TÜBİTAK, doğal gaz kaçaklarını tespit edebilme yeteneğine sahip, Robot Göz adını verdikleri bir robot geliştirdi. Robot, üzerine yerleştirilen 900 adet sensörle doğal gaz borularındaki gaz kaçaklarını tespit edebilecek.
Robot, “Boru İçi Denetleme Robotu” ile hatlarda oluşabilecek gaz kaçaklarının anında tespit etme yeteneğine sahip. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, proje ile ilgili Twitter hesabından şu ifadeleri kullandı:
2017’de İstanbul Gaz ve Doğalgaz Dağıtım AŞ (İGDAŞ) için TÜBİTAK’ın başlattığı projede ‘Robot Göz’ doğal gaz hatlarındaki arıza ve kaçakları tespit ediyor. Böylece milyonlarca lira tasarruf sağlanacak. İstanbul hizmetten de teknolojiden de geri kalmayacak.
Robot Göz, gaz kaçağını üstünde yer alan 900 sensörle tespit edecek:
Bakanlığın yaptığı yazılı açıklamaya göre, Robot Göz, İGDAŞ için Türk mühendisler tarafından dizayn edildi. TÜBİTAK RUTE tarafından 4 yıllık bir çalışma neticesinde geliştirilen proje, üstünde yer alan 900 adet sensörle doğal gaz borularında meydana gelebilecek gaz kaçaklarını tespit edecek.
TÜBİTAK RUTE Müdürü Mehmet Ali Çimen, yaptığı açıklamada proje fikrinin 2019’de İGDAŞ tarafından kendilerine getirildiğini ifade etti. Robot Göz adı verilen robotun, İGDAŞ’ın 12 ve 16 inçlik 545 km uzunluğundaki hatta denetim yapacağını belirten Çimen, bu teknolojinin benzerinin sadece Amerika Birleşik Devletlerinde olduğunu söyledi.
“Bu proje ile dışa bağlılık ortadan kalkacak”
Çimen, proje ile ilgili “Normalde bunları kiralıyorsunuz ve kilometre başına ücret ödüyorsunuz. Şu anda biz bu teknolojiye sahip olarak dışa bağlılığı ortadan kaldırmış oluyoruz. Bunun ötesinde hem bölgemize hem de dünyaya bu robotla kiralama yoluyla hizmet verebilir hale geliyoruz. Robotumuz aynı zamanda haritalama yapabiliyor. Gittiği borunun içerisinde nereden geçtiğini söyleyebiliyoruz. Deprem anında boruların depremden sonra kullanılıp kullanılamayacağını, yer değiştirip değiştiremediğini de bu robotla öğrenebileceğiz” ifadelerini kullandı.
İki buçuk km mesafedeki kablosuz haberleşme testi başarıyla tamamlandı:
TÜBİTAK Robotik Akıllı Sistemler Grubu Baş Uzman Araştırmacısı ve Proje Yürütücüsü Dr. Hüseyin Ayhan Yavaşoğlu da Robot Göz’ün boru içerisindeki iki buçuk km mesafelik kablosuz haberleşme testini başarıyla tamamladığını belirtti. Yavaşoğlu, Robot Göz isimli robotun en önemli özelliği olan “manyetik akım kaçağı sensörü”nü ve robotun detaylarını ise ise şu sözleriyle açıkladı:
Robot Göz’ün kalbi burası. Üzerinde 900 sensör var. Bu sensörlerle hem boru içerisindeki hem de dış yüzeyindeki kusurları tespit edebiliyoruz. Robot Göz, 9 modülden oluşuyor. Yılansı bir yapısı var. Yönelme, dönme hareketleri yapabiliyor ve karmaşık şehir boru hatlarında bu yapısı sayesinde rahatlıkla hareket edebiliyor. Kamera modüllerinde lazerlerimiz var. Çember şeklinde lazer yansıtıyoruz. Bu lazerin değişimini inceleyerek borularda deformasyon var mı? Bunları tespit etmiş oluyoruz. Tamamen kablosuz olan Robot Göz, kamera modüllerindeki antenler sayesinde boru içerisinden haberleşiyor. Bu zor bir robot projesi çünkü içerisinde 247 elektronik kart ve 3 mikrobilgisayar var. Bu projenin en zor taraflarından bir tanesi de çalışacağı ortamın çok zorlu olması. Akış varken robotun operasyon yapması gerekiyor. Akışa karşı hareket edebilecek 30 bara kadar basınç altında çalışacak robotik sistem geliştirmeniz gerekiyor.
Projede 20’nin üzerinde Türk mühendis çalışmalarını sürdürüyor
Projenin Türk mühendisler tarafından geliştirildiğini de belirten Yavaşoğlu “Bunun yerli mühendisler tarafından geliştirilmiş olması gurur verici. 20’nin üzerinde Türk mühendis bu projede çalışıyor. En kısa zamanda robotumuzu canlı hatta kullanmak için çalışmalara devam ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
TÜBİTAK Baş Uzman Araştırmacısı, Robotik Akıllı Sistemler Grubu Lideri Dr. Yusuf Engin Tetik de Robot Göz’den elde edilen verilerin operasyon sonrası ele alındığını kaydederek, “900 farklı sensörden alınan veri, robotun kendi içerisinde bir kayıt mekanizmasında tutuluyor. Operasyon sonrasında işleniyor. Hatalar daha sonra bulunuyor.” şeklinde konuştu.
Yorumlar