Laptop batarya ömrünü korumak konusunda doğru bilinen yanlışlar

Birçok laptop kullanıcısı, bataryasının ömrünü uzatabilmek için bataryayı çıkararak kullanıyor. Ancak bu uygulama, pil ömrünü uzatma hususunda sıklıkla yapılan yanlışlardan biri. Bu yazımda en çok yapılan yanlışlara değinmeye çalışacağım.

1. Pili çıkararak laptop kullanımı

Rafa kaldırılan batarya ortamın sıcaklığına göre ısınır ya da soğur. Pil kullanılmasa bile içerisinde kimyasal reaksiyonlar devam eder ve batarya deşarj olur. Bilhassa li-ion pillerin sağlıklı çalışabilmesi için belirli bir voltajın altına asla düşmemesi gerekir. Bu sebeple rafa kaldırılan pil aylarca öylece bırakıldığı için bahsettiğimiz voltaj sınırının altına düşer ve batarya bu durumda şişer. Böylece pil bir daha asla şarj olmayabilir ve kullanılamaz hale gelebilir.

2. Laptop’a takılı olan batarya sürekli şarj olduğundan bataryanın ömrü azalır

Üretilen tüm piller tamamen şarj olduktan sonra enerji almayı keser ve enerji almaya devam etmez. Sürekli enerji alması durumunda zaten pil patlar. Fakat bilgisayarın enerji tamponu görevini yapan pil genelde güç devresinde sürekli aktiftir ve tamamen dolu olsa da bir miktar enerji çeker. Çekilen bu enerji, bataryanın devam eden iç reaksiyonlarından dolayı kaybettiği enerjiyi dengeler ve bataryayı her zaman tam dolu tutar.

3. Pili kısa bir süre kullandım, en kısa sürede şarj etmeliyim

Hayır. Eğer pili bir şekilde kullanmaya başladıysanız (2-3 dakikayı geçen elektrik kesintileri de buna dahil.) bataryanın şarj seviyesi yüzde 10’a düşene kadar kullanmaya devam etmelisiniz. Bu şekilde bataryaya tam deşarj yaptırarak tüm hücrelerin homojenize olarak aynı kimyasal yapıya ulaşmasını sağlarsınız.

4. Bu kadar şarj yeterli

Cihaz eğer şarja takıldıysa tamamen doldurulmalıdır. Böylece tüm pil hücreleri aynı yapıya ulaşır.

5. Bataryayı ne kadar az şarj veya deşarj edersem o kadar çok dayanır

Batarya ömrü şarj veya deşarj süresine değil, sayısına bağlıdır. Bataryalar belirli sayıda bir şarj veya deşarj çevriminde sağlıklı çalışabilir. Bu sebeple günümüz laptop pillerinin bir çoğunun içerisinde bataryanın keç sefer şarj edildiğini sayan bir hafıza bulunur. Bu hafıza, şarj sayısı belli bir sınırı geçtiğinde bataryanın tekrar şarj olmasını engeller. Bu sınırlamanın sebebi, belirli bir sayıda çevrimden sonra bataryanın yapısında oluşan kimyasal değişikliklerin pilin etrafa zarar verebilecek kazalara neden olabilecek olmasıdır. Bu durumda eğer pili kullanmaya başladıysanız %10 seviyesine kadar kullanmanıza ya da şarj etmeye başladıysanız tam şarj etmenize bir sebep olarak gösterilebilir.

6. Batarya takılı olmazsa bilgisayar bozulur

Eğer bilgisayarınız merdiven altı bir üretim değilse içinde yüksek frekanslara sahip regüle devreleri bulunmaktadır. Aynı zamanda pil voltajı ve adaptör voltajı cihazın kullandığı maksimum voltajın minimum yüzde 20 üzerindedir. Regüle devreleri tüm bileşenlere yüksek hassasiyetli enerji sağlar ve sapmalar normalde görülebileceklerin çok altındadır.

7. Bataryayı sadece lazım olduğunda kullanıyorum, elektrik gidince kapanıyor ama zararı yok

Elektrik kesildiğinde bilgisayarda meydana gelen donanımsal zararlar pilden daha pahalıya gelebilir. Bilhassa sabit diskler elektrik kesintilerinden çok kolay etkilenir ve veri kayıpları ciddi dereceye ulaşabilir.

Laptop bataryaları, elektrik kesintilerine karşı UPS’lere nazaran daha iyi çözümlerdir. Çünkü UPS’ler elektrik kesildiği zaman aküye belirli bir sürede geçiş yapar ve bu süre zarfında adaptör ya da güç kaynakları anlık olarak yüklenir. UPS üzerinde bulunan yük kapasitesine yakınsa bazı zamanlarda bu sürede bilgisayarın kapanması da mümkündür.

Oysa batarya devamlı olarak devreye bağlı olmasından dolayı elektrik kesintisini bilgisayar hissetmez. Böylece bilgisayarda bulunan tüm donanımsal parçalar elektriksel koruma altında olur.