Uzay programını daha hızlı ve etkili bir şekilde geliştirmek amacıyla özel sektörü devreye sokan NASA, özellikle Elon Musk‘ın SpaceX şirketiyle yaptığı iş birliği sayesinde büyük çıkarlar elde etti. SpaceX’in geliştirdiği yeniden kullanılabilir uzay roketleri, uzay keşiflerinin geleceği için yeni olanaklar sunmakta. Ancak günümüzde, bu ilişkilerdeki roller değişmiş durumda. NASA’nın özel sektörü yönlendirdiği günler geride kalırken, özel sektörün NASA’ya yön verdiği bir dönem kapıda.
Elon Musk’ın Donald Trump yönetiminde önemli bir pozisyona yükselmesi, NASA’yı ciddi bir krizin içine sürüklemiş durumda. Artık Amerika’nın uzay programının geleceği konusunda Elon Musk, en az NASA kadar söz sahibi konumda. Amerikan basınında yer alan haberlere göre, bu durum NASA içinde kaygı ve belirsizlik yaratmış durumda. Uzay ajansının yöneticileri bile hangi stratejiyi izleyeceklerini tam olarak kestiremiyorlar. Bu da yıllardır üzerinde çalışılan projeleri belirsizlik içerisinde bırakıyor.
NASA’nın Artemis Projesinin Geleceği
NASA’nın yakın gelecekte gerçekleştirmeyi planladığı en önemli görevlerden biri Ay’a geri dönüş için başlatılan Artemis projesi. Ancak Elon Musk’ın bu konuda NASA ile aynı görüşte olmadığı biliniyor. Ay’a geri dönme projesini zaman kaybı olarak değerlendiren Musk, gözünü Mars’a dikmiş durumda. Nitekim SpaceX de gelecek planlarını bu hedef etrafında şekillendiriyor. Şimdi Musk’ın sadece SpaceX’i değil, NASA’yı da bu yöne çekebilecek bir konuma gelmiş olması, Artemis projesinin geleceği hakkında belirsizlikler yaratıyor.
Trump Döneminde NASA’nın Yeni Lideri: Jared Isaacman
Trump yönetimi altında NASA’ya yön verecek bir diğer teknoloji milyarderi Jared Isaacman olacak. Daha önce sahip olduğu şirketler aracılığıyla NASA’dan çeşitli ihaleler alan Isaacman, çok yakında NASA’nın başına geçecek. Trump göreve geldiğinde sürpriz bir kararla yeni NASA başkanı olarak Isaacman’ı atadı. Daha önce SpaceX’in Dragon roketiyle iki kez uzaya çıkan Isaacman, Elon Musk ve SpaceX ile son derece yakın ilişkilere sahip. Bu durum, Elon Musk’ın Isaacman yönetimindeki NASA’ya etki etmesini kolaylaştırıyor.
Nitekim SpaceX’in NASA üzerindeki etkisinin ilk izlerini şimdiden görmekteyiz. Kısa bir süre önce SpaceX’in insanlı uçuşlardan sorumlu yöneticisi olan Michael Altenhofen, NASA’ya kıdemli danışman olarak atandı. Yani Jared Isaacman göreve geldiğinde başlıca danışmanlarından biri SpaceX yöneticisi olacak. Donald Trump döneminde NASA’nın kontrolünün Elon Musk’a geçmesi, sadece NASA’daki çalışanlar için değil, SpaceX’in rakipleri için de endişe verici bir gelişme olarak kabul ediliyor.
Uzay projeleri hâlihazırda sıkıntılarla boğuşan Boeing ve Jeff Bezos’un kurucusu olduğu Blue Origin, yeni dönemde NASA ile iş birliği yapmak için doğrudan rakipleriyle yüz yüze gelmek zorunda kalabilirler.
