Kategoriler: Teknik Kütüphane

Demir – Karbon Faz Diyagramı

Paylaş

Demir-Karbon faz diyagramı (Demir-sementit faz diyagramı ya da demir-karbon denge diyagramı) her malzemecinin; Picasso’nun tabloları gibi baş ucunda bulundurması gerekli en önemli ikili diyagramdır. Tüm ikili alaşım sistemleri içinde en önemli yeri demir-karbon alaşım sistemi tutmaktadır. Teknolojik açıdan önemli yere sahip olan tüm toplumlar, esas olarak demir-karbon alaşımı olan dökme demir ve çelikleri ana yapısal malzeme olarak kullanmışlardır.

Saf demir ısıtılması sırasında ergimeden önce iki defa kristal yapı değişikliğine uğrar.Oda sıcaklıklarında demir, α-demiri veya ferrit adını almakta olup hacim merkezli kübik (HMK) kristal yapıya sahiptir. Ferrit 912 C’nin üzerine çıkıldığında yüzey merkezli kübik (YMK) yapıya sahip ϫ-demirine veya östenit fazına dönüşür. Östenit fazı 1394 C’ye kadar devam etmekte ve bu sıcaklıktan sonra δ-ferrit olarak tanımlanan ve HMK kristal yapıya sahip faza dönüşerek sıcaklığın 1538 °C’ye ulaşmasıyla ergimektedir. Tüm bu değişiklikler faz diyagramının solunda yer alan düşey eksen üzerinde olmaktadır. Kimyasal bileşimin belirtildiği yatay eksen,sadece ağırlıkça % 6,67 miktarına kadar uzanmaktadır. Bu karbon miktarında bir metaller arası bileşik olan demir karbür veya daha yaygın olarak kullanılan ismiyle sementit (Fe3C) oluşur ve demir-sementit faz diyagramının sağ tarafındaki düşey eksenle temsil edilir. Demir-Sementit faz diyagramı ötektid,ötektoid ve peritektik olmak üzere üç dönüşüm noktası içerir.

Kimyasal bileşiminde ağırlıkça %0.008 ile %2.14 oranında karbon içeren demir-karbon alaşımları “çelik” olarak isimlendirilir. Teorik olarak çelikler en çok ağırlıkça %2.14 oranında karbon içerse de pratikteki uygulamalarda %1.10’un üzerinde karbon içeren çeliklere nadir olarak rastlanır. “Dökme demirler” teorik olarak ağırlıkça %2.14 ile %6.67 oranında karbon içeren demir alaşımları olarak tanımlanır. Ancak uygulamada kullanılan ticari dökme demirler bileşimlerinde ağırlıkça %4.5’ten daha az oranda C içermektedir.

Kaynak:

Callister, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği

Samet Külcü

Karadeniz Teknik Üniversitesi/Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Yorumları Görüntüle

  • En sondaki ifadede oran %4,5 yerine %0,45 olabilir mi? : "Ancak uygulamada kullanılan ticari dökme demirler bileşimlerinde ağırlıkça %4.5’ten daha az oranda C içermektedir."

    • Merhabalar,
      %2,06 karbon oranının altındaki Fe-C alaşımları çelik sınıfında yer almaktadır. Bahsi geçen cümle ticari dökme demirleri ifade etmektedir.
      Yorumunuz için teşekürler.

Yayınlayan
Etiketler: çelik Demir Faz Sementit

Benzer Yazıları

  • Bilim Tarihi

Bisiklet Fren Sistemlerinin Evrimi

Bisiklet fren sistemlerinin tarihsel gelişimi, teknoloji ve tasarım yeniliklerinin bir özeti gibi düşünülebilir. İlk bisikletlerde,…

2 gün önce yayınlandı
  • Haberler

Dünyanın en büyük çift rotorlu yüzer rüzgar platformu tanıtıldı

Çin merkezli MingYang, rüzgar enerjisi sektöründeki liderliğini göstermeye devam ediyor. Firma, son zamanlarda dünyanın en…

1 hafta önce yayınlandı
  • Haberler

Saniyeler içinde şarj edilebilen yeni sodyum batarya geliştirildi

Sodyum, lityuma kıyasla daha bol miktarda bulunmasıyla dikkat çekiyor ve batarya teknolojileri bu potansiyeli keşfetmek…

1 hafta önce yayınlandı
  • Nedir?

Neden Bazı Giysiler Yıkandığında Çeker?

Giysilerimizin yıkandığında boyutlarının küçülmesi, genellikle üzücü bir deneyim olabilir. Ancak tüm giysileri, etiketlerinde belirtilen bakım…

2 hafta önce yayınlandı
  • Haberler

Ultra ince güneş panelleri eklenen avuç içi büyüklüğündeki drone’un uçuş süresi arttırıldı

Avusturya'nın Linz şehrinde bulunan Johannes Kepler Üniversitesi'nden araştırmacılar, avuç içi boyutlarındaki dronelara ultra ince ve…

2 hafta önce yayınlandı
  • Haberler

Suda yüzgeçleriyle yüzebilen, yürüyebilen ve sürünebilen robot geliştirildi

Güney Kore'nin Pohang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden bir ekip, su altında ilerleyebilen ve gerektiğinde dibe…

2 hafta önce yayınlandı