Patent aramanın bazı yönleri, geleneksel literatür taramasından yeterince farklıdır; bu iş için özel bir zihniyet, strateji ve taktiklerin uygulanması gerekmektedir. Bu yazımda, en alakalı patent başvurularının nasıl bulunacağına, patent araştırmasında bazı yararlı temel kavramlara odaklanılmıştır.
Patent çağımızın en önemli kavramlarından biridir. Patentin amacı, yeni bir mühendislik çözümünün herhangi bir zamanda yasal olarak koruma altına alınmasının ekonomik anlamda bir yarar sağlayacağı sınırları tam olarak belirlemeye çalışmaktır. Teknik kavram açısından önemli olansa buluşun özünü, yani tarihsel anlamda kalıcı olan özünü belirlemektir. Mühendislik açısından bakıldığında yeni bir buluşun ortaya çıkması, teknik bir çelişkinin tamamen veya kısmen üstesinden gelindiğinin göstergesidir. Patentler ortaya konulan bu teknik çözümlerin kime ait olduğunu garanti altına alır. Şirketler arasındaki bu sürdürülebilir rekabetin sağlanabilmesi için teknik buluşlar patentlerle koruma altına alınmalıdır. Patent sayısı ile şirket gücü arasında sıkı bir bağlantı vardır. Günümüzde patentler şirketlerin piyasada tutunabilmeleri için adeta bir zorunluluk haline gelmiştir. Ülkemizde patent sayısının artması için eğitim ve kültürel yapının buluş yapmaya hazır olması gerektiği kadar, patent başvuru süreçleri ve patent araştırması hakkında yeterli bilgiye sahip olmamız da gerekmektedir .Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için;
- Yenilik, tekniğin bilinen durumunun aşılması.
- Sanayiye uygulanabilir.
- Başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olması gerekir.
Tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri konuda uzman kişinin “kolayca düşünüp bulamayacağı, uygulamaya koyamacağı” özellik taşıması anlamına gelmektedir. Mevcut buluşun patentlenebilirlik sürecinin incelenmesinde, daha önce başkaları tarafından buluşun patentlenilmediğini tespit etmek için profesyonel bir yol izlenmeli. Patent başvurusu ve başvuru süreci konusunda uzman bir mühendis tarafından yapılması fayda sağlar. Açıklanan buluşun yeni ve açık olmadığını incelemek her bir patent başvurusunu, başkalarının yaptıklarıyla karşılaştırmak patent mühendisinin görevidir. Bazen benzer önceki teknik belgeler ışığında bir buluşun patentlenebilir yönlerini tanımlamak teknik bilgi gerektirdiğinden dolayı patent mühendisleri tarafından yapılmayan patent analizleri yanıltıcı olabilmektedir. Bir patent başvurusu şirketin veya şahsın belki de geleceğini kurtarabilmektedir. Patent araştırması ve başvuru sürecinde yapılan küçük bir hata ileride patent ihlalinin doğmasına veya patent haklarının kısıtlanmasına neden olabilir. Bu durum bir şirketin veya şahsın geleceğini doğrudan etkiler.
Patentlenebilirlik veya geçerlilik araştırması bir yeniliğin/buluşun yok edilmesine yönelik bir belgenin nasıl bulunacağına odaklanır. Toplam patent doküman sayısının artması nedeniyle profesyonel patent analizi sağlamak giderek daha karmaşık hale gelmiştir. Dolayısıyla, patent uzmanı ilgili tüm patentleri arayamaz. En büyük hatalardan kaçınmak için, bir patent ailesinden en temsili belgeyi tanımlamak, aynı ailenin diğer tüm patentlerinden bilgi toplamak, her zaman en son güncellenmiş dosyalar üzerinde çalışmak, patenti zaman çizelgesi prosedüründe düzeltmek çok önemlidir. Araçların eksikliğinden dolayı, patent uzmanı, alınan riski önlemek veya sınırlamak için sıkı bir çalışma süreci kullanmalıdır. Mevcut patent arama araçları, bazı faydalı sonuçlar elde etmenizi sağlar. Especanet gibi bazı ticari yazılımlar yasal bir patent araması sunar, ancak resmi patentten her zaman daha az güncellenir. Patent arama araçları hata yapma problemini ortadan kaldırmaz, bunun için etkili bir patent arama stratejisi belirlenmelidir.
Patent aramasına şirket ekonomisi açısından bakıldığında bir buluşun patentlenebilir olup olmadığını önceden keşfetmek şirkete çok para kazandırabilir. Örnek olarak; Tysver Beck Evans’da bir buluşun patentlenebilirlik araması 2.000 $’a mal olurken, bir patent başvurusu genellikle 8.000 ila 14.000 dolar arasındadır. Patentlenebilirlik araştırması, buluşu patentsiz hale getiremezse bile, patentlenebilirlik araştırması hemen hemen her zaman bir patent başvurusunun hazırlanmasında yararlı olan bilgileri sağlar. Aramanın sonuçları, buluşa göre olan önceki tekniği tanımlayarak uygulamanın bu önceki teknik ışığında yenilikleri daha net bir şekilde ortaya konulmasına izin verecektir. Önceki tekniğin buluşa yakın olması durumunda, bu önceki tekniğe rağmen patent verilebilecek alanlar patent başvurusunda vurgulanabilir. Patentlenebilirlik araştırması yapılmasaydı, başvuruda patentlenemeyen hususları tarif etmek için çok fazla zaman (ve para) harcanması muhtemeldir bu sayede patentlenebilirliği mümkün olmayan hususları tarif etmek için zaman harcanmaz.
PATENT ARAMASI
Eskiden bazı ülkelerde patentlerin içeriği patent kütüphanelerinde incelenirken artık teknolojinin gelişmesi ile çok özel ve hızlı çalışan veri taban yazılımları ile aranılan patentlere kolayca ulaşılmaktadır. İhtiyaç duyulan patent bilgileri USPTO, ESPACENET, JPO, EPO, TÜRK PATENT , GOOGLE PATENT gibi internet ile veri tabanlarına ulaşılabilir. Patent araması yapılırken ilgili internet sitesini etkin bir şekilde kullanmak gerekmektedir. Aramaya dünya çapında profesyonel bir veri tabanı kullanarak başlamak çok verimli bir arama sağlayabilir.İstenilen belgeyi milyonlarca patent arasından bulmak düşünüldüğü kadar kolay olmayacaktır. Patent araması yapılırken aşağıdaki unsurlara dikkat edilmelidir; En yeni patent dosyaları incelenmeli . İlgili patent arama aşamasında çıkan sonuçlarda tam metin yerine, başlık ve özet kısımları okunmalı. Arama yapılırken çok özel anahtar kelimeler veya kelime öbekleri kullanılmalı. Aranan buluşla ilgili sınıflar belirlenmelidir.
Aramaya başlamadan önce dar bir alan belirlenmeli ve genişleterek ilerlemelidir. Örnek olarak patentle ilgili sınıf araması yaparken tüm sınıflar kullanılmamalı, konuyla en ilgili olan sınıf belirlenip o sınıf üzerinden dar bir arama yapılmalı, tüm anahtar kelimeleri kullanılmamalı, yalnızca en faydalı olanları kullanılmalıdır. Uzun sorguları önlemek için tüm yönleri(anahtar kelimeleri) tek bir sorguda birleştirmemeli, bu nedenle önce her bir yönü ayrı olarak aranmalı ve sonra farklı sorgular ile birleştirilmelidir. Arama sonuçları istenilen düzeyde değilse sınırlar genişletilmelidir. Patent araması yapılırken küçük sonuç kümeleri hedeflenmelidir. Örneğin bir seferde 50 kayıt biraz daha az hassasiyetle 50 yenisiyle genişletilmeli. Genel olarak, araştırmacı mümkün olduğu kadar kesin olarak başlamalıdır. AND ile kesin kelimeler (veya kelime öbekleri) ve / veya sınıfları aramalıdır.
Tüm bu patent arama unsurlarını, patent arama öncelik sırasına konulacak olursa;
1. Teknik Analiz
Patent aramasına başlamadan önce, buluş bildirim formunda patent araması yapılacak olan buluşla ilgili teknik bir analiz yapılmalıdır. Buluş bildirim formunda yer alan unsurların, işlevleri ile birlikte belirlenmesi gerekir. Bazen belirli bir buluşta unsurları ve anahtar kelimeleri çıkarmak son derece zor olabilir. Buluşun mevcut sistemlerden farkı net bir şekilde ortaya konulmalıdır. Bu farkları-yenilikleri, alanında uzman kişinin ortaya koyması patent aramasının bir sonraki aşamasında fayda sağlayacaktır.
2. Patent Sınıfının Belirlenmesi
Buluş bildirim formunda yer alan buluşun ilgili olduğu sektör/alan Espacenet patent arama sitesinin Classification search sekmesinden ilgili patent sınıfı belirlenir.
3. Arama Terimlerinin Belirlenmesi
Patent aramasının doğru sonuç verebilmesi için arama yaparken arama terimleri yüksek hassasiyetle kullanılmalıdır. Patent taraması yapılırken arama terimleri “OR, AND ”gibi farklı kombinasyonlarla aranmalıdır. Konuyla en ilgili olan anahtar kelimeler and kombisanyonu ile aranmalıdır. Örnek olarak eğer arama yaptığımız buluş bir titreşim test cihazı veya eklemeli imalat ise “vibration test”,” additive manufacturing ” anahtar kelimesi AND ile aranabilir. Aranılan buluş ile ilgili unsurların eş anlamlı kelimelere açık olan anahtar kelimeler OR kombinasyonu ile aranmalıdır. Patent arama dilinin İngilizce olması nedeniyle İngilizcenin karmaşık ve tutarsız doğası patent arayıcıları için problemler yaratmaktadır. Bu durum ana dili İngilizce olarak konuşanlar için olduğu gibi, İngilizceyi ikincil dil olarak kullananlar için de geçerlidir.
İngiliz dili karmaşık, zengin bir dil, kısmen Cermen ve kısmen Latince kökenli, büyük bir kelime hazinesi ve çok sayıda eş anlamlı kelime ve hem isim hem de fiil olan kelimeler bakımından çok zengindir. Bu kelime haznesinin zenginliği patent araması yapılırken doğru anahtar kelime grupları ile arama yapılmasını zorlaştırmaktadır. Patent araması yaparken anahtar kelimelerin sadece tek bir kelime karşılığı değil aynı zamanda eş anlamlı kelime karşılıkları da düşünülmelidir. Örnek olarak havacılık ile ilgili bir uçak parçasının patent araması yapılırken OR kelime kombinasyonlarında “aircraft, airplane, airship” gibi eş anlamlı kelimeleri göz önünde bulundurmalıyız.Bizlerin çok basit olarak gördüğü delik kelimesi bile çok farklı şekillerde ifade edilebilmektedir. Delik kelimesi patent dökümanlarında boşluk, açıklık olarak da ifade edilebilir Eş anlamlı kelimeler OR kelime kombinasyonu ile aranmalıdır. Çoğu zaman patent içeriklerinde farklı kelimeler kullanıldığı için bir ya da iki terim kabul edilinceye kadar tüm eş anlamlı kelimeler göz önüne alınmalıdır.
1895 ve 1900 arasında ABD ve Birleşik Krallık’ta, başlıkları automobile(s) kelimesini içeren 80 patent vardı ve horseless carriage(s), horseless vehicle(s) içeren 29 patent vardı. 1901-1910 yıllarında automobile(s) kelimesini içeren patent sayısı 1488’e sıçradı. Havacılık endüstrisinde terminolojideki değişiklik çok daha yavaş oldu. 1900-1909’da her türlü havacılık için 175 ABD patenti vardı. Başlıklarındaki en önemli kelimeler 74 patent flying machine(s); 28 patent aeroplane(s) ; 17 patent air ship(s); 12 patent andaerial vessel(s) kelimelerini içeriyordu. Aircraft teriminin ilk kullanımı 1914’te yapıldı ve airplane 1919’da ortaya çıktı.
Eş anlamının olmadığını düşündüğümüz anahtar kelimeler ile arama yaparken o unsurun farklı bir anlatımla ifade edilebileceğini de daima göz önünde bulundurmalıyız. Bazı kelimelerin karşılıklıkları,kullanım şekli ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilmektedir. Örnek olarak; sürücünün diğer arabaları görmesine yardımcı olmak için bir arabanın dışına monte edilen ayna, ABD’de arka görüş aynası olarak adlandırılır, ancak İngiltere’de bir kanat aynası olarak tanımlanır ancak bu, ABD’de aracın içine monte edilmiş bir ayna anlamına gelir. İngiltere’de bir çanta, bir kadın tarafından taşınan büyük bir çantayı tanımlarken ABD’de bir çanta, büyük torbanın adı olabilir. Bir unsur aynı anda farklı anlamlar taşıyabildiği gibi farklı tanımlarla aynı anlamı da ifade edebilir. Patent uzamanı arama yaparken tüm bu değişken durumları/ihtimalleri göz önünde bulundurmalı. Bir arama stratejisi oluşturmadaki kişisel stratejim önce anahtar kelimlerin Roget’s Thesaurus’a eş anlamlıları aranmalı ve ardından bir Espacenet’te sıkça tanımlanmış bir sınıfta ön arama yapılmalıdır. Arama yapılan buluş hakkında teknik bilgi yetersizliğini gidermek için ilgili makalelere göz atılmalıdır. Bu sayede unsurların farklı şekillerde tanımlanması açısından fikir sahibi olmamıza olanak sağlamaktadır.
Kaynakça
- Searching? Or actually trying to find something? The comforts of searching versus the challenges of finding – Evert Nijhof
- Do you know English? The challenge of the English language for patent searchers -Stephen van Dulken
- Non-patent literature search at the European Patent Office – Yves Verbandt, Els Vadot
- Want to find? Break the rules! – Evert Nijhof
Yorumlar