Hayatımıza uygulamak ya da uygulamamak, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için egzersiz yapmanın kritik rolünü hepimiz biliyoruz. Uzun vadede genel sağlığımız ve yaşam süremiz üzerinde düşündüğümüzden çok daha fazla etkisi var. Ancak çoğu zaman “Birkaç gün hareketsiz kalsam bir şey olmaz ya.”
. Astronotlar için bu yaklaşım geçerli değil; çünkü düzenli egzersiz yapmak zorundalar. Uzayda egzersiz yapmak, Dünya’dakiyle kıyaslandığında çok farklı bir deneyimdir.
Dünya’da hareket ettiğimiz her an, yer çekimi vücudumuzdaki kaslara ve kemiklere doğal bir direnç oluşturur. Bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde egzersiz yapmış oluruz. Bu sayede vücudumuz güçlü kalır. Ancak uzaydaki mikro yer çekimi koşulları, her şeyi altüst eder. Bu durumda astronotların kasları ve kemikleri, vücut ağırlığını desteklemez. Hatta kardiyovasküler sistemleri de tembelleşir; çünkü kalp, yer çekimine karşı koymak ve kan pompalamak için Dünya’daki kadar çaba sarf etmek zorunda kalmaz.
Astronotlar uzayda egzersiz yapmadıkları takdirde, kemik yoğunlukları, kas kütleleri ve kardiyovasküler sağlıkları hızla zayıflar. Sıkı bir egzersiz programı uygulamalarına rağmen, uzayda geçirdikleri bir ayda ortalama kemik yoğunluklarının %1’ini kaybettikleri gözlemlenmiştir. Dünya’da ise ortalama bir insan, yılda %1 kemik yoğunluğu kaybetmektedir. Uzayda geçirilen süre uzadıkça, vücut üzerindeki etkiler de o kadar belirgin hale gelir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) birkaç ay kalan astronotlar, bu durumdan en fazla etkilenenlerdir. Eğer uzun süreli bir görevdelerse, günde yaklaşık iki saat egzersiz yapmaları gerekmektedir. Bu, onların sağlıklarını korumak ve görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için hayati öneme sahiptir.
Kaynaklar: Government of Canada, NASA
Uzay meraklıları için daha fazlası:
- Uzayda yaşam ve sağlık konuları
- Astronotların günlük yaşamları
- Uzayda egzersiz teknikleri
- Uzay araştırmalarında son gelişmeler
