Mark Zuckerberg: Karizmatik Liderlerin Arasında Öne Çıkan Bir İsim
Teknoloji dünyasında Steve Jobs ile başlayan ve Elon Musk, Jeff Bezos, Sam Altman gibi isimlerle devam eden “karizmatik lider” fenomeni, yıllar içinde ilgi çekici birçok figür yarattı. Bu figürler arasında belki de en dikkat çekici hikâyeyi yazan kişi Mark Zuckerberg oldu. 2004 yılında Harvard’da öğrenci olduğu dönemde kurduğu Facebook sayesinde aniden dev bir servete kavuşan Zuckerberg, bununla yetinmeyip şirketinin başında kalarak zamanla dünyanın en nüfuzlu insanlarından biri haline geldi.
Facebook ve Instagram gibi günümüzün en önemli sosyal medya platformlarını kontrol eden Zuckerberg, bu yeni rolüne adapte olabilmek için geçen 20 yıl içinde kendisini birkaç kez baştan yarattı. 2018 yılında yaşanan Cambridge Analytica skandalı nedeniyle Kongre’nin karşısına çıkan Zuckerberg, The Social Network filmine konu olan o genç ve heyecanlı yazılımcıdan oldukça uzak bir figür haline gelmişti. Facebook’un başında geçirdiği süre zarfında Silikon Vadisi’nin haylaz çocuğu kimliğinden sıyrılıp, soğuk ve ciddi bir CEO’ya dönüşen Zuckerberg, şimdi bir kez daha kabuk değiştiriyor.
Zuckerberg ve Meta’nın Hükûmetle İlişkisi
Donald Trump’ın siyaset sahnesine çıkmasıyla birlikte ABD’de başlayan ve son 10 yılda dünyaya yayılan çalkantılı süreçte, Facebook ve Twitter gibi internet şirketleri de önemli bir rol üstlendi. Ana akım medyanın hızla kan kaybettiği bu dönemde sosyal ağlar ve video paylaşım platformları, pek çok insanın başlıca bilgi kaynağı haline gelirken, Mark Zuckerberg de ister istemez siyaset dünyasının içine çekildi.
Zuckerberg’in Facebook’u (ya da yeni adıyla Meta), bu süreç boyunca ABD’deki Demokrat Parti’ye yakın bir duruş sergiledi. Hatta iş, Donald Trump’ın Facebook ve Instagram hesaplarının kapatılmasına kadar gitti. Bununla kalmayıp, Covid-19 konusunda izlenecek politikalar ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi önemli konularda Meta, hükûmetle işbirliği içinde faaliyetlerini sürdürmeyi kabul etti. ABD’deki Demokrat Parti tarafından çizilen çerçeve, yıllarca Meta’nın tüm dünyadaki politikalarını etkiledi. Geçtiğimiz yılın ağustos ayında Mark Zuckerberg tarafından da itiraf edildi.
ABD Temsilciler Meclisi’ndeki Yargı Komitesi’ne bir mektup yazan Zuckerberg, Biden yönetiminin Covid döneminde belli başlı paylaşımları sansürlemeleri için Meta’ya baskı uyguladığını dile getirdi. Hükûmetten gelen bu baskının yanlış olduğuna inandığını belirten Zuckerberg, bu müdahaleye boyun eğdiği için pişmanlığını ifade etti ve “şimdi olsa farklı davranırdım” dedi.
Rüzgarın Tersine Dönmesi ve Zuckerberg’in Strateji Değişikliği
Peki, ne oldu da Zuckerberg yıllarca birlikte yol yürüdüğü Demokrat Parti’ye sırtını döndü? Donald Trump, 2024’ün kasım ayında başkanlık seçimini kazandı belki, ancak Zuckerberg’in o mektubu yazdığı ağustos ayında gidişat belliydi. Sadece ABD’de değil, tüm dünyada rüzgar tersine dönmüştü. Bu nedenle Zuckerberg gibi isimler, yaklaşan bu değişimi önceden görüp ona göre pozisyon almaya başladılar.
Ayrıca, Amazon’un yanı sıra The Wall Street Journal’ın sahibi olan Jeff Bezos‘un seçimlere kısa bir süre kala medyayı daha tarafsız olmaya davet eden bir köşe yazısı yazması ve böylece Donald Trump’a bir zeytin dalı uzatması da bu değişimin bir parçasıydı. 2010’ların ortasında Meta CEO’suna dönüşmek için Harvard hoodie’sini çıkarıp takım elbisesini giyen Zuckerberg, şimdi yeniden kimlik değiştirme zamanının geldiğini anlamıştı.
2022’de Jiu Jitsu dövüşlerine katıldığı ve bu alanda önemli bir gelişim gösterdiği haberleriyle gündeme gelen Zuckerberg, ardından Lex Friedman ve Joe Rogan gibi Demokrat Parti yanlıları tarafından pek de sevilmeyen podcast sunucularıyla zaman geçirmeye başladı. 2018 yılındaki o soğuk, robota benzetilip dalga geçilen Zuckerberg, şimdi Jiu Jitsu parkesinde ünlü podcaster’larla birlikte antrenman yapıyor, sonrasında onlarla teknoloji dünyasına dair samimi sohbetler gerçekleştiriyordu. O günlerde hem dış görünüşünü hem de giyim tarzını değiştirmeye başlayan Zuckerberg, 2024’ün sonuna geldiğimizde artık yepyeni bir kişiye dönüşmüştü. Karşımızda bir kez daha güncellenmiş bir Zuckerberg vardı. Facebook’un ilk yıllarındaki hâline 1.0, 2010’ların ortalarındaki hâline ise 2.0 dersek, artık şimdi karşımızda Mark Zuckerberg 3.0 var.
Meta’nın Yeni Dönemindeki Kimlik Değişimi
Mark Zuckerberg’in son dönemde geçirdiği bu dönüşüm, artık Meta’ya da yansımaya başladı. Nitekim bu hafta Meta ciddi bir dönüşüm sürecine girdi. Mark Zuckerberg, salı günü bir video yayınlayarak, Facebook ve Instagram’daki içerik moderasyonunun baştan aşağı değiştirileceğini duyurdu. İfade özgürlüğünün önemine vurgu yapan Zuckerberg, Meta’nın son yıllarda tartışmalara yol açan sansür mekanizmalarının devre dışı bırakılacağını, bunun yerine topluluk notlarının kullanılacağını açıkladı. Üstelik Meta’nın moderasyondan sorumlu ekibi, liberal politikaların dayatıldığı Kaliforniya’dan, Trump’ın partisinin yönettiği Texas’a taşınacaktı.
Bu değişimler, birkaç yıl önce Elon Musk’ın attığı adımlarla benzerlikler taşıyor. Yeni dönemde iktidara en yakın koltuklardan birini Elon Musk’a kaptıran Zuckerberg, o koltuğa biraz daha yaklaşmak için Musk’ın izlerini takip ediyor. Meta’daki değişimler bununla da sınırlı kalmadı. Platformlarındaki sansürü önemli ölçüde azaltacağını duyuran Zuckerberg, bu açıklamanın hemen ardından Meta’nın yönetim kurulunda da değişiklikler olacağını bildirdi. Yönetim kuruluna katılacak üç yeni isimden birinin Dana White olacağı duyuruldu.
Dünyanın en büyük dövüş organizasyonlarından biri olan UFC’nin başında yer alan Dana White, seçim sürecinde Donald Trump’ın en büyük destekçilerinden biriydi. Şimdi onun Meta yönetim kuruluna alınması, Zuckerberg’in Donald Trump’a yaklaşma çabalarının bir parçası olarak değerlendirilebilir. Ancak bunun ötesinde, bu atama aslında Zuckerberg’in kendisi için açtığı yeni sayfanın bir ilanı olarak okunabilir. Jiu Jitsu aracılığıyla kendisini baştan yaratan Zuckerberg, şimdi o dünyanın bir numaralı ismi olan Dana White’ı yönetim kuruluna getirerek, bu yeni dönemde Meta’yı da kendi imajında yeniden yaratacağını gösteriyor.
