Elon Musk’tan Çarpıcı ISS Açıklaması
SpaceX’in kurucusu ve CEO’su Elon Musk, uzay araştırmaları alanında çığır açacak bir öneride bulundu. Musk, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) bir an önce yörüngeden çıkarılması gerektiğini savundu. Sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, “@Space_Station’ın yörüngeden çıkarılması için hazırlıklara başlama zamanı. Amacına hizmet etti. Artık çok az ek fayda sağlıyor. Haydi Mars’a gidelim.” ifadeleriyle dikkat çekti. Bu açıklama, mevcut ISS programına yönelik en cesur eleştirilerden biri olarak öne çıkıyor ve uluslararası uzay camiasında geniş yankılar uyandırabilir.
Musk’ın Hızlı Emeklilik Çağrısı
Musk, ISS’in emekliye ayrılması sürecinin hızlandırılmasını istiyor. NASA, geçen yıl SpaceX’e 843 milyon dolarlık bir sözleşme vererek, modifiye edilmiş bir Dragon uzay aracının ISS’i kontrollü bir şekilde Pasifik Okyanusu’na yönlendirmesini planlamıştı. Bu sürecin 2030’da gerçekleşmesi beklenirken, Musk 2027’nin başlarında bu sürecin tamamlanmasını önerdi. Musk’a bu önerisinin, NASA’nın mevcut 2030 planına sadık kalınması yönünde olup olmadığı sorulduğunda, “Karar Başkan’a kalmış ama benim tavsiyem mümkün olan en kısa sürede. Ben 2 yıl sonrasını öneriyorum,” yanıtını verdi. Bu açıklamanın Washington’da önemli yankılar uyandırması bekleniyor.
NASA’nın Zor Seçimi
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun geleceği, yalnızca NASA’nın değil, aynı zamanda ABD Kongresi’nin de karar vereceği bir konu. ISS’in yönetiminde önemli bir rol oynayan Teksas Senatörü Ted Cruz, bu fikre karşı çıkıyor ve yıllardır ISS’in devamlılığını savunan önemli figürlerden biri olarak biliniyor. NASA, ISS’in en az 2030’a kadar faaliyet göstermesini istiyor ve uluslararası ortakları da bu planı destekliyor. Rus uzay ajansı Roscosmos, ISS’in en az 2028’e kadar faaliyette kalacağını açıklamıştı. Ancak istasyonun Rus modüllerinde yaşanan sızıntılar, giderek artan yapısal yıpranmalar ve yüksek işletme maliyetleri, NASA’nın uzun vadeli planlarını sorgulamasına neden oluyor.
Uzay İstasyonlarının Geleceği
NASA’nın 2030’a kadar yürütülecek çok sayıda değerli bilimsel araştırmaya sahip olduğu biliniyor. ISS’in emekliliğinin ardından ticari uzay istasyonlarına geçiş yapmayı planlıyor. Ancak bu sürecin finansal ve teknik açıdan oldukça zorlayıcı olduğu belirtiliyor. ISS’in beklenenden erken kapatılması, NASA’nın yeni uzay istasyonları konusunda acele etmesine neden olabilir. Daha önce yaptığımız bir haberimizde, sadece 25 yıl içinde gökyüzünün özel uzay istasyonlarıyla dolacağına dair öngörülerde bulunmuştuk. NASA, “Commercial LEO Destinations” programı kapsamında bu projelere fon sağlamaya çalışıyor. Ancak bu projelerin yetersiz finansmana sahip olduğu ifade ediliyor.
Musk’ın Motivasyonları
Elon Musk’ın ISS’in ömrünü erkenden sonlandırma çağrısı, yalnızca istasyonun eskimesiyle ilgili değil. Musk’ın asıl hedefi, Mars’a insan göndermek için daha fazla kaynak ayırmak olabilir. Musk’ın “Haydi Mars’a gidelim” açıklaması, NASA’nın ISS’e harcadığı yıllık 3 milyar dolarlık bütçenin farklı alanlara kaydırılması gerektiği mesajını veriyor. Bu bütçenin yaklaşık 1.76 milyar dolarlık kısmı, SpaceX’in Dragon kapsülleriyle gerçekleştirilen kargo ve mürettebat taşımacılığına harcanıyor. Eğer ISS operasyonları sonlandırılırsa, bu fonların bir kısmı Mars görevleri için kullanılabilir.
Musk’ın, NASA ve Trump yönetimine özel uzay istasyonlarına fon ayırmaya gerek olmadığı yönünde önerilerde bulunmuş olması muhtemel. Bunun yerine SpaceX, Starship uzay aracının modifiye edilmiş bir versiyonuyla, alçak Dünya yörüngesinde NASA’ya sürekli bir varlık sağlayabileceğini öne sürebilir. NASA zaten Artemis Ay görevleri kapsamında Starship için yaşam destek sistemleri geliştirmekte; dolayısıyla bu sistemlerin ISS’in yerine geçebilecek bir yörünge platformuna uyarlanması mümkün. Ancak bu tür öneriler, uygulamaya geçmekten daha kolaydır ve böyle bir gelişme, NASA’nın ticari uzay istasyonları programına yatırım yapan ABD merkezli şirketleri zor durumda bırakabilir.
