Titanic Batışı (Darbe Deneyi)

titanic

Titanic’ in batması, herkesinde bildiği gibi buzdağına çarparak gerçekleşmiştir. 269 m uzunluk, 28.2 m genişlik, 52 bin ton ağırlığındaki bu devasa gemi nasıl olur da 3 ayrı yerden noktadan ayrılarak batmıştır. Bir çok teori olmasına rağmen mühendislerinde cevabı bu mekanik testte olabileceğini savunmuşlardır.

Darbe deneyi, malzemelerin ani veya darbeli yüklemelere karşı darbe enerjisini ölçmek için yapılır. İki yöntemi vardır. Sık kullanılan Izod yöntemidir. Bu yöntem 1903 yılında İngiliz mühendis Edwin G. İzod tarafından bulunmuştur.

Terimlerden bahsedecek olursak;

  1. Darbe Enerjisi: Yük aniden uygulandığında numunenin kırılmadan absorbe etme yeteneğidir.
  2. Kırılma Tokluğu: Malzemede hatanın varlığında kırılmaya karşı gösterdiği dirençtir.

Nihaî işlemler sonucunda temel ve son işlem Enumune=WR(cosß-cosa) işlemini yaparak cihaz malzemenin darbe enerjisini ölçer. Ve bizim o malzeme hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.

Konuyla alakalı olarak darbe deneyinin bize verdiği en önemli bilgi, malzemelerin ortamın sıcaklığıyla darbe enerjilerinin bağlantılı olduğudur. Yani malzeme oda sıcaklığında normal bir darbe direnci gösterirken, düşük sıcaklıklarda kırılgan yapıya dönüşebilir. Kırılgan yapıya dönüşürken ki sıcaklığına geçiş sıcaklığı adı verilir.

Malzemelerin darbe enerjileri değişik sıcaklıklarda darbe deneyleriyle test edilir. Grafiğe veriler koyulduğunda keskin bir geçiş olan sıcaklık geçiş sıcaklığı adı verilir.

Bir malzemenin geçiş sıcaklığının düşük olması istenir. Çünkü çok soğuk ortama girdiğinde malzemenin gevrekliği artar ve darbe direnci düşer.

Üstteki madde aslında darbe deneyi ile Titanic’ in batması arasındaki ilişkiyi gösteriyor gibi. Ortam sıcaklığının yüksek olan bir yerde yapılan Titanic’ in buzdağına çarparak gemideki birçok malzemenin gevrek kırılmasına sebep olmuş olabilir.1903 te bulunan bu testin anca 2.Dünya Savaşı’nda kullanılmaya başlaması da bu geminin batmasına birinci nedenler arasında yer alabilir. (Titanic 1912 yılında yapıldı)

Kaynakça

  1. https://tr.wikipedia.org/wiki/RMS_Titanic
  2. Askeland D.R. and Phulé P. Pradeep, “The Science and Engineering of Materials”, (International Student Edition), Thomson, pp. 209-213, 2006.
  3. Callister W.D. ”Materials Science and Engineering : An Introduction”, John Wiley and Sons Inc., pp. 309-313, 2005.