ABD’nin Yeni İhracat Kara Listesi
Amerika Birleşik Devletleri, yapay zeka ve askeri teknolojiler alanındaki rekabetini artırma çabaları kapsamında, 70’ten fazla Çin merkezli şirketin de aralarında bulunduğu toplam 80 kurumu ihracat kara listesine ekledi. Bu stratejik hamle, özellikle Çin’in yapay zeka çipleri, yüksek performanslı hesaplama sistemleri ve kuantum teknolojileri geliştirme çabalarını yavaşlatmayı hedefliyor.
Kara Listeye Dahil Edilen Şirketler
ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu (BIS) tarafından açıklanan yeni kara liste, sadece Çin değil, aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri, Güney Afrika, İran ve Tayvan gibi ülkelerden de firmaları kapsıyor. Kara listeye alınan şirketlerle iş yapmak isteyen Amerikan firmalarının, öncelikle özel bir lisans alması gerekmekte; ancak bu lisans taleplerinin büyük çoğunluğu neredeyse otomatik olarak reddedilmektedir.
Kara Liste Tarihçesi
Bu kara liste uygulaması, Donald Trump yönetimi döneminde, 2019 yılında Huawei’nin kara listeye alınmasıyla başlamış ve zamanla daha da derinleşmiştir. Yeni liste, özellikle bulut bilişim alanında faaliyet gösteren ve daha önce yaptırımlara tabi tutulan Inspur Group’un altı iştirakini de içermektedir. Bu şirketlerin, Çin hükümeti ve ordusunun süper bilgisayar projelerine destek sağlamak amacıyla ABD menşeli ürünleri temin etmeye çalıştıkları iddia edilmektedir.
Suçlamalar ve Yaptırımlar
Ayrıca, bu şirketler askeri amaçlı yapay zeka modelleri ve gelişmiş çipler geliştirmekle suçlanmaktadır. Kara listeye eklenen diğer önemli şirketler arasında, Nettrix Information Industry, Suma Technology ve Suma-USI Electronics bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, kâr amacı gütmeyen bir yapay zeka araştırma merkezi olan Beijing Academy of Artificial Intelligence (Pekin Yapay Zeka Akademisi) de yaptırım listesindedir.
Toplamda Kaç Kuruluş Etkilendi?
- Toplamda 27 Çinli kuruluş, Çin’in askeri modernizasyonunu desteklemek amacıyla ABD menşeli ürünleri temin etmekle suçlanıyor.
- 7 kuruluşun ise Çin Komünist Partisi’nin kuantum teknolojisi kabiliyetlerini geliştirdiği belirtiliyor.
- Ayrıca, daha önce kara listeye alınmış olan Huawei ve yan kuruluşu HiSilicon gibi şirketlere ürün sattığı tespit edilen iki Çinli firma da listeye dahil edildi.
ABD’nin Açıklamaları
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, “Amerikan teknolojisinin, düşmanlarımız tarafından kendi ordularını güçlendirmek ve Amerikalıların hayatlarını tehdit etmek için kullanılmasına kesinlikle izin vermeyeceğiz.” diyerek yeni yaptırımların gerekçesini vurguladı. Öte yandan, Çin Dışişleri Bakanlığı alınan karara sert bir şekilde tepki gösterdi ve bu tür yaptırımların Çin’in teknolojik ilerlemesini durduramayacağını belirtti. Bakanlık, ABD’yi “ulusal güvenlik kavramını genelleştirmeyi bırakmaya” çağırdı.
