Alüminyum Alaşımlarında T5 ve T6 Isıl İşlem Farkı

Alüminyum alaşımları için ısıl işlem farklı türlerden oluşur. Bunlardan en yaygınları kuşkusuz T5 ve T6 işlemleridir. Genel olarak batığımızda her TX kodunun bir karşılığı vardır. Bu işlemlerin seçimi malzeme alaşımı ve istenen mekanik özelliklere bağlı olarak değişir. TS EN 515’e göre;

• O: Tavlanmış, F : Üretildiği gibi, H: Sertleştirilmiş, T: Isıl işleme tabi tutulmuş,
• T1: Sıcak şekillendirme işleminden sonra soğutulmuş ve tabii yaşlanmaya bırakılmış.
• T2: Sıcak şekillendirme işleminden sonra soğutulmuş, soğuk şekillendirilmiş ve tabii yaşlanmaya bırakılmış.
• T3: Çözeltiye alma işlemi yapılmış, soğuk şekillendirilmiş ve tabii yaşlanmaya bırakılmış.
• T4: Çözeltiye alma işlemi yapılmış ve tabii yaşlanmaya bırakılmış.
• T5: Sıcak şekillendirme işleminden sonra soğutulmuş ve suni yaşlandırma yapılmış.
• T6: Çözeltiye alma işlemi yapılmış ve suni yaşlandırma yapılmış.
• T7: Çözeltiye alma işlemi yapılmış ve aşırı yaşlandırma yapılmış.
• T8: Çözeltiye alma işlemi yapılmış, soğuk şekillendirilmiş ve suni yaşlandırma yapılmış.
• T9: Çözeltiye alma işlemi yapılmış, suni yaşlandırma yapılmış ve soğuk şekillendirilmiş.
• T10: Sıcak şekillendirme işleminden sonra soğutulmuş, soğuk şekillendirilmiş ve suni yaşlandırma yapılmıştır.

Endüstriyel sahada en fazla karşılaşılan alaşımlar ve TX kodları şunlardır:

2014-T4, 2014-T6, 2024-T3, 2024-T4, 2024-T6, 2024-T8, 2219-T3, 2219-T4, 2219-T6, 2219-T8, 2618-T6, 2618-T61, 6061-T4, 6061-T6, 7050-T74, 7075-T6, 7075-T73, 7075-T74, 7075-T76, 7175-T74.

En yaygın döküm alaşımları ve TX kodları şunlardır: A201-T7, A206-T7, C355-T6, A356-T6, A357-T6.

Özellikle T5 ve T6 ısıl işlemlerini aşağıda örnek olarak verebiliriz. Burada proses basamaklarındaki farkı direkt olarak gözleyebilirsiniz.

Genel proses şeması vermek gerekirse;

Alüminyum ısıl işlem fırın tipleri genellikle sürekli hatlar veya halatlı-arabalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Alüminyum ısıl işleminde çözeltiye alma süreleri kritik proses parametreleridir.

Mikro yapıları için de aşağıdaki şema gayet açıklayıcıdır. Çözeltiye alma işleminde başlatılan çekirdeklenme yaşlandırma evresinde istenen seviyelere getirilir.