Q-CTRL’den Kuantum Navigasyon Sisteminde Yenilikçi Adım
Avustralya merkezli Q-CTRL şirketi, ticari olarak kullanılabilir ilk kuantum navigasyon sisteminin gerçek dünya uygulamalarında başarılı bir şekilde test edildiğini ve gösterildiğini duyurdu. Bu yeni sistem, geleneksel GPS sinyallerine ihtiyaç duymadan, sinyallerin engellenmesine veya yanıltılmasına karşı yüksek direnç göstererek, çok daha hassas ve güvenilir konum belirleme imkanı sunuyor. Bu gelişme, özellikle askeri ve siber güvenlik alanlarında büyük bir öneme sahip çünkü dünya genelinde uçaklar, otomobiller ve insansız araçlar gibi birçok sistemin konum tespiti için kullanılan GPS, askeri operasyonlarda ve siber saldırılarında kolaylıkla engellenebiliyor veya karıştırılabiliyor. Bu durum, ulusal güvenliği tehdit ederken, otonom araçların güvenliğini de ciddi anlamda riske atıyor.
Q-CTRL’nin resmi açıklamasına göre, GPS sinyalinin bozulması veya engellenmesi nedeniyle günlük yaklaşık 1.000 uçuş aksıyor ve bu kesintilerin küresel ekonomiye maliyetinin yaklaşık günde 1 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu nedenle, özellikle savunma sanayii ve otonom sistemler için GPS’e alternatif, güvenilir bir konum belirleme yöntemi geliştirmek kritik bir ihtiyaç haline geliyor.
Dünyanın Manyetik Alanını Kullanan Kuantum Sensörler
Bu amaçla, Q-CTRL yeni bir teknolojik atılım gerçekleştirerek, “Ironstone Opal” adını verdiği, GPS olmadan navigasyonu mümkün kılan kuantum sensörleri tabanlı bir sistem geliştirdi. Bu sistem pasif çalışmakta olup, yaydığı sinyaller sayesinde tespit edilip engellenebilecek herhangi bir sinyal yaymıyor. Dolayısıyla, hem yüksek güvenlik sağlıyor hem de geleneksel sistemlere kıyasla çok daha yüksek hassasiyet sunuyor. Ayrıca, uydulara bağımlılığı ortadan kaldırarak, dünyanın manyetik alanını ölçmeye dayalı bir konumlama yöntemi kullanıyor. Bu manyetik alan, yerden yere değişiklik gösterdiği için, adeta bir “manyetik parmak izi” veya harita gibi işlev görüyor ve bu farklılıklar kullanılarak konum tespiti yapılıyor.
Sistem, kuantum sensörlerin son teknoloji ürünü ve yüksek kararlılığı sayesinde, değişen manyetik alanları hassas bir şekilde ölçebiliyor. Ayrıca, yapay zeka tabanlı özel yazılım ile titreşimler, elektromanyetik parazitler ve çevresel faktörler gibi etkileri filtreleyerek, doğru ve güvenilir konum bilgisi sağlıyor. Bu kompakt ve hafif yapıdaki sistem, drone’lar veya çeşitli araçlara kolayca entegre edilebiliyor, mobil uygulamalarda kullanılmak üzere tasarlandı.
Performans ve Güvenilirlikte Çığır Açan Bir Adım
Q-CTRL, teknolojiyi saha testleri ve havadaki denemelerle teyit etti. Yapılan testlerde, sistemin GPS’e tamamen bağımlı olmayan bir konumlama sağlayabildiği gözlemlendi. Ayrıca, şirket, kuantum tabanlı konumlama sisteminin geleneksel GPS yedekleme yöntemlerinden (örneğin Ataletsel Navigasyon Sistemleri veya INS) 50 kat daha yüksek doğruluk sağladığını belirtiyor. Sistem, 1.000 metre mesafedeki hedefleri tam isabetle vurabilecek hassasiyete sahip ve, parazitin veya elektromanyetik girişimlerin olduğu durumlarda bile, mevcut diğer sistemlere kıyasla en az 11 kat daha iyi performans gösteriyor. Bu başarı, kuantum teknolojisinin gerçek dünya uygulamalarında ilk kez bu denli yüksek performansla ortaya konması anlamına geliyor ve “kuantum avantajı” olarak adlandırılıyor.
Geliştirilen bu teknoloji, özellikle askeri uygulamalar ve yüksek güvenlik gerektiren siber operasyonlar için son derece çekici. Aynı zamanda, ticari havacılık, insansız hava araçları ve otonom araçlar gibi alanlarda da büyük potansiyele sahip. Okyanus derinlikleri, dağlık bölgeler ve diğer GPS’nin zayıf olduğu alanlarda navigasyonu köklü biçimde değiştirebilir ve dönüştürebilir. Kuantum sensörlerin sağladığı yüksek hassasiyet sayesinde, bu sistemler geleceğin navigasyon teknolojisinin temel taşlarından biri olma yolunda ilerliyor.
