Malzemenin var ettiği taşıt: Bisiklet

Hiç düşündünüz mü bindiğiniz bisikletlerin malzemelerini? Elbetteki bir bisikleti oluşturmak için bir çok komponentten bahsedilir. Genel itibariyle metal kısım gövde, iskelet yani terim olarak karşılığı kadrodur. Kadro bisikletin kalın boru şeklindeki metal kısımlarıdır. Zincirden seleye hatta direksiyona kadar uzanan bir şekli vardır.

Kadro malzemeleri bu işi hobi, spor veya tutku derecesinde yapmayanlar için bir sıradanlık gösterse de profesyonelleştikçe farklılaşır. Malzeme alaşımları bile çok etkili rol oynar. Bisikletlerin her zaman her yerde hafif olması istenmez bazı yerlerde ağırlığın da avantajı vardır. Bu durum nasıl bisiklet istediğinize göre değişir. Tabii ki dökme demirden de bisiklet yapma ihtimaliniz de vardır altından da gümüşten de. Ancak fiyat/performans olarak olaya bakarsak belli başlı metaller, malzemeler kullanılır.

1. Alüminyum Kadro

Şüphesiz hafifliği, uygun fiyatı ve bulunabilirliği açısından en fazla kullanılan metaldir. Bu basit olarak her bisiklete adım atanın ilk karşılaştığı materyaldir. Alüminyum 7000 ve 6000 serilerinden genelde üretilir. Nadiren 5000 Serisi de kullanılır. Temel fark alaşım elementleri sebebiyle kolaylıkla korozyona uğrama süreleridir. Al diğer serilerinde korozyon dirençleri düşük olduğu için tercih edilmez. 6xxx ve 7xxx serileri fiyatına göre tercih edilir. Yapılarında Mg ve Zn bulunması bu iş bu malzemeleri öne çıkartmaktadır. Bu montaj esnasında işlenebilirlik, kaynaklanabilirlik ve mukavemet gibi parametreleri de işin içine koyarsak bu serilerden 7xxx serisi bu işin en önemli malzemesidir.

Şu linki kullanarak en uygun malzeme konusunu tablolardan siz de çıkartabilirsiniz;

2. Krom Molibdenli Kadrolar

Bu kadrolar, bilindiği gibi karbon içeriğinin yanı sıra alaşım elementi olarak da krom ve molibdeni de barındıran metallerdir. Endüstride genelde elementler, ıslah çeliklerinde belirli miktarlarda mevcuttur. Yani sertleştirilmeye müsait, su veya herhangi bir yağ ile sertlik alabilirler. İstenen tokluğu da süre ve sıcaklık parametreleriyle oynayarak bulabilirsiniz. Alüminyuma göre ağır olmaları sebebiyle bir dezavantaj yaratır ama darbe sönümlemesi başarılıdır. Isıl İşlemi doğru yapılmadığı takdirde alüminyuma oranla daha kırılgan bir özellik gösterir. Her metalde olduğu gibi korozyona olan direnci tek başına etkili olmaz, boya veya bir kaplama ile desteklenmelidir. Fabrikasyon üretimlerde ağır olması işçilik sürelerini uzatır. Daha sert olduğu için üretimdeki sarf malzemeleri de negatif yönde etkiler.

3. Karbon Fiber Kadrolar

Malzeme açısından iki kavram çok karışır; Karbon fiber kadro ve karbon çeliği kadro.

Karbon çeliği kadro bizim Düşük, orta, yüksek karbonlu çelik türlerini ifade eder. Bu çeliklerden yapılan kadrolar çok ağır olur bu yüzden fazla tercih edilmezler. Uzun ömürlüdür, kolay kolay darbelerde esnemez ama sürüş zevki açısından bir esnekliğe sahip değildir. Ömrümün sonuna kadar kırılmasın diyorsanız uygun ama hantal bir metal yığınını taşır gibi hissedersiniz ve performans kaybı yaratır.

Karbon fiber kadro ise termoplastik olarak ifade edilse de bu yanlış bir kavramdır. Aslında kompozitten. Çelik ve polimer hibritinden oluşur. Bu işler için en uygun olanlarından biridir. Çünkü bir çok üstün niteliği kendisinde toplar. Hafiftir, darbe sönümler. Korozyona dayanıklı ve uzun yılllar mukavemet gösterir. En olumsuz yanı ise gevrek bir davranış göstermesidir. Liflerin katmanlı yapısı bu kadroyu oluşturduğu için olağanüstü bir darbede tehlike arz eder. Bu durumda sürücü açısından kırılma riski oluşturur.

Bunların yanı sıra Titanyum, Magnezyum ve Zirkonyum ve bunların hibrit birleşimlerinden yapılan modellerde vardır. İşçilik ve malzeme fiyatının yüksek olması bu kadroları daha arka plana itmiştir.

Bisiklet alırken ağırlık, şekil, maliyet, çevre koşulları etkili olurken üretiminde sertleşebilirlik, kaynaklanabilirlik, işçilik ve bakım giderleri vs. en etkili parametrelerdir. Bisiklette kadro seçimi, malzeme ve ısıl işlem seçimidir.