Soğuk izostatik presleme nedir? Nasıl uygulanır?

Soğuk izostatik presleme nedir?

Metal, seramik, polimer veya kompozit tozlarının izostatik (eş eksenli) bir ortamda su veya yağ basıncı ile sıkıştırılma işlemidir. Basınç tüm yönlere, tek eksenli preslemeye göre üstün özellikler elde ederek kalıp duvarı yağlayıcıları ile kirlenme olasılığını ortadan kaldırarak eşit bir şekilde her yönden homojen yük dağılımı sağlamaktadır.

Nasıl Uygulanır?

Toz metalürjisi prensibine dayanan bu imalat yönteminde, tozun sıkıştırılması ile kalıpta yoğunlaştırma işlemi uygulanır. Büyük uzunluk/çap oranlarını içeren karmaşık şekiller ya da oyuklar için soğuk izostatik presleme uygulanabilen bir tekniktir. Soğuk izostatik presleme genel ifadeyle 350 MPa altında yapılan bir uygulamadır. Soğuk izostatik presleme (CIP), kompleks parçalar ya da boy/çap oranının büyük olduğu parçalar için genellikle tercih sebebidir.

Soğuk izostatik presleme işleminde, toz elastik bir kalıp içinde sızdırmaz hale getirilir. Bu toz-kalıp birleşimi su ya da yağ gibi bir sıvının olduğu kabın içinde sıkıştırılır. Çoğunlukla yağlayıcılar kullanılmaz. Bununla beraber, sert metallerin ham yoğunluğunu arttırmak için bazı parafinler ilave edilebilir. 1400 MPa’a kadar sıkıştırma basınçları mümkün olmasına rağmen, soğuk izostatik pres genellikle 420 MPa altındaki basınçlarda yapılır.

 

a)Tek yönlü pres                     b)Soğuk İzostatik Pres

Yüksek basınçlarda izostatik (eş eksenel) olarak sıkıştırılarak , sinterleme öncesi maksimum ham graviteye malzeme ulaştırılır. Sistem sıvılara ait “pascal prensibi”yasasına göre çalışır. Soğuk izostatik presleme sırasında, “Pascal prensibi” uyarınca toz malzemeyi her doğrultuda eşit şekilde basınç uygulayarak sıkıştırır. Tek eksenli preslerin aksine pres ile kalıp duvarı arasında sürtünmeden doğan kalıcı gerilmeler oluşmamaktadır.

Soğuk izostatik presleme sonrası oluşan vida

Soğuk izostatik presleme işleminden sonra her yönden eşit şekilde sıkıştırılarak gravitesi arttırılan numunenin istenen son özellikleri (mekanik özellikler, yoğunluk gibi) vermesi için bir sinterleme yöntemiyle (basınçsız sinterleme, sıcak presleme vb.) sinterlenmesi gerekmektedir.