Savunma Sanayi Sözlüğü-Bölüm 1

Merkezi Lastik Şişirme SistemiCentral Tire Inflation System (CTIS): Merkezi lastik şişirme sistemi, farklı nitelikteki yollarda araç performansını iyileştirmek için her lastiğin basıncını kontrol ederek yol koşullarına göre en iyi performansı sağlayacak şekilde ayarlayabilmek amacıyla geliştirilmiştir. Örneğin yumuşak zeminli yollarda lastik havasını indirmek lastiğin yolla temas yüzeyini arttırdığından sürüşü kolaylaştırmaktadır. Her türlü hava ve arazi koşullarında, taarruz ve karşı taarruz durumlarında araçların lastik basınçlarını ayarlayan güvenli sürüş sistemidir. Zırhlı araçların hareket kabiliyeti merkezi lastik şişirme sistemi ile arttırılmış olur.

Çöl ortamında PARS 8×8 CTIS ile yüksek manevra kabiliyetine sahiptir.

Patlak Gider-Run Flat: Patlak gider lastikler genel olarak güvenlik amaçlı üretilmektedir. Bir diğer adı RunOnFlat lastikler herhangi bir patlama ve delinme durumunda yola devam edebilme seçeneği sunmaktadır. Özel bir teknoloji ile üretilmiş olup herhangi bir lastik hasarı durumunda sürücülere ortalama 80 km. hıza kadar sürüş imkanı verebilmektedir. 

Sis Havanı-Smoke Grenade Launcher: Zırhlı aracın muhtelif kısımlarına genellikle de kuleye monte edilen sis havanları savaş alanında kamufle olmak adına büyük önem taşır. 81 mm. fırlatıcı sistemler 45 derecede ateşleme yaptığında 200-350 metreye ulaşabilir. Sayıları zırhlı araç türüne göre değişiklik gösterebilir. Sisin devam süresi 60-130 saniyedir.

Kuleye monte edilmiş 76 mm. sis havanları

Mayına Dayanıklı ve Pusuya Karşı Etkin Korumalı Zırhlı Araç-Mine Resistant Ambush Protected (MRAP): Yol kenarına yerleştirilen bombalara karşı içinde bulunan personeli korumak için “V” şeklinde gövdeye sahip yüksek şasili, yoğun çatışma bölgelerinde güvenli sevkiyat sağlama kabiliyetine sahip araçlardır. 4×4 ve 6×6 olmak üzere farklı tipleri vardır.

Ejder Yalçın (4×4) ve KİRPİ II (4X4)

Kuleye Monte Uzaktan Komutalı Silah İstasyonu-Roof-Mounted Remote Weapon Station: Paletli ve/veya tekerlekli kara araçlarında, sabit tesislerde hava ve kara tehditlerine karşı kullanılabilen, uzaktan komutalı bir silah sistemidir. Ana silah olarak otomatik top ve yardımcı silah olarak ana silaha eş eksenli tüfeğe sahip sistemlerdir. Aselsan A.Ş ve FNSS Savunma Sistemleri A.Ş‘nin ortak ürün geliştirme projesi ile üretilen PENÇE Uzaktan Komutalı Kule 25 mm. kalibreye sahip hızlı atımlı otomatik top ve eş eksenli 7.62 mm. makinalı tüfek ile teçhiz edilmiş, zırh korumalı, gündüz/gece ve kötü hava şartlarında hedef tespit, teşhis ve tanımlama fonksiyonları için kamera ve algılayıcılar bulunan, hareket halinde atış için stabilizasyon sistemine sahip insansız bir kuledir.

PENÇE Uzaktan Komutalı Kule

Ateşle ve UnutFire and Forget: Askeri terminolojide hedefe bir kez kilitlendikten sonra ilave takibe gerek duymayan füze güdüm sistemine verilen isimdir. Bu sistemi kullanan füze bir kez hedefine güdümlendikten (kilitlendikten) sonra onu fırlatan operatörün hedefin görüş hattı içinde olma zarureti yoktur. Sistemin en önemli avantajı füzeyi fırlatan operatörün veya aracın fırlatmanın ardından hemen bölgeden ayrılmasını mümkün kılmasıdır. Bu özellik sayesinde hem operatörlerin düşman ateşine maruz kalması önlenir, hem de personelin derhal başka bir göreve yönlendirilmesine imkan yaratılır.

FGM-148 Javelin Ateşle-Unut anti-tank füzesi

Taşınabilir hava savunma sistemi-Man-Portable Air-Defense Systems (MANPADS): Tek asker tarafından taşınabilen, omuzdan atılan, kısa menzilli, ısı-kızılötesi-(IR) güdümlü, çok alçak irtifa hava savunma füze sistemlerine yani füzelerine verilen genel isimdir. Hedefler; alçaktan uçan uçak, İHA, helikopter ve seyir füzeleridir.

FIM-92 Stinger MANPADS

Lazer Uyarı Sistemi-Laser Warning System (LWS): Ana muharebe tankı ve zırhlı kara araçlarına, üzerlerine yönlendirilmiş olan lazer tehditlerini kısa tepki süresi içinde ve yüksek hassasiyetle algılayıp tespit ve teşhis etme, karşı tedbir sistemlerini harekete geçirme kabiliyetlerini kazandıran bir sistemdir. Sistem tarafından algılanan lazer tehditlerinin geliş açısı, tehdit sınıfı ve kimlik bilgileri operatöre bildirilerek en uygun manevranın yapılmasına ve en uygun karşı tedbirin kısa sürede uygulanmasına imkan sağlanmaktadır.

Zırh Delici Yangın Çıkarıcı İzli Mermi-Armour Piercing Incendiary Tracer(API-T): Zırhı delmek ve hedefi ateşe vermek için tasarlanmıştır. İzli mermi, hedef işaretlemek, yön tayin etmek, iletişim kurmak, yangın çıkarmak gibi ana görevlere sahiptir. Özellikle gece atışlarında çok işe yarar fakat atılan yeri belirtmesinin yanında atan silahın yerini de belirttiği için dikkatli kullanılması gerekmektedir. Dünyadaki hemen tüm silahlı kuvvetler kırmızı ışık veren izli mermiler kullanırken bir tek İran silahlı kuvvetleri yeşil ışık veren izli mermi kullanır.

12.7 mm. API-T mermi
İzli Mermi Kırmızı Işık

Aktif Koruma SistemiActive Protection System (APS): Aktif koruma sistemleri, tehdidin zırhlı araca fiziksel temasından önce algılanması ve durdurulmasıdır. Bu sistem, güdümlü anti-tank mühimmatlarına, RPG’lere, tanktan atılan HEAT savaş başlıklarına, tanktan atılan KE mühimmatlarına, havan mermilerine karşı etkili olabilmektedirler. Savunma mekanizması aşağıdaki gibidir:

  • Soft kill– İşlevsel imha: Saptırma, karıştırma amaçlı
  • Hard kill-Fiziksel imha: Tehdit mühimmatını imha etme amaçlı

Kızılötesi Güdüm Kaçınma (Flare): Flare, askeri hava araçlarında ısı güdümlü (IR) füze tehditlerine karşı üretilmiş bir önleme, aldatma sistemidir. Flare fişekleri genellikle magnezyum veya farklı yüksek yanıcılığa sahip metalden oluşur. Bu fişekler yüksek ısı vererek kızılötesi güdüm sistemlerini yanıltmaya çalışır.

STANAG (Standardization Agreement): NATO üyesi ülkelerin askeri alandaki standartlarını belirleyen bir bildirimdir. NATO üyesi ülkeler ürettiği bütün askeri malzemeler de bu standartlara uymak zorundadır. Örneğin STANAG 4569 lojistik ve hafif zırhlı araçların koruma seviyelerini belirleyen standartlardır.