Emaye Kaplı Tel Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Emaye kaplı tel nedir?

Emaye kaplı tel, iletken tel yüzeyine vernik (emaye) kaplanmasıyla yüksek voltaj çekebilme özelliğinin yanı sıra, neme, agresif kimyasallara  ve yüksek ısıya karşı dayanıklı elektriksel ekipmandır. İletken tel olarak genellikle elektrolitik bakır kullanılır.

Bakır oranının yüksek olduğu fakat içerisinde hala safsızlıklar bulunan blister bakır öncelikle anot döküm tesisinde 1250 °C’de rafinasyon işlemine tabi tutulur. Bu işlem sonucu saflığı %99’a yakın olan bakır, içerisindeki empüriteler nedeniyle hala yüksek iletkenlik gerektiren yerlerde kullanılamaz. Bakırı daha da saflaştırmak için eletroliz işlemine başvurulur. Bakır anottan, elektrokimyasal yöntemle %99,99 saflığa sahip bakır katot elde edilir. Elde edilen yüksek saflıktaki bakır katot sürekli döküm tesislerinde ergitilerek döküm yoluyla 8mm çapında filmaşin elde edilir. 8mm.’lik filmaşinler tel çekme ünitelerinde, haddeler yardımıyla daha düşük çaplı tellere çekilerek emayeleme makinelerine bağlanmak üzere büyük sepetlere sarılır.

Emayeleme makinesine bağlanan %99,99 saflığa sahip elektrolitik bakır tel, istenen son çapı elde edebilmek için tekrar tel çekme ünitesine girer. Her haddeden geçişte %26 uzayan bakır tel, çıkış haddesinden de geçtikten sonra maruz kaldığı mekanik etki gereği oldukça sertleşir. Tel,  tekrar yumuşaklık ve esneklik kazanabilmek için 500 – 700 °C aralığında tavlama ünitesine girer. Tavlamadan çıkan tele, emaye haddeleri yardımıyla sıvı vernik aplike edilir, fırından geçiş sırasında verniğin içerisinde bulunan solvent uçarak tel üzerinde katı vernik kalır. Uygun emaye kalınlığı kazandırılana kadar tel birkaç defa vernik aplike edilerek fırın içerisinden geçirilir ve prosesin sonunda makaraya sarılır.

Emaye kaplı telin kullanım alanları nelerdir?

Emaye kaplı tellerin kullanım alanları, iletken çapına ve üzerindeki kaplamanın tipine ve ısı sınıflarına göre değişiklik gösterir. Emayeli tel üretimlerinde IEC, NEMA, DIN standartları referans alınır.

Genel olarak kullanım alanları aşağıdaki gibidir

Isı sınıfı Bazı Kullanım Alanları
155 °C Kontaktör, küçük motor ve trafolar, röle ve solenoidler
180 °C Elektrik motorları, ateşleme bobinleri, silecek motorları, trafolar
200 °C Jeneratörler, sargı bobinleri, genel maksatlı motorlar, fren sistemleri
220 °C Buzdolabı motoru, dağıtım trafoları, yağlı trafolar, kompresörler