İklim Değişikliği ve 2024’ün Sıcaklık Rekorları
Bilim insanları, 2024 yılının, küresel sıcaklıkların sanayi öncesi döneme göre ilk kez 1.5°C’nin üzerine çıktığı bir tam yıl olacağını belirtti. Avrupa Birliği’nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin (C3S) verilerine göre, iklim değişikliği, modern insanlık tarihinin daha önce deneyimlemediği seviyelere ulaşarak gezegenin sıcaklıklarını geri dönülemez bir noktaya sürüklüyor.
“Bu gidişat inanılmaz” diyen C3S Direktörü Carlo Buontempo, 2024 yılının her bir ayının, kayıtların tutulmaya başlandığı tarihten bu yana ya en sıcak ya da ikinci en sıcak ay olarak kaydedildiğini vurguladı. 2024 yılındaki ortalama sıcaklık, 1850-1900 yılları arasındaki sanayi öncesi döneme göre 1.6°C daha yüksek ölçüldü. Bu durum, fosil yakıt kullanımının yaygınlaşmasından önceki döneme kıyasla sıcaklık artışını net bir şekilde ortaya koymakta.
Geçen yıl, kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana dünyanın en sıcak yılı olarak kaydedildi ve son on yılın her biri, kayıtlara geçen en sıcak on yıl arasında yer aldı. 2015 yılında imzalanan Paris İklim Anlaşması, küresel sıcaklık artışının 1.5°C’yi aşmamasını sağlamak amacıyla ülkeler arasında iş birliği çağrısında bulunmuştu. Ancak Buontempo’ya göre, artan sera gazı emisyonları nedeniyle dünya, bu hedefi yakında uzun vadeli ölçekte aşma riskiyle karşı karşıya.
“Bu bitmiş bir anlaşma değil. Şu andan itibaren gidişatı değiştirme gücüne sahibiz” diyen Buontempo, ülkelerin hızla emisyonlarını azaltması gerektiğini vurguladı. İklim değişikliğinin etkileri artık her kıtada gözlemlenmekte ve dünyanın en zengin ülkelerinden en yoksul ülkelerine kadar geniş bir yelpazede insanları etkilemektedir.
2024: Felaketlerle Dolu Bir Yıl
2024, birçok doğal felaketin yaşandığı bir yıl oldu. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde meydana gelen orman yangınlarında en az beş kişi hayatını kaybetti, yüzlerce ev ise kül oldu. Aynı yıl, Bolivya ve Venezuela’da yıkıcı yangınlar yaşandı; Nepal, Sudan ve İspanya’da meydana gelen şiddetli seller büyük yıkımlara yol açtı. Meksika ve Suudi Arabistan’da etkili olan sıcak hava dalgaları, binlerce kişinin ölümüne neden oldu.
Bilim insanlarına göre, iklim değişikliği, fırtınaların ve aşırı yağışların şiddetini artırıyor. 2024 yılı itibarıyla gezegenin atmosferindeki su buharı oranı rekor seviyeye ulaştı. Daha sıcak bir atmosfer, daha fazla su taşıyabileceği için yoğun yağışlara yol açmakta. Bu durumun etkileri, geçtiğimiz yıl Türkiye’de de sıklıkla görülmüştür.
İklim krizinin yıkıcı maliyetleri artmaya devam ederken, bazı ülkelerde emisyonları azaltmak için gerekli politik adımları atma iradesi zayıflıyor. ABD’nin yeni başkanı Donald Trump, iklim değişikliğini bir “aldatmaca” olarak nitelendirerek bilimsel birliğe karşı bir tutum sergiliyor. Oysa aynı yıl ABD’de, 1 milyar dolardan fazla hasara neden olan 24 iklim ve hava olayı yaşanmıştır.
Öte yandan, C3S, ana sera gazı olan karbondioksitin atmosferdeki konsantrasyonlarının 2024 yılında milyonda 422 parçaya ulaşarak yeni bir zirveye ulaştığını bildirdi. Bu durum, iklim değişikliğinin acil bir mesele olduğunu ve derhal harekete geçilmesi gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
