Küresel Enerji Görünümü: Yenilenebilir Kaynaklar ve Kömür Kullanımı
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı rapora göre, yenilenebilir enerji kaynaklarının hızla yayılması, dünya genelinde artan elektrik talebine rağmen kömür kullanımını sınırlamaya yardımcı olacak. Raporda, 2024’te kömür talebinin rekor seviyelere ulaşacağı ve bu seviyenin 2027’ye kadar devam edeceği öngörülüyor. Bu durumun temel sebeplerinden biri, özellikle Çin’in enerji sektöründeki dönüşüm süreçleri olarak öne çıkıyor.
Dünya Isınırken Kömür Kullanımı Zirveye Çıkıyor
Rapora göre, dünya çapında kömür kullanımı geçtiğimiz yıl yeni bir zirveye ulaşarak 8,7 milyar tona yükseldi. IEA, bu seviyenin önümüzdeki birkaç yıl boyunca yüksek kalacağını tahmin ediyor. Bu durumun arkasında, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından küresel gaz piyasalarında yaşanan fiyat artışları gibi faktörler yer alıyor. Ayrıca, 2024 yılı 1.5 derece eşiğinin aşıldığı ilk yıl olarak kayıtlara geçecek ve aynı zamanda en sıcak yıl olma özelliğini taşıyacak.
Özellikle elektrik üretiminde kömür kullanımında, COVID-19 pandemisi döneminde yaşanan düşüş sonrasında hızlı bir toparlanma gözlemleniyor ve bu yıl sonu itibarıyla kömür talebinin 8,77 milyar ton seviyelerine ulaşması bekleniyor. IEA, bu seviyenin 2027’ye kadar korunabileceğini ve sonrasında bir azalma yaşanacağını öngörüyor.
Çin ve Hindistan’ın Rolü
Raporda, kömür talebindeki artışın büyük kısmının Çin ve Hindistan kaynaklı olduğu vurgulanıyor. Çin, dünya genelinde kömür tüketiminin yüzde 30 fazlasını tüketiyor ve bu yıl kömür talebinin yüzde 1 artarak 4,9 milyar tona yaklaşacağı tahmin ediliyor. Nükleer santrallerin inşasına hız veren ülke, güneş ve rüzgar enerjisi kapasitelerini artırarak kömür talebindeki artışı sınırlamayı amaçlıyor.
Hindistan’da ise kömür talebinin yüzde 5’ten fazla artarak 1,3 milyar ton seviyesine ulaşacağı belirtiliyor. Gelişmiş ülkelerde ise kömür talebi çoktan zirveye ulaşmış durumda ve bu durumun 2027’ye kadar azalmaya devam etmesi bekleniyor. Avrupa Birliği’nin karbon azaltım politikaları ve ABD ile Kanada’da doğal gazın daha uygun fiyatlı bir alternatif olarak ön plana çıkması, bu düşüşü destekleyen unsurlardandır.
IEA, ABD’de kömürle enerji üretiminin yüzde 5, Avrupa Birliği’nde ise yüzde 12 oranında düşüş gösterdiğini rapor ediyor. Bu veriler, kömür kullanımının geleceği açısından önemli bir gösterge niteliği taşıyor.
