Kuluçka makinesi nedir, nasıl kullanılır?

Kuluçka makinesi, yumurtanın kuluçka süresini başarılı bir şekilde tamamlaması ve civcivin yumurtadan çıkması için ideal koşulları sağlayan bir cihazdır. Kuluçka makinesi, yumurtanın içindeki embriyonun hayatta kalması ve iyi bir şekilde gelişebilmesi için gerekli sıcaklığı ve nemi sağladığı için makine kullanıldığında kuluçka için tavuğa ihtiyaç duyulmamaktadır.

Piyasada farklı kapasitelerde kuluçka makineleri bulunmakla birlikte makinelerin hepsinin amacı, daha fazla yumurtanın kuluçka sürecinden geçmesini sağlamaktır. Kuluçka makineleri tavuklara göre daha güvenilir olmaktadır. Tavukların kuluçkaya yatmalarının en önemli dezavantajı, tavukların aynı anda hem yumurtlayıp hem de kuluçkaya yatamıyor olmalarıdır. Yani kuluçkada oturan tavuk, yumurtalardaki civcivler çıkana kadar tekrar yumurtlayamaz. Hatta civcivler yumurtadan çıktıktan sonra tavukların tekrar yumurtlamaya başlaması birkaç haftayı bulacağı için aradaki süre boşa geçmektedir.

Kuluçka makinesi kullanmanın en önemli faydası, tavuklar yumurtlamaya devam ederken yumurtaları alıp makineye koyup kuluçkaya devam edebilmektir. Bu sayede doğal kuluçka sürecinde bir tavuktan bir yılda 30’a yakın civciv elde edilirken makine ile 300’e kadar civciv elde edilebilmektedir. Üstelik kuluçka makinesi kış aylarında da kullanılabilmekte ve civcivlerin yumurtadan çıkması için ideal ortamı elde etmek her zaman mümkün olabilmektedir. Bu sayede elde edilen verim önemli ölçüde arttırılabilmektedir.

Kuluçka Makinesi Nasıl Seçilir?

Sizin için en iyi kuluçka makinesini seçmek için öncelikle ihtiyaçlarınızı belirlemelisiniz. Bunun için aşağıdaki faktörlere dikkat edebilirsiniz:

  • Kapasite: Makinenin kuluçkalamayı planladığınız yumurta sayısını alacak kapasiteye sahip olduğundan emin olun.
  • Sıcaklık ve nem kontrolü: İyi bir kuluçka makinesi, yumurtaların iyi bir şekilde gelişmesini sağlamak için tutarlı bir sıcaklık ve nem sağlamalıdır. Bu nedenle makinenin otomatik sıcaklık ve nem kontrolü sağlaması büyük bir avantajdır.
  • Güvenilirlik: Makinede arıza olması halinde diğer yumurtalar da etkilenebileceği için güvenilir bir marka seçmeniz önemlidir.
  • Maliyet: Kuluçka makinelerinin fiyat aralığı oldukça geniş olduğu için seçim yaparken güvenilir ve bütçe dostu bir makine seçmeye dikkat edin.
  • Marka: Hangi markanın iyi bir ünü olduğunu anlamak için farklı markaları araştırın ve kullanıcı yorumlarını değerlendirin.
  • Özellikler: Bazı makinelerde otomatik sıcaklık ve nem kontrolü, otomatik çevirme ve alarm gibi özellikler bulunmaktadır. Özellik arttıkça makinenin fiyatında artış olabilir. Bu nedenle hangi özelliklerin sizin için önemli olduğunu belirleyin ve makinenizi buna göre seçin.

Herkesin ihtiyaçları ve bütçesi farklı olduğu için sizin için en iyi kuluçka makinesini ihtiyaçlarınıza ve bütçenize göre belirlemeniz gerekir. Bu nedenle ihtiyaçlarınızı ve bütçenizi göz önünde bulundurarak sizin için en uygun kuluçka makinesini tercih edebilirsiniz.

Eğer hobi olarak civciv çıkartmak için kuluçka makinesi almak istiyorsanız Türkiyenin en iyi markalarından biri olan Ayyıldız Kuluçka’nın hobi kuluçka makinesi bölümüne göz atabilirsiniz.

Kuluçka Makinesi Nasıl Kullanılır?

Tavuk yetiştiriyor ve yumurtalarınızın civciv olma sürecini hızlandırmak istiyorsanız, kuluçka makinesi kullanabilirsiniz. Ancak kuluçka makinesini etkin ve doğru bir şekilde kullanmak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Yumurtalarınızın kuluçka süresi gelmeden önce makineyi kullanmak için hazırlıklı olmak adına aşağıda yer alan adımlara göz atabilirsiniz.

1. adım: Doğru kuluçka makinesini seçmek

Kuluçka makinesi alırken bazı özelliklere dikkat etmeniz gerekir. Kuluçka makinesinde en basit haliyle termostat tarafından kontrol edilebilen bir ısı kaynağı vardır ve makinenin içindeki havaya nem ekleyen bir mekanizma vardır. Kuluçka makinesinde kuluçka süresinin hızlanmasına yardımcı olan özelliklerden bazıları şu şekildedir:

  • Hava sirkülasyonu sağlamak için fan
  • Yumurtaları düzenli olarak dönmesini sağlamak için çevirme sistemi
  • Sıcaklık, nem ve kuluçka günü geri sayımı için dijital ekran

Kuluçka makinenizi çalıştırmadan önce makineyi nereye koyacağınızı iyi seçmelisiniz. Makinenizi sıcaklığın sabit, hava akımının olmadığı, pencere kenarından ve güneş ışığından uzak bir yere koymalısınız. Makinenin aynı zamanda 21 günlük kuluçka dönemi boyunca çocukların ya da evcil hayvanların ulaşamayacağı bir yere yerleştirdiğinizden emin olmalısınız.

Kuluçka makinenizi yumurtaları yerleştirmeden en az 24 saat önce kurmalı ve çalışır hale getirmelisiniz. Bu sayede kuluçka makinesinin içindeki ortam yumurtaların kuluçkalanması için hazır hale gelecektir ve gerekli ayarlamaları yapabilmeniz için yeterince zamanınız olacaktır.

2. adım: Doğru ortamı oluşturmak

Tavuk yumurtalarının kuluçka süresi 21 gündür. Bu süre içerisinde civcivlerin iyi bir şekilde gelişmesi için makinenizin sıcaklık takibi için termometresinin ve nem takibi için higrometresinin olmasına dikkat etmelisiniz. Kuluçkanın başarılı geçmesi için makinenin ideal olarak sahip olması gereken ayarlar şu şekildedir:

  • Sıcaklık (Basınçlı hava tesisatı ve basınçsız hava tesisatı için farklı ayarlar yapmak gerekir)
  • Nem (İlk 18 gün yüzde 45-55 nem, son 3 gün yüzde 60-65 nem gerekir)

Makinenizin nemini ayarlarken kış aylarında nemi korumanın, yaz aylarında ise nemi düşük tutmanın zor olduğunu fark edebilirsiniz. Nemi en iyi şekilde korumak için kuluçka makinesini aldığınız yerin hazırladığı talimatları takip etmelisiniz.

3. adım: Yumurtaların yerleştirilmesi

Yumurtaları makineye olduğu gibi yerleştirmemelisiniz. Yumurtalar üretildikten sonra sarılarının oturması ve oda sıcaklığına ulaşması için 24 ila 48 saat kadar bir süre geçmesi gerekir. Yumurtalar yeteri kadar ısınmamışken onları sıcak ve nemli ortama sahip olan makineye koyduğunuzda yumurtalar çatlayabilir ve embriyolar ölebilir. Bu nedenle yumurtalarınız henüz makine için hazır değilse onları 10 güne kadar bekletebilirsiniz.

Makineye yerleştireceğiniz yumurtalara dokunmadan önce bakterilerin, yumurtaların gözenekli kabuğundan girmesini engellemek için ellerinizi yıkamalısınız. Yumurtaları, sivri tarafları aşağı bakacak şekilde yumurta kartonuna yerleştirmelisiniz. Yumurtalar, makineye konmadan 24 saatten daha uzun süre kartonda duracaksa kartonun bir ucunu yaklaşık 2,5 cm kadar yukarı kalkacak şekilde destekleyin. Desteklenen ucu her 12 saatte bir değiştirin. Bu sayede embriyonun zara yapışmasını engelleyebilirsiniz.

Yumurtaların makineye konma zamanı geldiyse yumuşak bir kalemle kabuğun iki tarafına farklı işaretler çizebilirsiniz. Makineniz, yumurtaları otomatik olarak çeviriyor olsa dahi işaretleme sayesinde çeviricinin doğru bir şekilde çalıştığından emin olabilirsiniz.

4. adım: İlk 17 günün kontrolü

Kuluçka sürecinde ilk 17 gün yumurtaların en az 8 saatte bir çevrilmesi gerekir. Makinenizin otomatik çeviricisi yoksa bu işlemi elinizle yapmalısınız. Sık çevirme, kuluçka oranının daha iyi olmasını sağlasa da makineyi açıp yumurtaları her çevirdiğinizde içerdeki ısı ve nem kaybolur. Bu nedenle yumurtaları her 6 ila 8 saatte bir çevirmeniz yeterli olacaktır.

Kuluçkanın 7. gününde yumurtaların içinde kan damarlarının yayıldığı küçük bir nokta görebilirsiniz. 14. günde ise embriyo çok daha büyük hale geldiği için yumurtanın içini görmek zor olacaktır.

14. günde normalde hava kesesinin içi görülebildiği için embriyonuzda herhangi bir gelişme yok gibi görünüyorsa yumurtayı makineden çıkarmalısınız. Aksi halde yumurta makinenin içinde patlayarak kalan yumurtaları mahvedebilir.

5. adım: 18 ila 20. günlerin kontrolü

Kuluçkanın son 3 günü, tüm civcivler yumurtadan çıkıncaya ve kuruyuncaya kadar makineyi açmamalısınız. 18. günde makinenin artık yumurtaları çevirmemesi gerekir. Bu süreçte civcivler yumurtadan çıkmaya hazırlanmaktadır. Bu nedenle nemin yüzde 65-70 arasında olmasına dikkat etmelisiniz.

6. adım: Kuluçka günü

Civcivlerin yumurtadan çıkması çok fazla enerji ve çaba gerektirir. Bu nedenle tüm civcivlerin çıkması 24 saati bulabilir. Kuluçka makinesini açmadan önce tüm civcivlerin kuruduğundan ve kabardığından emin olmalısınız. İlk çıkan yavrular, 24 saat kadar hiçbir şey yemeden ya da içmeden hayatta kalabildiği için endişelenmeniz gerekmez.

Yumurtadan çıkmakta zorlanan civcivlere yardım etmemelisiniz. Yardım edip başarılı olursanız civcivi uzun süre veterinere götürmeniz ve sürekli olarak civcivle ilgilenmeniz gerekebilir. Bu nedenle civcivin çıkmasına yardım etmeden önce herhangi bir sorun olması halinde ilgilenmeye hazır olmalısınız.

7 adım: Temizlik

Tüm civcivler yumurtadan çıktıktan sonra makinenin tüm parçalarını üreticinin talimatlarına uygun bir şekilde temizlemelisiniz. Makineyi sterilize etmek için genelde 1:10 oranında suyla seyreltilmiş solüsyon yeterli olmaktadır.

Kuluçka Makinesi Sıcaklık ve Nem Değerleri Nasıl Olmalıdır?

Tavuk, ördek, bıldırcın ve sülün gibi en çok yetiştirilen kuşların yumurtaları için ideal sıcaklık genelde 37,7 °C olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte bazı insanların kişisel tercihleri bundan farklı olabildiği için değerlerde değişiklik görülebilir.

Sıcaklığın çok yüksek veya çok düşük olmasının sonuçlarını kuluçka sürecinde gözlemleyebilirsiniz. Sıcaklık yüksekse ancak embriyoyu öldürmeyecek bir yükseklikteyse yumurtalarınız daha erken çatlayabilir. Bu durumda civcivler kolayca hastalanıp ölebilir.

Sıcaklık düşükse ancak embriyoyu öldürecek kadar düşük değilse yumurtalar geç çatlayabilir. Bu durum genelde nem kaybına neden olduğu için yumurtadan çıkan civcivlerin hastalığa yatkın hale gelmesine neden olabilir.

Yumurtaların zamanında çatlaması için makinenizde sıcaklığı doğru bir şekilde ayarlamalısınız. Makinede ne kadar çok yumurta varsa makinenin gerekli sıcaklığa ulaşması ve stabil hale gelmesi o kadar uzun sürecektir. Fizik kuralları gereği makine başta hızla ısınırken sonlara doğru ısınmanın daha uzun sürdüğünü fark edebilirsiniz.

Nem konusunda ise higrometre adı verilen nem ölçen cihazı kullanabilirsiniz. Kuluçka makinesi için genelde ilk 18 gün yüzde 45-55 nem oranı yeterli olurken son 3 gün ise nemin yüzde 60 ila 65’e çıkarılması gerekebilmektedir. Higrometre ile nemi düzenli olarak kontrol ederek yumurtaların zamanında çatlamasına yardımcı olabilirsiniz.