Kendinden yağlamalı yataklar, adından da anlaşılacağı gibi gres yağı gibi yağlama malzemelerinin uygulanmasına gerek kalmadan işletim sırasında kendi yağlamalarını sağlarlar. Bu nedenle bu tür yataklara bakım gerektirmeyen yataklar da diyebiliriz.
Çalışma Prensibi
Kendiliğinden yağlanan yataklar, yatağın kayar tabakası içine emdirilmiş yağlayıcı madde ile çalışır. Bu yağlayıcı, çalışma ortamına (çalışma sıcaklığı gibi) dayalı olarak sıvı (yağ), ve katı (grafit, MoS2 , kurşun) olabilir. Rulman çalışırken, kayganlaştırıcı tabaka,kaygan tabakada bulunan gözeneklerden salınarak yatak yüzeyini yağlar. Kayganlaştırıcı, kaygan tabaka boyunca etkili bir şekilde dağılır ve böylece sürtünme tabakasında aşınma meydana gelmiş olsa bile sürtünmeli yatak performansında bir kayıp söz konusu olmaz.
Avantajları
- Sabit yağlama üretimi ile rulman hata yapmadan saatlerce çalışabilir.
- Yatakları kullanırken bakım her zaman önemlidir. Kendinden yağlamalı rulmanlara çok az bakım gerekir ve sürekli olarak yağlama gerekmez. Bu durum bu tür rulmanların ekonomik olduğu anlamına gelir.
- Ortalama olarak kendinden yağlamalı bir rulman en az 10 mPA ve 5 m/s’ye kadar olan yüksek yüklerde çalışabilir. Bu tür yatakların her biri olağanüstü bir hassasiyet sunar ve yüksek basınç altında düşük gürültülü çalışabilir.
Kullanım Alanları
- Otomotiv endüstrisinde elektrik ve mekanik ekipmanlar,
- Orta – düşük güçlü elektrik motorları ve dişli kutuları,
- Montaj makineleri,
- Pnömatik, hidrolik ve elektromanyetik lineer ve döner aktüatörler.
Havacılık Sektöründe Kendinden Yağlamalı Yatakların Önemi
Havacılık endüstrisinde, işgücü maliyetlerini azaltmak amacıyla, mükemmel aşınma direncine sahip düşük sürtünmeli yataklar kullanmak gerekir. Bir uçağın birçok alanına ulaşmak oldukça güç olduğundan uzun kullanım ömürleri olan parçalardan, yani kendinden yağlamalı yataklardan faydalanılır. Kendinden yağlamalı rulmanlar, bakım ihtiyacını ortadan kaldırır, işçilik maliyetini düşürür ve hizmet ömrünü uzatır. Havacılık endüstrisinde kendinden yağlamalı rulmanların çok yönlülüğüne ilişkin inanılmaz bir örnek NASA’nın 2012’den beri Kırmızı gezegeni keşfeden araçlarında sürtünmesiz yatakları kullanmasıdır.
Kaynakça
Yorumlar