Ay Ufku Parıltısı: Blue Ghost’un Önemli Anları
Bilim insanları, Ay ufku parıltısını ilk kez 1972 yılında Apollo 17 misyonu sırasında Ay’a ayak basan son iki kişiden biri olan astronot Eugene Cernan tarafından belgelediler. Şimdi ise Firefly Aerospace’in Blue Ghost adlı ay iniş aracı, Ay yüzeyindeki görev süresinin son saatlerini unutulmaz görüntülerle taçlandırdı ve Ay ufku parıltısı fenomenini derinlemesine inceledi.
Güneş enerjisiyle çalışan Blue Ghost, 16 Mart’ta Ay yüzeyinden Güneş’in batışını izleyerek bu büyüleyici anın video ve fotoğraflarını Dünya’ya gönderdi. Firefly, bu çarpıcı görüntüleri 18 Mart’ta kamuoyuyla paylaştı. Ay’da gün batımının bu şekilde göründüğüne tanıklık edin!
Elde edilen görüntüler, Güneş’in batışını ve karanlıkla buluşmasını yüksek çözünürlükte kaydeden ilk görüntüler olma özelliğini taşıyor. Bu nedenle, bu video ve fotoğraflar yalnızca estetik açıdan değil, aynı zamanda bilimsel açıdan da büyük bir öneme sahip. Görüntüler, Ay yüzeyinde ışık saçılması ve aydınlanma modellerinin anlaşılmasına yönelik kritik veriler sundu.
NASA’nın CLPS programı tarafından desteklenen bu görevde Blue Ghost, 2 Mart’ta Ay’ın yakın yüzeyindeki Mare Crisium bölgesine başarılı bir iniş gerçekleştirdi. İnişin ardından Blue Ghost, NASA’nın 10 farklı bilimsel aracını başarılı bir şekilde çalıştırarak, Ay yüzeyi hakkında sayısız veri topladı. Örneğin, LISTER aracı, Ay’ın yakın alt yüzeyinde daha önce hiç inilmemiş bir derinliğe inerek sıcaklık ve ısı akışını ölçtü. Başka bir araç olan Lunar PlanetVac, Ay yüzeyinden regolit (toprak ve çakıl) topladı ve bu örnekleri işleyerek gelecekteki görevler için değerli veriler sağladı.
Ay gecesinin aşırı soğuk koşullarına dayanamayacak şekilde tasarlanan Blue Ghost, son saatlerinde görevini tamamladı. Ay’daki gece, yaklaşık iki Dünya haftası sürecek kadar uzun ve bu nedenle Blue Ghost’un sessizliği kalıcı olacak. Ancak Firefly, Mare Crisium üzerinde Güneş yeniden doğduğunda araçla tekrar iletişim kurma çabası içinde olacaklarını belirtti.
Öte yandan, içerikteki görsellere dikkatle bakacak olursanız Dünya ile Venüs‘ü görebilirsiniz. Ay ufkunda boylu boyunca görünen parıltı, Apollo 17 sonrasında incelenmişti. Daha sonraki gözlemler, bu olgunun Ay’ın ince atmosferindeki minik toz parçacıklarının gün doğumunda ve gün batımında parlamasından kaynaklandığı sonucuna vardı; bazı teoriler ise bu parçacıkların havada asılı kaldığını öne sürüyor.
Blue Ghost’un daha yüksek çözünürlüklü verileri, bu konudaki boşlukları doldurma potansiyeline sahip. Aşağıdaki galeriden Blue Ghost’un şimdiye kadar Ay yüzeyinden çektiği en çarpıcı görsellere göz atabilirsiniz:
