Çin’den Yenilikçi Enerji Depolama Projesi
Çin, enerji depolama teknolojileri alanında dikkat çekici bir projeye daha imza atıyor. Devlet destekli bir konsorsiyum, ülkenin ilk tamamen yapay yer altı mağarasında inşa edilen büyük ölçekli basınçlı hava enerji depolama (CAES) tesisini hayata geçiriyor. Bu proje, temiz enerji teknolojilerinin ticarileştirilmesi açısından büyük bir öneme sahip. Henan eyaletinin Xinyang kentinde inşa edilecek olan 300 MW / 1200 MWh kapasiteli bu tesis, toplamda 2,15 milyar yuan (yaklaşık 300 milyon dolar) yatırım ile gerçekleştirilecek. Projenin 2026 yılı sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.
Doğal Olmayan, Yenilikçi Depolama Yöntemi
CAES sistemleri genellikle doğal yer altı mağaraları veya tuz madenleri kullanılarak inşa edilirken, Xinyang projesi bu alanda farklı bir yaklaşım benimsemektedir. İki yıl sürecek olan çalışmalarla, bir dağın altında özel bir depo odası kazılacak. Yaklaşık 1.800 metre uzunluğunda ve 15 metre çapındaki bu yapının, 318.000 metreküp hava depolama kapasitesine sahip olması bekleniyor. İnşaat sürecinde, hassas patlatma teknikleri, yapısal güçlendirme, beton kaplama ve sızdırmaz çelik kaplama gibi yüksek mühendislik gerektiren yöntemler kullanılacaktır. Mağara, 14 MPa (megapaskal) işletim basıncına dayanacak şekilde tasarlanıyor.
Yüksek Verimlilik ve Sürdürülebilirlik
Xinyang CAES tesisi, Çin’in enerji depolama teknolojileri konusunda uzman kuruluşu China Energy Storage tarafından geliştiriliyor. Şirket, daha önce 100 MW, 150 MW ve 300 MW kapasiteli çeşitli tesisler inşa etmişti. Yeni tesis, yüzde 72,1 dönüşüm verimliliğine sahip olacak ve yıllık 420 milyon kWh elektrik üretecek. Bu üretim, yaklaşık 350.000 hanenin elektrik ihtiyacını karşılamaya yeterli olacak. Sistem, China Energy Storage’ın çok kademeli kompresörler, yüksek yüklü türbinler ve gelişmiş süperkritik ısı eşanjörleri içeren en yeni 300 MW CAES teknolojisini kullanacak. Bu altyapı, firmanın önceki 100 MW tesisine kıyasla verimliliği yüzde 2 artırırken maliyetleri de yüzde 30 düşürüyor.
Fosil Yakıt Bağımlılığını Ortadan Kaldırma
Projenin en dikkat çekici özelliklerinden biri, fosil yakıtlara olan bağımlılığı tamamen ortadan kaldırmasıdır. Geleneksel CAES sistemlerinde hava basıncını artırmak için yanma odaları kullanılırken, bu yeni tesiste gelişmiş süperkritik ısı değiştiricileri devreye giriyor. Böylece karbon salınımı sıfıra indiriliyor ve daha sürdürülebilir bir enerji depolama modeli oluşturuluyor.
Türkiye İçin Potansiyel Fırsatlar
Türkiye, yenilenebilir enerji alanındaki etkisini artırırken enerji depolama sistemlerini de genişletme çabası içinde. Ancak mevcut depolama sistemlerinin büyük bir kısmı bataryalı olup, çoğunlukla kısa süreli depolama sağlıyor. CAES sistemleri ise operasyonel olarak onlarca yıl kullanılabilirken, tipik olarak 4 saatten çok daha uzun süreler boyunca şebekeye güç verebiliyor. Türkiye’deki Tuz Gölü‘nün altında bulunan tuz blokları, bu tür tesisler için oldukça uygun bir yapı sunuyor. Bu bloklar, halihazırda Rusya ve İran’dan alınan doğalgazın depolanmasında kullanılmakta. Yaklaşık 1 milyar m³ doğalgaz kapasiteli, 12 suni tuz mağarası yaklaşık 10 yıl önce inşa edilmeye başlanmıştı. Benzer bir yaklaşım CAES sistemleri için de değerlendirilebilir.
