Rutherfordiyum Nedir? Rutherfordiyum Elementinin Özellikleri Nelerdir?

Rutherfordiyum periyodik tablonun 4B grubunda yer alan ve yapay olarak üretilen kimyasal bir elementtir. Atom numarası 104 olarak bilinmektedir. 1964 yılında DUBNA Nükleer Araştırma Tesisindeki bilim adamları 104 numaralı bir element keşfetmiştir. Bu keşfin ardından elemente “Kurçatovyum” adını vermişlerdir. Ardından 1969 yılında Berkeley Üniversitesi araştırmacıları da Sovyetlerde keşfedilen elementten farklı bir element keşfettiklerini açıklayıp bu keşfedilen elemente ise İngiliz fizikçi Ernest Rutherford onuruna “Rutherfordiyum” adını vermişlerdir. Bundan dolayı rutherfordiyum olarak adlandırılan elementin diğer adı kurçatovyum olarak bilinmektedir.

Sovyetler plütonyum-242’yi neon-22 iyonları ile bombalamışlar ve kütle numarası 260 ve yarı ömrü 0.3 saniyelik bir element keşfettiklerini iddia etmişlerdir. Sovyet araştırmacılar daha sonra bir dizi kimyasal deney gerçekleştirmiştir ve elementin tahmin edilen bir şekilde davrandığını ifade etmiştir. Bununla birlikte Dubna’daki araştırmacılar daha rafine bir ölçüm tekniği kullandıklarında, elementin yarı ömrünün 0.1 saniye olduğunu, başlangıçta bildirildiği gibi 0.3 saniye olmadığını keşfetmişlerdir. Bu bulgu, element ile yapılan kimyasal deneyler üzerinde şüphe uyandırmaktadır. Bunun nedeni ise deneylerin sonuçları 0.1 saniyelik yarılanma ömrüne sahip atomlarla elde edilememiştir.

Element Özellikleri ve Adlandırması

Amerikalı araştırmacılar Dubna grubu ile aynı prosedürü takip etmedi. Ekip neon-22 iyonları yerine, karbon-12 ve karbon-13 iyonları ile kaliforniyum-249 hedefini bombaladılar. Sovyet bilim adamlarıyla aynı izotopu elde edemese de Berkeley ekibi, elementin üç izotopunun pozitif tanımlanmasını bildirdi. Kaliforniyum-249’un karbon-12 ile bombardımanı, kütle numarası 257 ve yarı ömrü 4-5 saniye olan bir izotop ortaya çıkarmıştır. Karbon-13 bombardımanı ise kütle numarası 259 ve yarı ömrü üç ile dört saniye olan bir izotop ortaya çıkarmıştır. Berkeley’deki araştırmacılar daha sonra, küryum-248’i oksijen-18 ile bombalayarak, 261 kütle numarası ve 70 saniyelik bir yarı ömre sahip 104 numaralı element izotopunu sentezlemiştir.

GrupErime NoktasıBilinmiyor 
PeriyotKaynama Noktası Bilinmiyor
BlokYoğunluk (g cm−3) Bilinmiyor
Atom Numarası104 Göreceli Atom Kütlesi[267]  
20°C’de ki DurumuKatı Ana İzotop265Rf 
Elektron Konfigrasyonu[Rn] 5f146d27s2 CAS Numarası53850-36-5 

Sovyet ekibi kütle-260 izotopunun sadece birkaç atomunu yapabilmelerine rağmen, Berkeley grubu 257 ve 259 kütle sayılarına sahip binlerce atom elde etti. Ek olarak, ikinci izotopların yarı ömürleri daha uzun olduğu için Berkeley ekibi alfa parçacıklarını ölçebildi ve nobelyum izotoplarını tespit edebildi. Böylece keşiflerinin daha kapsamlı olduğunu ispatladı. IUPAC sonunda element 104’ün rutherfordyum olarak adlandırılmasına karar verdi.

Kullanım Alanları

Doğada serbest halde bulunamamış olmasından dolayı yapay olarak üretilmektedir. Yapay olarak üretilen bir element olmasından dolayı bilinen herhangi bir biyolojik rolü bulunmamaktadır. Rutherfordiyum sadece kimyasal araştırmalarda kullanılmaktadır.

Kaynak

https://www.rsc.org/periodic-table/element/104/rutherfordium

https://www.britannica.com/science/rutherfordium