Ukrayna’nın Hava Savunma Mücadelesi
Ukrayna, 2022 yazında Rusya’nın kuzeydoğudaki askeri ilerleyişini durdurmaya yönelik önemli adımlar atarken, ABD’nin sağladığı yeni silahlar ve istihbarat bilgileri bu mücadelede belirleyici bir rol oynamıştı. Özellikle M777 obüsleri ve HIMARS gibi roketatarlar, Rusya’nın Sovyet yapımı silahlarına karşı Ukrayna’ya büyük bir avantaj sunmuştu. ABD’nin sağladığı istihbarat sayesinde, Ukrayna ordusu Rus birliklerinin yeni cephelere kaydırıldığını öğrenerek, etkili bir karşı saldırı başlatmış ve birçok kasaba Rus işgalinden kurtarılmıştı. Ancak, son dönemde ABD’nin Ukrayna’ya olan desteğinin önemli ölçüde azalması, durumu daha da karmaşık hale getirdi.
Bu kesinti ile birlikte Avrupa menşeli silah sistemlerinin önemi giderek artmıştır. Ukrayna’ya verilen Avrupa’nın Patriot alternatifi olarak bilinen SAMP/T hava savunma sistemi de bu bağlamda öne çıkmaktadır.
SAMP/T’nin Başarısızlığı
Fransa ve İtalya tarafından sağlanan SAMP/T (Surface-to-Air Missile Platform/Terrain) sistemi, balistik füzeleri engellemeye yönelik olarak tasarlanmıştı. Ancak, sistem Ukrayna’ya ulaştığında yazılım sorunları ile karşılaşmıştır ve bu durum, balistik füzelere karşı istenen etkinin sağlanmasını engellemiştir. Bu aksaklıklar, Ukrayna’nın hava savunma kapasitesini ciddi şekilde zayıflatmış ve savunma sisteminin etkinliğini azaltmıştır. Ayrıca, Eurosam tarafından üretilen SAMP/T’nin kullandığı Aster füzesinin hızla tükenmesi de bu sistemin etkinliğini büyük ölçüde sınırlamaktadır.
Bir dönem Türkiye de SAMP/T sistemiyle ilgilenmişti. 2018 yılında Roketsan ve Aselsan, bu füze sisteminin ortak üretimine katılacağı Uzun Menzilli Hava ve Füze Savunma Sistemi (LORAMIDS) projesi için Eurosam ile bir sözleşme imzalamıştı. Ancak proje Fransa ve İtalya temelli geliştirildiği için Türkiye, SİPER gibi kendi sistemlerine yönelmeyi tercih etmiştir.
ABD, Ukrayna’ya sadece topçu mühimmatı, zırhlı araçlar ve obüsler değil, aynı zamanda HIMARS ve ATACMS gibi gelişmiş füze sistemleri de sağlamaktaydı. Ancak, ABD’nin kesintiye uğrayan desteği, yalnızca silah ve mühimmatla sınırlı değildir. İstihbarat paylaşımı, Ukrayna’nın Rus hedeflerine karşı hassas saldırılar gerçekleştirebilmesini sağlayan en önemli unsurlardan biriydi.
SAMP/T Hava Savunma Sistemi Nedir?
Kara konuşlu, orta irtifa, uzun menzilli hava ve kısa menzilli balistik füze savunma sistemi olan SAMP/T, MBDA Fransa, MBDA İtalya ve Thales ortaklığında kurulan EUROSAM konsorsiyumu tarafından geliştirilmiştir. SAMP/T, yalnızca uçaklara karşı değil, aynı zamanda balistik füzeler, seyir füzeleri, İHA’lar, anti-radyasyon füzeleri, gemisavar füzeleri ve taktik ile kısa menzilli balistik füzeler gibi geniş bir yelpazede hedeflere karşı etkili olabilmektedir.
Arabel Multi-Function Radar ve Ground Master 400 ile entegre çalıştığında, 400+ km’lik bir tespit ve takip mesafesi sunan SAMP/T, 150 kilometreye kadar menzil sağlayabilmektedir. Füze olarak ise Aster füze ailesini kullanmaktadır.
