Penetrant Tahribatsız Muayene Yöntemi

Penetrant  ya da sıvı girinim olarak adlandırılan bu yöntem yüzey hatalarının tespit edilmesi için kullanılan bir tahribatsız muayene yöntemidir. Bu muayenede önemli olan nokta  kusurun muayene yapılacak yüzeye açık olması gerekmektedir ve bundan ötürü yüzey altında kalmış veya yüzeye kapalı durumdaki hatalar bu yöntem ile tespit edilememektedir.

Yüzeye uygulanan penetrant sıvısının ardından uygulanan  geliştirici(developer), penetrant sıvıyı tekrar yüzeye çeker ve kusur belirtileri gözlenir. Bu belirtiler çatlak türü(çizgisel) ya da gözenek türü ( yuvarlak) olabilmektedirler.

Penetrant Sıvının Görevi

• Daha büyük bir alana yayılarak gözle görülemeyecek kusurları gözle rahatlıkla görünebilir boyuta ulaştırmak.
• Renk kontrastı yaratarak izi arka planda ayırt etmek için kolaylık sağlamak.
• Penetrant sıvı çeşitli renklerde üretilebildiği için kolaylıkla hata tespiti sağlayabilmektedir.
• Sıvının kusur içine nüfuz edebilme kabiliyeti de önemli bir özelliğidir.

Penetrant ile Muayenenin Yaygın Kullanım Alanları

• Yüzeyi pürüzlü ve gözenekli olmayan bütün malzemelere uygulanabilir.
• Metaller,cam,seramik,plastik gibi birçok malzeme türüne uygulanabilmektedir.
• Sadece yüzeye açık kusurları belirlemek için kullanılmaktadır.

Nasıl Uygulanır?

Öncelikle test edilecek malzeme yüzeyi bir temizleme sıvısıyla ve yumuşak bir bez ile ön temizliğe tabi tutulmalıdır. Ardından penetrant sıvısı malzeme yüzeyine uygulanmalı ve bir süre beklenilmelidir. Bekleme süresinin dolmasının ardından geliştirici adını verdiğimiz sprey yüzeye uygulanmalı ve kusurların varlığı muayene edilmelidir. Muayenenin ardından malzeme eğer kullanılmaya devam edilecekse son temizlik yapılmalı ve malzeme tekrar kullanıma hazır hale getirilmelidir.

Bu yöntem ile;

• Yorulma çatlakları,
• Su verme çatlakları,
• Gözenekler,
• Talaşlı imalat nedeniyle oluşan yüzey hataları  tespit edilebilmektedir.

Yöntemin Avantajları

• Hemen hemen bütün malzemelere uygulanabilmektedir.
• Ucuz bir muayene yöntemidir, kullanılan ekipmanlar kolay elde edilebilir.
• Uygulama ekipmanları kolaylıkla taşınabilir, sprey şeklindedirler.
• Yüzeye açık küçük kusurların saptanmasında yüksek hassasiyet göstermektedir.
• Kısa sürede uygulanabilmekte ve yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yöntemin Dezavantajları

• Sadece yüzeye açık kusurlar belirlenebilir.
• Sadece yüzeyi gözeneksiz ve pürüzsüz olan malzemelere uygulanabilir.
• Kirliliklerin hataları kapatabilecekleri için ön temizlik son derece önem taşır.
• Parçanın muayene sonrası kullanımı için son temizliği de yapılmalıdır.

Kaynak

Karadeniz Teknik Üniversitesi/Metalurji ve Malzeme Mühendisliği/Tahribatsız Muayene Dersi/ Ders Notları