Yaşam Döngüsü Analizi bir ürün veya prosesin üretiminden başlayarak bertarafına kadar olan süreçtir. Yani beşikten mezara kadar olan sürenin her aşamasında oluşan çevresel etkilerinin belirlenmesi, incelenmesine, raporlanmasına, hesaplanmasına ve yönetilmesine katkısı olan bir yöntemdir. Sözü edilen bu çevresel etkiler;
İklim değişikliği, ozon tabakasındaki incelme, ötrifikasyon, toksik emisyonlar asidifikasyon gibi doğal kaynak tüketimi bazlarında değerlendirilir.
Yaşam Döngüsü Analizi Beşikten mezara yapılan bu değerlendirmede hammaddenin elde edilmesi, üretim, kullanım, yaşam sonu, geri dönüşüm ve bertaraf aşamaları bulunmaktadır.
Günümüzde yükselen çevre hassasiyetine doğru bir çizgi olarak teknoloji ve yaşam standartlarında ki gelişmeler sonucu her tür projenin toplum bazında maliyeti, performansı gibi parametrelerin haricinde küresel çevre sorunlarına yol açma olasılığı ve doğal kaynakların kullanımı gibi durumlar da zamanla daha sık göz önünde bulundurulmaya başlanmıştır.
Yaşam Döngüsü Analizi Aşamaları:
- İlk aşama Amaç ve Kapsam aşamasıdır. Gerçekleştirilen Yaşam Döngüsü Analizinin temel amacını ve bu amaç doğrultusunda nasıl bir yöntem belirlenip izleneceği anlatılmaktadır. Bu ilk aşamada odaklanılan diğer konu ise ürün için hangi çevresel etkilerinin belirlenip analiz yapılacağıdır. Bu ürün çalışması sırasında ele alınan çevresel etki kategorileri bu ilk aşamada belirlenmektedir.
- İkinci aşama Envanter Analizidir. Bu bölümü verilerin toplanılıp analiz edildiği aynı zamanda oldukça zaman harcanan ve emek verilen bir bölümdür.Envanter Analizi bölümü, incelenecek ürünün yaşam döngüsü analizi sırasında kullanılan girdiler(enerji,su,hammadde vs.) ile kullanıldıktan sonra oluşan çıktıların (yan ürün, emisyon, atık vs.) belirlendiği bölümdür.
- Üçüncü aşaması ise Etki Değerlendirmesi’dir. Etki Değerlendirmesi, Envanter Analizi sonucunda belirlenen verilerin kullanılması ile ürünün ilk aşama olan Amaç ve Kapsam Tanımı aşamasında belirtilen çevresel etki kategorilerine göre etkilerinin belirlendiği, tartışıldığı aşamadır. Bu aşamada ürünün yaşam döngüsünün hangi bölümlerde nasıl bir çevresel etkilere yol açıldığı ortaya koyulmaktadır.
- Yaşam Döngü Analizinin son kısmı Yorumlama aşamasıdır. Söz konusu olan ürünün çevresel etkileri değerlendirilmektedir.Ürünün yaşam döngüsü boyunca yaptığı en önemli çevresel etkiler bu aşamada ele alınmıştır. Hangi süreçlerin bu etkileri tetiklediği belirlenmektedir. Yapılan çıkarımlarla birlikte ürünün yaşam döngüsü analizi göz önüne getirildiğinde hangi aşamada yapılacak iyileştirmelerle çevresel performansın nasıl iyileştirebileceği bu aşamada yorumlanmıştır. Bu aşama sonunda da Yaşam Döngü Analizi son bulmaktadır.
Yaşam Döngüsü Analizi yapmak kuruma çeşitli alanlarda faydalar sağlar. Üretim süreçlerinin incelenmesiyle, enerji ve malzeme akışlarında şeffaflık ve süreçlerdeki verimlilik potansiyellerinin bilinmesini sağlayacaktır. Böylelikle ürünün çevresel performansı sayısal ifade olarak da açıklanabilecektir. Aynı zamanda ürünün bütün süreçleri için yapılan iyileştirmelerle ile oluşacak kaynakların optimum tüketilmesini ve dolaylı olarak maliyet açısından tasarrufu doğuracaktır. Ayrıca ürünlerin kendi içlerinde karşılaştırılabilmesi için ortam sağlamakta ve benzer ürünler arasında açısından birbirleri ile karşılaştırılabilmesine ortam sağlamaktadır.
Yorumlar