Radar Teknolojisi
Radar, “Radio Detection and Ranging” (Radyo Tespit ve Mesafe Ölçme) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir terimdir. Radar, radyo dalgaları kullanarak nesnelerin yerini, boyutunu ve hızını tespit etmede son derece etkili bir araçtır.
Çalışma Prensibi
Radar, elektromanyetik sinyal darbeleri gönderir ve bu sinyaller nesnelere ulaştıktan sonra geri yansır. Yansıyan sinyallere “yankı” adı verilir. Radarın gönderdiği sinyalin geri dönüşü, sinyalin şiddeti, yönü ve geri dönüş süresi açısından büyük önem taşır. Bu parametreler, radarın tespit ettiği cismin özelliklerini belirlemede kritik rol oynar. Aynı zamanda, sinyalin yansımasının belirli bir seviyenin üzerinde olması gerektiği bir eşik değeri bulunmaktadır; bu değer, radarın doğru çalışabilmesi için gereken minimum yankı kuvvetidir.
Radarların Kullanım Alanları
Radarlar, hem sivil hem de askeri alanlarda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır:
- Sivil Kullanım: Hava trafik kontrolü, uçuş yönetimi, trafik yönetim sistemleri, deniz trafiği, navigasyon, hava durumu radarı, arama kurtarma ve güvenlik gibi alanlarda kullanılır.
- Askeri Kullanım: Gözetleme, hedef sınıflandırma, balistik tanımlama, erken uyarı sistemleri, füze savunması, hava saldırısı uyarısı, güdüm sistemleri ve operasyonlarda konum belirleme gibi görevlerde kullanılır.
Radar Tipleri
Radarlar, temel olarak iki ana türe ayrılır: darbe radarları ve sürekli dalga radarları. Darbe radarları, en yaygın kullanılan radar tipi olup, radyo dalgalarını gönderip yansıma ile hedef bilgisini elde eder. Genellikle tek bir anten ile gönderme ve alma işlemi gerçekleştirir. Dalgalar, 1 mikrosaniyede 300 metre mesafe kat eder. Antenden çıkan bir dalganın yansıması 2 mikrosaniye sonra geri geliyorsa, hedefin 300 metre uzakta olduğu tespit edilir.
Sürekli dalga radarları ise, alıcı ve verici olarak iki farklı anten kullanır ve Doppler kayması prensibine dayanır. Bu yöntemle bir hedefin menzil tayini ve iki hedefin ayırt edilmesi mümkündür, ancak bazı zorluklar da barındırır.
Sentetik Açıklık Radar (SAR)
Sentetik Açıklık Radar, farklı ve birden fazla noktadan dalgalar göndererek yansıyan dalgaları dünyanın fiziksel yapısına uygun bir şekilde işleyerek taranan alanın yüksek çözünürlükte görüntüsünü elde etmeye yarayan bir radar türüdür.
ASELSAN SAR Radarından elde edilmiş bir görüntü:
Radar Çözünürlüğü
Radar çözünürlüğü, birbirine yakın iki hedefin ayırt edilebilme yeteneğini ifade eder. İki temel çözünürlük değişkeni vardır:
- Azimuth Çözünürlüğü: İki hedefin radarın antenine göre eşit mesafede ve birbirine yakın olduğu durumlarda, bu hedeflerin tek bir hedef olarak algılanma durumudur.
- Menzil Çözünürlüğü: İki hedefin radar istasyonuna göre aynı mesafede bulunduğu zamanlarda, biri diğerinden önce gelen dalgaların algılanmasıyla hedeflerin tek bir hedef olarak algılanma durumudur.
Örnek Radar Tipleri
- Arthur Radarı: Pasif faz dizi antenine sahip olan bu radar, bir füzenin yörüngesini yüksek hassasiyetle algılayabilir ve aynı anda birçok hedefi tespit edebilir.
- GreenPine Radarı: Faz dizi antene sahip bu radar, gönderdiği sinyallerin 500 MHz ile 1000 MHz frekansı aralığında C bandında yer alır ve ortalama 500 km menzil tarayabilir.
- TRML-3D Radar: Farklı türlerdeki hedefleri tespit etmenin yanı sıra, bu hedeflerin değişken parametrelerini belirleyip sınıflandırma yapabilme yeteneğine sahiptir.
- Meteor 500 Doppler Radarı: Yüksek çözünürlüklü veriler ile hava analizi ve anlık hava tahminleri yapılmasını sağlar.
