Meta’nın Devrim Niteliğindeki Araştırmaları
Meta, insan zekasının derinliklerini anlamaya yönelik iki çarpıcı çalışmaya imza attı. Araştırmacılar, yazılı cümleleri yeniden yapılandırabilen, beyin sinyallerini okuyup yorumlayabilen ve düşünceleri sözlü veya yazılı kelimelere dönüştüren yapay zeka modelleri geliştirdi. Bu yenilikçi yaklaşımlar, beynin karmaşık işleyişine ışık tutuyor.
Beyin Aktivitesinden Cümle Üretimi
Yapılan ilk araştırma, invaziv olmayan beyin kayıtları kullanarak cümle üretimi sürecini çözümleme yeteneğini ortaya koydu. Araştırmacılar, 35 sağlıklı gönüllüden MEG ve EEG yöntemleriyle beyin aktivitelerini kaydederek, katılımcıların yazdıkları cümleleri analiz ettiler. Bu çalışmada, bir görsel kodlayıcı, beyin kodlayıcı ve görsel çözümleyici olmak üzere üç parçalı bir mimari kullanıldı. İşleyiş şu şekilde gerçekleşti:
- Görsel Kodlayıcı: Beyinle bağımsız olarak bir görselin zengin temsil setini oluşturdu.
- Beyin Kodlayıcı: MEG sinyallerini bu görsel temsillere hizalayacak şekilde öğrendi.
- Görsel Çözümleyici: Beyin temsillerine dayalı mantıklı bir görsel oluşturdu.
Bu AI modelinin, MEG ile kaydedilen beyin aktiviteleri üzerinden katılımcıların yazdığı karakterlerin %80’ini çözebileceği gösterildi. Bu, geleneksel EEG sistemlerinden en az iki kat daha etkili bir sonuç olarak değerlendiriliyor. Bu bulgular, konuşma yetisini kaybetmiş bireyler için iletişimi yeniden kurma imkanı sunan invaziv olmayan beyin-bilgisayar arayüzlerine dair yeni fırsatlar yaratıyor.
Düşüncelerin Kelimelere Dönüşümü
İkinci araştırma ise beynin düşünceleri nasıl kelimelere dönüştürdüğünü anlamaya yönelik gerçekleştirildi. Araştırmacılar, katılımcıların yazı yazarken MEG sinyallerini analiz ederek, düşüncelerin kelimelere, hecelere ve harflere dönüşme anlarını hassas bir şekilde tespit ettiler. Bu çalışma, beynin en soyut düzeyden (bir cümlenin anlamı) başlayarak, kelimeleri yazarken parmak hareketleri gibi belirli eylemlerle aşamalı olarak nasıl yapılandırıldığını gözler önüne serdi. Ayrıca, araştırmacılar beynin dil işleme sürecinin yapılandırılmış ve katmanlı bir şekilde işlediğini ve “dinamik nöral kod” adı verilen bir sistemin ardışık düşünceleri birbirine bağladığını keşfetti. Bu durum, beynin yalnızca bir kelimeyi işlemekle kalmayıp, aynı anda birçok bilgi katmanını uzun süreli tutarak soyut düşüncelerden yapılandırılmış cümlelere sorunsuz bir geçiş sağladığını gösteriyor.
Gelecek Perspektifi ve Zorluklar
Teknoloji büyük bir potansiyele sahip olsa da, klinik uygulamalar için bazı zorluklarla karşı karşıya. Şu an için MEG, deneklerin manyetik olarak korunan bir odada hareketsiz kalmalarını gerektirmekte. MEG tarayıcıları ise büyük, maliyetli ve özel bir odada kullanılmak zorunda; çünkü dünyanın manyetik alanı, beyindeki alandan trilyonlarca kat daha güçlü. Meta, bu sınırlamaları aşmayı hedefliyor. Araştırmalarını, çözümleme sürecinin doğruluğunu ve güvenilirliğini artırmak, günlük hayatta daha pratik olan alternatif invaziv olmayan beyin görüntüleme tekniklerini keşfetmek ve karmaşık beyin sinyallerini daha iyi yorumlayabilecek yapay zeka modelleri geliştirmek üzerine yoğunlaştıracak. Ayrıca, şirket sağlık, eğitim ve insan-bilgisayar etkileşimi gibi alanlarda potansiyel uygulamaları keşfetmeyi de planlıyor.
