Kumpas Nedir? Nasıl Kullanılır?

Kumpas; birçok mühendisin bilmesi gereken; uzunluk, kalınlık, çap ve derinlik ölçülerinin eldesinde kullanılan bir ölçü aletidir. Hatta bir mühendis olarak kumpası kullanmayı bilmediğinizde gülünç duruma düşüren bir alet olup aslında kullanımı çok basittir. Verniyerli ve dijital olmak üzere iki çeşit olup ben bu yazıda verniyerli kumpası ele alacağım. Kumpasın alt kısmı mm, üst kısmı ise inch şeklindedir.

Sabit çene ve hareketli çene yardımı ile uzunluk, boy ölçülür ve dış çap, kılıç ile derinlik ölçülürken sabit iç çap çenesi ve hareketli iç çap çenesi ile iç çap ölçülür.

Öncelikle kumpas okunurken dikkat edilmesi gereken hususlara değinelim;

• Ölçüm yapılacak parçanın ve kumpasın temiz olması gerekmektedir.
• Ölçü hassasiyetine uygun kumpaslar seçilmelidir.
• Ölçüm yapılırken kumpas ağızları parçaya bastırılmamalıdır.
• Okuma yaparken kumpasa dik olarak bakılmalıdır.
• Okuma esnasında manyetik alana maruz kalınmadığına dikkat edilmelidir.
• Hareketli parçalar ölçülmemelidir.
• Kalibrasyonu geçmiş kumpaslar kullanılmamalıdır.

Dış Ölçümlerde;

Kumpas ölçülecek ölçüden büyük olarak açılır. Sabit çene iş parçasının ölçüm yapılacak noktasına dayanır ve hareketli çene parçaya doğru hareket ettirerek parça kavranır ve ölçüm değeri okunur.

Ölçüm yaparken bir elinizle kumpasın sabit çenesini diğer elinizle de hareketli çenesi tutulmalıdır.

İç Ölçümlerde;

Kumpas ölçülecek ölçüden küçük olarak açılır. Sabit çene iş parçasına dayanır, hareketli ölçü çenesini parçaya doğru, çeneleri delik eksenine paralel olacak şekilde hareket ettirilir ve ölçüm değeri okunur.

Derinlik Ölçümü;

Derinlik kumpasında ki verniyeli köprüyü sürekli olarak ölçü yüzeyine sıkıca dayayın. Derinlik dayamalı kılıcı hafifçe derinliğin tabanına oturuncaya kadar kaydırın. Tespit vidasını dikkatlice sıkıştırdıktan sonra kumpası kaldırın ve ölçüm değerini okuyabilirsiniz.

Ayrıca kumpasınızı ölçüm yapmadan önce kontrol etmelisiniz. Aşağıda sunulan resimlerden biri mevcut ise ölçümlerinizin doğruluğu kesin olmayabilir.