüm mıknatıslar insan yapımı değildir. Dolayısıyla bazı mıknatıslar doğal olarak bulunurlar. Doğal mıknatıslar alsında yukarıda tanımladığımız ferromanyetik maddelere denir. Doğada genelde taş halinde bulunurlar. Bunlar doğal, kendiliğinden oluşmuş saf mıknatıslardır. Bu taşlar Nikel, kobalt, demir bakımından oldukça zengindir. Bu doğal mıknatıslar dışında, su verilmiş, özel çelikten yapılma yapay mıknatıslar da vardır.
Kullanım Alanları
Mıknatıslanma ile elektrik arasındaki ilişkinin keşfiyle, mıknatıslar artık her elektrik motorunun ve türbininin önemli bir parçası olmuştur. Mıknatıslar, bilgisayar verilerinin depolanmasında da kullanılmaktadır. Verilerin, bilgisayarlarda daha verimli bir şekilde kaydedilmesine olanak tanıyan ve bir yarı iletken sürücü adı verilen malzeme ile istenilen işlem sağlanmaktadır.
Yorumlar