Uzayın derinliklerindeki sırları keşfetmek amacıyla tasarlanan NASA’nın SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer) teleskobu, SpaceX’in Falcon 9 roketi ile Kaliforniya’dan başarıyla fırlatıldı. Bu teleskop, alçak yörüngeden uzayın 3D haritasını çıkarmayı hedefliyor ve en az iki yıl boyunca görev yapacak.
Uzayın 3D Haritası Çiziliyor
Dört yıl önce NASA’nın SpaceX ile gerçekleştirdiği işbirliği sonucunda hayata geçirilen bu proje, SPHEREx’i PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere) mikro uydularıyla birlikte uzaya taşıdı. PUNCH uyduları, Güneş’in dış atmosferini inceleyerek güneş rüzgarları ve uzaydaki hava olayları hakkında derinlemesine bilgiler sunacak.
SPHEREx, her 98 dakikalık yörüngesinde hem optik hem de yakın kızılötesi ışıkta gökyüzünün 360 derecelik bir kesitini görüntüleyecek. Dünya’nın güneş etrafındaki hareketi sayesinde, teleskop 360 derecelik daha fazla alanı yakalayabilecek ve böylece altı ay içinde tüm gökyüzünün kapsamlı bir haritasını oluşturacak.
Galaksilerin ve Yıldızların Haritası
SPHEREx, iki yıl içinde her altı ayda bir tüm gökyüzünü görüntülemek ve 450 milyondan fazla galaksinin 3D haritasını çıkarmak üzere tasarlandı. Bunun yanı sıra, Samanyolu Galaksisi’ndeki 100 milyondan fazla yıldızın da detaylı görüntülerini elde ederek bilgi toplayacak. Elde edilen harita, yıldızlar ve galaksiler tarafından yayılan kızılötesi ışığı spektroskopi adı verilen bir teknikle 102 farklı renge ayıracak; bu da oldukça renkli bir görüntü sunacak.
- Farklı renkteki nesneleri gözlemlemek: Bileşimleri gibi çeşitli özellikleri açığa çıkaracak.
- Büyük Patlama’nın İzleri: SPHEREx’in sağlayacağı veriler, evrenin başlangıcındaki kozmik enflasyonun kanıtlarını sunacak.
- Donmuş Su ve Moleküller: Teleskop, galaksimizde yaşam için gerekli molekülleri ve donmuş su arayacak.
SPHEREx’in faaliyetlerine başlaması planlanan yaklaşık bir ay içerisinde, bilim insanlarına evrenin oluşumu hakkında daha fazla bilgi sağlayarak, kozmoloji alanındaki çalışmalara önemli katkılarda bulunması bekleniyor.
