Karbon ayak izi tüm insanların ısınma, ulaşım faaliyetleri, tükettiği enerji ya da satın aldığı her bir ürün ve hizmet sonucu içerisinde atmosfere yayılan tüm sera gazlarının, karbondioksit cinsinden ölçümüdür. Bir başka deyişle, gerçekleştirmiş olduğumuz tüm faaliyetler ya da aldığımız ürünler ve hizmetlerin gerçekleştirilmesi, üretilmesi için harcanan enerjinin atmosfere yaymış olduğu karbondioksit miktarını bir nevi hesaplama çalışmasıdır. Karbon yayılımı ise kömür, fosil, doğal gaz ve petrol gibi yakıtların yakılması sonucunda gerçekleşir. Fosil yakıtlar ise içerisinde karbon içeriyor. Fosil yakıtlarının yakılması sonucunda ise karbon açığa çıkar. Kısaca karbon ayak izi ölçümü bu yakımı direkt ya da dolaylı olarak gerektirecek olan tüm insan faaliyetlerini hesaplar. Sera gazları ise atmosfer yüzeyinde en fazla ısı tutma özelliğine sahip olan ve atmosferin sera etkisine neden olan gaz çeşitleridir. Bu gaz çeşitleri ozon, metan, su buharı ve karbondioksittir. Sera gazları olarak bilinen bu gazları yeryüzünden yansımakta olan güneş ışınları tutar ve böylece Dünya’nın ısı kaybını engeller. Sera etkisi ise atmosferi ısıtma ve yalıtma etkisidir. Karbon ayak izine sebep olan insan faaliyetleri Dünya’nın çok daha fazla ısınmasına neden oluyor. Bu gerçekleşen ısınma sonucunda ise doğal hayatın tehlikeye girmesi ve hayatımızda büyük bir yer tutan doğal kaynakların yetmemesine hatta tükenmesi ile karşı karşıya kalabiliriz. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, tüketim ve üretim alışkanlıklarının hızlı bir şekilde değişmesi ve insan faaliyetleri sonucunda doğada oluşan hasar 1900’lü yıllardan itibaren daha çok gözle görülmeye başlamıştır. Gözle görülen bu hasarın sonucunu incelemek, bir çözüm yolu bulmak için çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yürütülmeye başlanmıştır.
Karbon ayak izi ölçümü rakamlar sayesinde ifade edilen bir kavramdır. Bireylerin birincil veya ikincil olarak atmosfere salgıladığı karbondioksitin hacim biriminden karşılığı karbon ayak izinin ölçümün yani sayısal verisini veriyor. Karbon ayak izi ölçümü için birçok farklı ve karmaşık hesaplama formülü bulunuyor. Kişilerin en çok merak ettiği soruların en başında ise karbon ayak izi ölçümü nasıl yapılır sorusu oluyor.Karbon ayak izi ölçümü yapmak için en basit tanımı ile formül şöyledir:
Karbon ayak izi = Yakıt Tüketimi x Emisyon Faktörü
Yalnız burada yer alan yakıt tüketimi gün içerisinde aracınızın yaktığı yakıt değil atmış olduğunuz her adımda kullanılan ürünlerin karbon ayak izi de bu ölçüme dahildir.
Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
Tüm dünya içerisinde karbon ayak izi ölçüm ve önlem çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmaların çok büyük bir kısmı insanların bilinçlendirilmesinin yanı sıra tüketim alışkanlıklarının ve geri dönüşüm alışkanlığının kazanılması temellerine bağlı kalarak yürütülüyor. Sizlerde bu konuda neler yapabileceğinizi merak ediyorsanız aşağıda yer alan yazının devamını inceleyebilir ve önlem almaya kendi çevrenizden başlayabilirsiniz.
- Öncelikle işe ev içindeki cihazlarınızın enerji tüketimini kısıtlayarak başlayabilirsiniz. Az enerji tüketen cihazları tercih edebilirsiniz. Günlük hayatınızda kullandığınız gereksiz yere çalışan ışıkları tercih etmeniz bu yönde yapabileceğiniz ilk adım olacaktır. Çamaşırlarınızı ve bulaşıklarınızı elde yıkamak yerine enerji tasarruflu makinelerde yıkamayı tercih etmelisiniz.
- Taşıt kullanımını elinizden geldiğince sınırlandırmalısınız işe giderken şahsi araç yerine toplu taşıma veya bisiklet kullanımını tercih etmelisiniz. Bu uygulama karbon ayak izi miktarını oldukça azaltır.
- Isınma gibi temel ihtiyaçlarınızı rüzgar ve güneş enerjisinden yararlanarak karşılamaya çalışırsanız bu konuda alabileceğiniz en güzel önlem olacaktır.
- ● Ürün tüketimi yaparken ambalajları geri dönüştürülmüş ve geri dönüşüme kazandırılabilecek materyaller ile üretilen ürünleri tercih edebilirsiniz.
Yorumlar