Kum Kalıba Döküm (Derece ile Kalıplama) Yöntemi

Bu yazımızda sıklıkla duyduğumuz kum kalıba döküm yani derece ile kalıplama yönteminin bazı detaylarına değineceğiz.

Kum kalıba döküm en çok  kullanılan döküm yöntemlerinden biridir. Çok farklı büyüklükteki parçalara uygulanabilir olması ve kalıplama maliyetinin düşük oluşu başlıca tercih nedenidir. Kum kalıba dökümde genellikle yaş kum kalıba döküm gerçekleştirilir. Burada “yaş” kelimesi kumun nem içermesinden dolayı kullanılmıştır. Kuru kum kalıplama yönteminde kalıplar 150-350 °C sıcaklığa ısıtılıp kurutularak mukavemet kazandırılırlar.

Kalıp hazırlama sırasında kumun içinde sıkıştırıldığı çerçevelere “derece” adı verilir. Kalıp hazırlanırken model derece içerisine yerleştirilir ve etrafı kalıp malzemesi yani kalıp kumuyla doldurulur. Ardından dövülerek sıkıştırılır. Dereceler genellikle çelik , kır dökme demir , hafif metal ve alaşımlarından ayrıca çok az sayıdaki dökümler için ağaçtan üretilirler.

Derece ile kalıp hazırlama yöntemleri;

1. El ile yapılan kalıp hazırlama

2. Makine ile yapılan kalıp hazırlama:

• Sarsma
• Basma
• Kum savurma
• Kum üfleme

Derece ile kalıp hazırlama işleminin aşamaları;

1. 1.  Alt derece sıkıştırma levhası üzerine konur. Modelin alt derece yarısı derece içine yerleştrilir grafit vea kömür tozu püskürtülerek yüzeyin kalıp kumuna yapışması engellenir.
   2. Model üzerine 50-100 cm yükseklikten kalıp kumu serpilir ve sıkıştırılır. İşlem derece dolana kadar tekrarlanır ve sıkıştırılır.
   3. Derecenin üstü mastar ile sıyrılarak düzeltilir.
   4. Kalıp boşluğunda bulunan hava ve kalıp boşluğunun ergiyik metalle doldurulduğu sırada oluşan gazların çıkışını kolaylaştırmak için ( modele yaklaşmadan ) şişleme yapılır. Yani gaz çıkış kanalları açılır da diyebiliriz. Eğer modele yakın bir yerden bu işlemi yaparsak sıvı metalin bu boşluklardan dışarı çıkması durumu söz konusu olabilir bu da üretimin hatalı olmasına sebep olur. Bu işlemin ardından alt derece alt-üst yapılarak yani çevrilerek sıkıştırma levhası üzerine oturtulur.
   5. Aynı şekilde üst derece de modelin üst derece yarısı içerisine yerleştirilerek aynı şekilde hazırlanır. Sıvı metalin kalıp boşluğuna gireceği yatay yolluk spatula ile açılar.
   6. Son olarak var ise maçalar yerleştirilir.
   7. Dereceler 90° açı ile dikkatli bir şekilde kapatılır. Böylelikle kalıp döküme hazır hale gelmiş olur.

Video olarak sitemizde bulunan bu başlığı inceleyebilirsiniz;

https://malzemebilimi.net/kum-kaliba-dokum-video.html