• Ana sayfa
  • Havacılık
  • Süpersonik nedir? Sivil havacılıkta Süpersonik devrimi neden bırakıldı? Tekrar hayata geçecek mi?

Süpersonik nedir? Sivil havacılıkta Süpersonik devrimi neden bırakıldı? Tekrar hayata geçecek mi?

hqdefault

19. Yüzyılda sadece hayal olarak adlandırılan havacılık endüstrisi, resmi olarak ilk 17 Aralık 1903’de Wiright kardeşler tarafından bir hayal olmaktan çıkarılmıştır. O günden bu güne havacılık hızla ilerlemiş ve havacılık; alternatiflerinin içinde bir adım öne çıkarak insanlığın gün geçtikçe daha fazlasını talep ettiği bir sektör haline gelmiştir. Özellikle Amerika ve Avrupa arasındaki hava ulaşımına olan talep yoğunluğu, bu sektör üzerindeki talebi, deyim yerindeyse arşa çıkarmıştır.

Süpersonik, hızı 1,225 km/h olan sesin, üzerindeki hızları ifade etmek için kullanılır. Peki bu terimin sivil havacılıkla arası nasıl?

Şu anda kullanılan savaş uçakların çoğu süpersonik uçaklardır. F-16, bize en tanıdık örneklerden bir tanesidir. Sivil havacılık ise bu teknolojiyle ilk Tupolev Tu-144 ile tanışmıştır. Ancak uzun ömürlü ilişkiyi Concorde ile yaşadık. İlk fikri 1956 yılında ortaya atılan, ilk uçuşu 1969’da yapılan ve 1976 yılında hizmete başlayan Concorde’nin ömrü 2003’de son bulmuştur. Peki neden?

Başlıca iki unsur tarihe gömdü Concorde’yi; güvenlik ve uçuş maliyeti. Yunustan esinlenen Concorde’nin hızı saatte 2,132 km/h ulaşıyor ve yerden yaklaşık 18 bin metre yüksekte uçuyordu. Dış cephesi titanyum alaşımından oluşan Concorde’nin amacı burun kısmında 130, dış cephesinde 92 dereceye varan sıcaklıktan en az derecede etkilenmekti.

Maliyet: Concorde, günümüzde sıklıkla kullanılan yolcu uçaklarına kıyasla dev bir maliyet çıkarıyordu. Bu maliyet direk kullanıcılara yansıdığından, New York – Paris arasında Concorde’yle süpersonik uçağın tadına bakmak isteyen bir kişi yaklaşık olarak 40 bin TL (Orta sınıf bir otomobil)’ yı gözden çıkarması gerekiyordu. Bir yolcu için yakıt maliyeti ortalama 1,080 TL iken, Boeing 747 – 400 serisi bir uçakla 6000 km’lik bir uçuşta sizin maliyetiniz ortalama 825 TL’dır. Concorde, uçuşun %60’ında yakıt olarak full power ve afterburn kullandı. Bir yolcusu için 1200 lt kerosen harcadı(6000 km’lik uçuş için).

Güvenlik: 20 tane üretilen Concorde, yakıt masraflarının haricinde bakım masrafları da ortalama bir yolcu uçağının üstündeydi. Sınırlı yolcu kapasitesi ve güvenirliğinin az olmasıyla birlikte üretimden ve kullanımdan kaldırılma planları yapılırken; 25 Temmuz 2000 tarihinde Paris – Charles de Gaulle Havalananı’ndan kalkan Concurde, kalkışından 90 saniye sonra kaza yapması Concorde’nin uçuşları ticari seferler haricinde durduruldu. Uçaktaki 100 yolcu, 9 mürettebat ve Hostelissimo otelindeki 4 kişi öldü. Concorde 24 Ekim 2003’te son ticari seferini yaptı. Kaynaklar; Continental Havayollarına ait DC-10 uçağından kopan metal parçanın Concord’un tekerini parçaladığını, kopan parçaların yakıt deposunda yangına neden olduğu görüşünde ancak Continental; çarpmadan 8 saniye önce yangının başladığını öne sürmektedir. Daha sonra Concord’un kanatlarında tespit edilen çatlaklar nedeniyle; Air France ve British Airways uçuş sertifikalarını askıya aldı.

https://www.youtube.com/watch?v=BuFMqlZ2ikY

Tekrar hayata geçecek mi?

Test uçuşu için Boom adlı kuruluş bu yılı NASA ise 2020’yi hedef gösterdi. Ancak genel görüş; tasarımsal ve malzeme ile ilgili sorunların çözüme kavuşturulup harekete geçilmesi için 10 -15 yıla daha gereksinim duyulduğunu söylüyor. Maliyeti düşürmek için aşırı hava direncini yenmek, ses hızı aşılınca ortaya çıkan patlama seslerini önlemek ve güvenlik önlemlerini arttırmak için farklı bir tasarım ve farklı malzeme türlerini gerek duyulmaktadır.

Kaynaklar