Rulman çoğumuzun bildiği; küçüklüğümüzün eğlence kaynağı olan tornetlerin vazgeçilmez parçasıdır. Tornetlerde kullanıldığımız rulmanlar peki endüstride bize nasıl katkıda bulunmakta? Nerelerde kullanılmaktadır?
Aslında rulman bir çeşit makine elemanı olarak düşünülebilir. Onları makine elemanlarında sürtünmeyi azaltarak hareketi kolaylaştırmak için kullanırız.
Rulman genel olarak iç bilezik, dış bilezik, bilye, kafes, gres ve kapaktan oluşur. Endüstride çok kilit yerlerde görev aldığından hem mukavemetli hem de işlevsel olmak zorundadır. Bu yüzden rulmanlarda kullanılan çelikten belli bir beklentimiz olmalı ve onun da bu beklentilere cevap vererek uzun ömürlü olması gerekmektedir. Rulman; basmaya, çekmeye, titreşime ve aşınmaya maruz kalmaktadır. Bu nedenle bu yüklemelere direnç gösterecek özel bir çelik ile üretilmesi gerekir. Bu özel çelik, rulman çeliği olarak bilinen 100Cr6’dır. İçerisinde %1 oranında karbon ve % 1,5 oranında krom elementi içerir.
Rulman çelikleri yüksek sertleşebilirliğe sahiptir. İçerisinde bulunan karbon oranı ısıl işlem sırasında çeliğin kolayca sert bir yapıya (martenzit) dönüşmesini sağlar. Krom ise yatağın aşınma direncini artırarak istenilen özelliğe gelmesini sağlar.
Rulmanda kullanılan parçalar nasıl üretilir?
Rulmanda kullanılan ve yüksek aşınma direnci gösteren “100Cr6” sadece aşınmaya değil bunun yanı sıra dövülebilme ve şekillendirilebilmesi kolay olduğu için de kullanılır. Çok yüksek yüklemelere maruz kalan rulmanların iç bileziği, dış bileziği ve bilyesi dövülerek üretilmek zorundadır. Dövme, rulman çeliğindeki tanelerin yükleme yönüne dik olmasını, bu sayede olası yüklemelerde daha mukavemetli olmasını sağlar. Daha sonra dövme hattından çıkan iç ve dış bilezikler küreselleştirme, ovalama, talaşlı imalat, ısıl işlem gibi süreçlerden geçer. Kapak ve kafes malzemeleri press ile ince saclardan kalıp yardımı ile basılır. Son olarak bütün parçaların montajı yapılarak ambalajlanır.
Yorumlar