İncelenmeye Değer Bir Teori: Dislokasyon Teorisi

Dislokasyon ve diğer adıyla çizgisel kusur; malzeme biliminde, kristal yapıların atomsal dizilişlerinde bir çizgi boyunca görülen kusurlardır. Kusurlardır densede aslında mikro boyutta, malzemenin barındırdığı kusurların engellediği düzenli dizilmiş atomlarda bulunan düzensizliklerdir. 3 boyutlu olarak onları hayal etmek mühendislik öğrencileri için hep zor olmuştur. Buna nazaran kimileri boşluk olarak hayal eder ki çok yanlıştır ama bir atomun bulunması gereken düzlemde bulunmaması teknik olarak orada atom boşluğu olduğudur. Fakat dislokasyonları bir tür kama gibi düşünmeli ve onların kayma düzlemlerinde 45 derecelik açılarda kayarak ilerlediğini farz etmeliyiz. Boşluk dediğimiz şey formülasyon olarak dislokasyonlardan kat be kat daha fazla artarak malzemelerin mekanik özelliklerinde söz sahibi olurlar.

Dislokasyon hareketinin engellendiği bir yapıda mukavemetin artıcağı bilinir. Malzemedeki meydana gelen her bir hata onu daha kuvvetli kılar yani. Burdaki ironi onu engelleyen çoğu mekanizmanın aslında malzemede ki kusurlar olmasıdır. Şöyle ki malzemedeki çözünmeyen 2. faz partikülleri, kristal yapıdaki ikizlenmeler, farklı yönlerde yönlenmiş atomlar (taneler) gibi kusurların yanı sıra kristal yapıda yüksek enerjili bölgeleri arttırdığımızda yine dislokasyonları zorlamış oluruz. Ayrıca bunların birbiri hareketini engellediği (pekleşme) yoğunlukları da vardır.

Hataları durdurmak için malzemede hatalar yaratmak… Gerçekten incelenmeye değer bir teori ve ironidir.

Sevgilerle.