Evrenin Genişlemesi Üzerine Yeni Gözlemler
Hubble ve James Webb gibi devasa uzay teleskoplarıyla gerçekleştirilen gözlemler, Einstein gibi bilim insanlarının yıllar önce ortaya koyduğu birçok teoriyi doğrulamıştır. Ancak, bu gözlemler aynı zamanda bilim dünyasının genel olarak kabul ettiği bazı temel varsayımların yanlış olabileceğine dair yeni bulgular da sunmaktadır. Şu anda, James Webb Uzay Teleskobu ve Karanlık Enerji Spektroskopik Enstrümanı (DESI) tarafından yapılan son gözlemler, evrenin bilim insanlarının düşündüğünden çok daha hızlı genişlediğini ortaya koymuştur. Coma (Saç) gökada kümesinin uzun süreli incelemeleri, evrenin genişleme hızının beklenenden çok daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Bu keşif, yalnızca yıllardır geçerli kabul edilen teorik modelleri sorgulamakla kalmıyor, aynı zamanda mevcut fizik kurallarıyla açıklanamayacak yeni bir denklem yaratmaktadır. Bu nedenle, bilim dünyasının mevcut varsayımlar üzerine inşa ettiği kozmolojik modelleri yeniden değerlendirmesi kaçınılmaz hale gelmiştir.
Hubble Gerilimi: Yeni Bir Kriz Mi?
Evrenin genişleme hızını belirlemek için kullanılan Hubble sabitinin tutarsız olabileceği gerçeği, aslında bir süredir bilim camiasında tartışılmaktaydı. Daha önce yapılmış gözlemler de bu duruma işaret etmekteydi. Ancak, Hubble gerilimi (Hubble tension) olarak adlandırılan bu tutarsızlık, bugüne kadar net bir şekilde ortaya konulamamıştı. Geçtiğimiz günlerde Astrophysical Journal Letters’ta yayımlanan bir çalışma, bu konuda şimdiye kadar sunulan en somut delilleri ortaya koymuştur.
Bu konuda daha güçlü kanıtların bulunduğunu belirten bilim insanı Dan Scolnic, Hubble gerilimine atıfta bulunarak, “Gerilim artık bir krize dönüştü.” demektedir. Duke Üniversitesi’nde yürütülen araştırmanın önde gelen isimlerinden biri olan Scolnic, “Bu, kozmoloji modelimizin bozuk olabileceğini gösteriyor.” diyerek, bu keşfin potansiyel sonuçlarının ne kadar büyük olabileceğini vurgulamaktadır.
Evrenin genişleme hızını belirlemek için kullanılan kozmik merdiveni kurmak üzere, Dünya’ya en yakın gökada kümelerinden biri olan Saç Kümesi’ni referans alan ekip, bu sayede evrenin genişleme hızını belirlemek için çok daha net sonuçlar elde etmeyi başarmıştır. Saç Kümesi baz alınarak ilk basamak oluşturulduktan sonra, 100 binden fazla galaksiyi gözlemleyen DESI’nin sağladığı verilerle kozmik merdivenin sonraki basamakları şekillendirilmiştir.
- Saç Kümesi’nin merkezinin Dünya’ya uzaklığı 320 milyon ışık yılı olarak belirlenmiştir.
- Bu ölçüm, önceki hesaplamalar ve gözlemlerle uyumlu bir şekilde, güvenilir bir çapa noktası oluşturmuştur.
- Bu güvenilir uzaklık baz alınarak, merdivenin sonraki adımlarına geçilmiştir.
- Hubble sabiti için megaparsek başına saniyede 76,5 kilometre değeri elde edilmiştir.
Bu sonuçlar, son yıllarda Hubble sabitinin yanlış olduğunu iddia eden diğer çalışmalarla neredeyse birebir örtüşmektedir. Ancak, yıllardır bilim camiası tarafından doğru kabul edilen Hubble sabitiyle çelişmektedir. Dan Scolnic, bilim dünyasının bu yeni gerçeklikle yüzleşmesi gerektiğini belirtmektedir. Ancak, bu konuda hâlâ bir uzlaşma sağlanamamıştır. Scolnic ve diğer birçok bilim insanı, Hubble sabitinin yanlış olduğu konusunda ikna olmuş olsalar da, meslektaşlarını bu konuda henüz tam olarak ikna edebilmiş değillerdir.