Bir önceki yazımda önemli mekanik test olan darbe deneyini yazmıştım. diğer önemli mekanik test ise yorulma testidir. Bu mekanik testler biz mühendislere malzeme hakkında bilgiler verir. Kullanılacak malzemelerin seçiminde bu mekanik testlerin rolü çok yüksektir.
Bir malzemenin akma dayanımının altında sürekli tekrarlanan gerilmeye (dönme, eğilme, titreşim sonucu olabilir) maruz kalması sonucu kopmasına malzeme yorulması denir. Bu çok önemli bir husustur. Şöyle ki , akma dayanımın altında olduğu için malzeme elastik özellik göstermektedir. Tekrarlanan gerilmeler altında çalışan metalik parçalarda, uygulanan gerilmeler parçanın akma dayanımından küçük olmalarına rağmen, belirli bir tekrar sayısı sonunda genellikle yüzeyde bir çatlak ve bunu takip eden kopma olayına neden olurlar. Bu tür kopmalar yorulma kırılması olarak adlandırılır.
Yorulma test cihazları, standarta uygun şekilde ki numunelerin yorulma ömürlerini diyagram şeklinde çıkartırlar.(uzun formül yapısına girilmemiştir ) Bu diyagramlara Wöhler eğrisi adı verilir. Benim için okuyucuları bilgilendirmek istediğim noktada burasıdır. Malzeme Bilimcileri bu diyagramları nasıl kullanır?
Malzemenin yorulma sınırını tespit etmek için birden fazla numune test edilmelidir. Uygulanan gerilmeye bağlı olarak numune kopuncaya kadar geçen gerilme devir sayısı (S-N) diyagramı (Wöhler Eğrisi) elde edilir. Normal olarak yorulma sınırı düzlüğe girilen noktadır.
Yorulma Limiti (Fatigue Limit ) veya Dayanma Sınırı (Endurance Limit); demir esaslı malzemelerde normalde 10 üzeri 7 devir olarak tanımlanır. Bu sınırın altında malzeme, muhtemelen kırılmadan sonsuz bir çevrim sayısı kadar dayanabilir.
Yorulmaya etki eden faktörler;
Üstteki resimde gördüğümüz İngiliz ilk jet uçağıdır.İlk yılını çok başarılı geçirdikten sonra 1953-1954 yıllarında peş peşe 3 kaza yapmıştır ve ardından seferler iptal edilmiştir.
Sonuç olarak mekanik testler malzeme hakkında bize kılavuzluk ederler. Eğer bütün parametreleri göz önüne alarak sağlıklı bir malzeme seçimi için bütün mekanik testlerin değerlendirilmesi malzemeciler için önemlidir. Bu testlerden en önemlilerinden biri yorulma testidir. Bir çok kaza bu test bilinmediğinden gerçekleşmiştir. Bu test sayesinde bu kazaların ve kırılmaların önüne geçilmiştir.
KAYNAKÇA
Bisiklet fren sistemlerinin tarihsel gelişimi, teknoloji ve tasarım yeniliklerinin bir özeti gibi düşünülebilir. İlk bisikletlerde,…
Çin merkezli MingYang, rüzgar enerjisi sektöründeki liderliğini göstermeye devam ediyor. Firma, son zamanlarda dünyanın en…
Sodyum, lityuma kıyasla daha bol miktarda bulunmasıyla dikkat çekiyor ve batarya teknolojileri bu potansiyeli keşfetmek…
Giysilerimizin yıkandığında boyutlarının küçülmesi, genellikle üzücü bir deneyim olabilir. Ancak tüm giysileri, etiketlerinde belirtilen bakım…
Avusturya'nın Linz şehrinde bulunan Johannes Kepler Üniversitesi'nden araştırmacılar, avuç içi boyutlarındaki dronelara ultra ince ve…
Güney Kore'nin Pohang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden bir ekip, su altında ilerleyebilen ve gerektiğinde dibe…