Periyodik Tabloda Bir Ülke: Japonya

periyodik-tablo

Atom numarası bir tek atomdaki pozitif yüklü parçacıkların sayısını belirtir. Bir atomik numara tek elemente aittir. Mesela herhangi bir altın atomu 79 protona sahip olabilir. Ancak bir adet proton fazlası olan 79 atomik numaralı bir atom artık Altın (Au) değil, Civa (Hg) atomudur. Bir adet eksilmesi de onu Platin (Pt) atomuna dönüştürür. Proton sayısı aynı zamanda elementin periyodik tablodaki yerini de belirler. Bilinen bütün elementler periyodik tablodadır. Ve artık tablonun yedinci satırı da resmi olarak doldurulmuş durumdadır.

IUPAC (the International Union of Pure and Applied Chemistry) duyurusuna göre bulunan son dört elementin varlığına dair kesin kanıtlar bulunmasıyla elementleri periyodik tabloya eklemeyi uygun buldu.

113, 115, 117, 118 atom numaralı bu elementlerden üçü Rusya – Birleşik Devletler takımına prestij sağlarken, 113 atom numaralı buluş RIKEN (Japonya) bilim insanlarına ödül olarak geri döndü.

Küçük elementlerin çarpıştırılması ile bu dört süper-ağır elementin ortaya çıkışı sağlandı. Her biri radyoaktif ve kısa ömürlü olduğundan dolayı tükenerek küçük elementlere geri dönüşüyor.

IUPAC 115 ve117 atom numaralı elementler için Nuclear Research Dubna, Rusya ve Lawrence Livermore National Laboratory, California ile Oak Ridge National Laboratory, Tennessee laboratuvarlarını onurlandırdı. Rusya ve Birleşmiş Miletler ekibi 118 numaralı element için takdir kredi almış aynı zamanda 113 numaralı elementin de haklarına sahip olduklarını belirtmişlerdir. Ama IUPAC bu hakkı Japonya ekibine vererek bir elementin tarihte ilk kez Asya kökenli bilim insanları tarafından bulunup adlandırılmasını sağlamışlardır.

2016 yılında resmi olarak periyodik tabloya alınan dört yeni elementin isim hakkı kaşiflerine verildi. 113 numarası Ununtrium (Uut) olarak belirlendi. Kalan üç element geçici olarak Ununpentium (Uup),  Ununseptium (Uus) ve Ununoctium (Uuo) olarak belirlendi.

IUPAC onayı ile Uut elementi son adını aldı: Nihonium (Nh)

Kasım 2016 da Japonya RIKEN Nishina Center for Accelerator-Based Science bilim insanları bu ismin “Japonya” diyebilmenin başka bir yolu olduğunu belirtiyor. Bu isim aynı zamanda “güneşin doğduğu yer” anlamına da geliyor.

Referans

https://www.sciencenewsforstudents.org/article/news-brief-2016-brings-four-new-elements

https://www.livescience.com/41416-facts-about-ununtrium.html