Dünya Genelinde Karbon Salınımı ve Fosil Yakıt Şirketlerinin Rolü
Dünya genelinde karbon salımının yarısının, yalnızca 36 büyük fosil yakıt şirketi tarafından gerçekleştirildiği yeni bir analiz ile ortaya kondu. Bu çalışma, bu şirketlerin küresel ısınmaya olan etkisini gözler önüne sererek, hesap verebilirlik çağrılarını daha da güçlendiriyor. Küresel ısınmanın etkileri, her geçen gün yeni ve daha önce deneyimlenmemiş anormalliklerle kendini göstermeye devam ediyor.
36 Şirket Kirliliğin Yüzde 50’sinden Sorumlu
Yapılan araştırmaya göre, 2023 yılı itibarıyla fosil yakıt üretimi ile bağlantılı toplam 20 milyar ton karbon salımının en büyük sorumlusu, Saudi Aramco, Coal India, ExxonMobil, Shell gibi dev enerji şirketlerinin de arasında bulunduğu 36 büyük şirkettir. Eğer Saudi Aramco, bağımsız bir ülke olsaydı, karbon salımı açısından dünya genelinde en büyük dördüncü kirletici konumunda olacaktı. Bunun yanı sıra, ExxonMobil, Almanya’nın yıllık karbon emisyonuna eşit bir miktarda salım yapmaktan sorumlu.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2021 yılından sonra başlatılan yeni fosil yakıt projelerinin, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşma hedefi ile uyumsuz olduğunu vurgulamıştı. Ancak, rapor, küresel emisyonların hâlâ artmaya devam ettiğini, Carbon Majors veri tabanındaki 169 şirketin çoğunun, 2023 yılı gibi kayıtlara geçen en sıcak yıl olan bir dönemde emisyonlarını artırdığını göstermektedir.
Devlet Destekli Şirketler ve Emisyon Kaynakları
Dünya üzerindeki en büyük 36 karbon salıcısının 25’i devlet destekli şirketlerden oluşmaktadır. Bu şirketler arasında Çin, İran, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin enerji devleri de yer almaktadır. 2023 yılı itibarıyla hesaplanan emisyonların kaynakları ise şu şekildedir:
- Kömür: Emisyonların %41’i
- Petrol: Emisyonların %32’si
- Gaz: Emisyonların %23’ü
- Çimento: Emisyonların %4’ü
Carbon Majors verilerine göre, Sanayi Devrimi’nden bu yana fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının yaklaşık üçte ikisi, artık var olmayan 180 şirketten gelmektedir. Dünya, sıcaklık artışını 1.5°C ile sınırlama hedefini koruyabilmek adına, karbon salımını 2030 yılına kadar %45 oranında azaltmak zorundadır. Ancak mevcut veriler, büyük fosil yakıt üreticilerinin üretimi kısmak bir yana, aksine daha da artırdığını göstermektedir.
