Nükleer Füzyon: Geleceğin Enerji Kaynağı
Geleceğin enerji kaynağı olarak umut vaat eden nükleer füzyon, dünya genelindeki birçok ülkenin milyarlarca dolarlık yatırımlarına rağmen henüz insanlığa sınırsız enerji sunma yolunda somut bir adım atabilmiş değil. Her ne kadar önemli ve rekabetçi gelişmeler yaşanıyor olsa da, ticari anlamda füzyonun gerçekleşmesi hala biraz uzak görünüyor. Ancak, ABD merkezli özel girişim Helion, farklı bir yaklaşım benimseyerek 2028 yılına kadar çalışır durumda bir füzyon reaktörü geliştireceğini iddia ediyor.
2013 yılında kurulan Helion, yatırımcıları arasında teknoloji dünyasının önde gelen isimleri Sam Altman ve Peter Thiel gibi isimleri barındırıyor. Şirket, füzyon enerjisi teknolojisi geliştirme çalışmalarına yönelik son finansman turunda 425 milyon dolar topladığını duyurdu. Böylece Helion’un piyasa değeri 5,4 milyar dolara ulaştı.
Helion’un Yenilikçi Yaklaşımı
Helion’un yaklaşımı, nükleer füzyon sürecinde anahtar bir rol oynayabilir. Nükleer füzyon, hidrojen atomlarının birleşmesiyle büyük miktarda enerji üreten bir süreçtir. Teorik olarak bu teknoloji, temiz ve sınırsız enerji sağlama potansiyeline sahip. Ancak, bugüne kadar hiçbir reaktör, ürettiği enerjiden daha fazlasını tüketmeyi başaramadı. Örneğin, Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör (ITER) gibi büyük projeler, yıllarca süren gecikmelere ve milyarlarca dolarlık maliyetlere rağmen bu hedefe ulaşamadı.
Son dönemde, Çin’deki EAST reaktörü 1.066 saniye boyunca füzyonu sürdürebildi, fakat bu teknoloji hala ticari anlamda uygulanabilirlikten uzak. Helion, geleneksel yöntemlerden farklı bir strateji benimseyerek dikkat çekiyor. Çoğu deneysel reaktör, plazmayı sıkıştırmak için manyetik ya da atalet hapsi kullanır; bu süreç, plazmayı füzyon reaksiyonunu başlatacak kadar ısıtır. Bu aşamada, füzyonla üretilen ısı elektrik üretmek için bir buhar türbinine güç verir.
Ancak Helion, bu yaklaşımın gerekliliğini ortadan kaldırıyor. Yakıt olarak kullanılan döteryum ve helyum-3, kum saati şeklindeki reaktörün her iki ucuna enjekte edildikten sonra bir plazma oluşturmak üzere ısıtılıyor. Plazmalar, saniyede 1 milyon mil hızla birbirine doğru hareket ediyor ve merkezde çarpışarak 100 milyon santigrat derece sıcaklığa ulaşıyor. Bu noktada füzyon gerçekleşiyor ve ortaya çıkan enerji, manyetik alanlar aracılığıyla doğrudan elektrik olarak geri kazanılıyor. Bu yöntem, geleneksel buhar döngüsünü ortadan kaldırarak teorik olarak daha verimli bir enerji üretimi sunma potansiyeline sahip.
Ancak, büyük ölçekli bir reaktörde sürekli olarak yüksek güçlü füzyon tepkimelerini kontrol etmek, şimdiye kadar hiçbir girişimin başaramadığı bir mühendislik sorunu olmaya devam ediyor. Helion, şu ana kadar füzyon reaksiyonunu küçük ölçekli olarak başlatabildiğini ancak ticari düzeye ulaşmak için mühendislik açısından büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu kabul ediyor. Bunun yanı sıra, Helion Energy, 2023 yılında Microsoft ile füzyon enerjisi tedariki için önemli bir anlaşma imzaladı.