1903’te Wright kardeşler havadan ağır ilk motorlu uçağı yapmışlardı. İlk zamanlarda uçaklar kanvas kumaştan ve tahtadan yapılılıyordu. Uçuş sırasında verimin daha fazla olması, motor gücünün artarak uçak ağırlığının azalması, uçaklarda kullanılacak yeni malzeme ihtiyacını doğurdu. Kanvas kumaşların yerini vernikli kumaşlar, yine ihtiyaç halinde ise çelik borular kullanıldı. 2. Dünya savaşında ise alüminyum monokok kullanılarak hafiflik üst seviyelere çıkarıldı. Günümüzde şuan bu yapılar arabalarının şaselerinde de kullanılmaktadır. Uçaklarda ise daha kolay şekillendirilebilen, hafif ve dayanıklı olması açısından özellikle karbon fiber ve kompozit malzemelerden üretilliyor.
Havacılık ve savunma sanayisinde en büyük sorunların başında ağırlık gelir bu sorunu tamamen çözemeyiz ama sorunu azaltmak için en uygun malzeme kompozit malzemelerdir. Ayrıca özgül mukavemet ve özgül rijitlik değerleri esas alındığında düşük yoğunluklarından dolayı kompozit malzemeler de bu değerler konvensiyonel malzemelere üstünlük sağlamaktadır . Modern uçak tasarımlarında kullanılan malzeme özellikleri ve fizik kuralları bir araya gelince uçakların ömürleri kullanım sıklığına göre 70 yıla kadar uzatılmış ihtiyaçlar doğrultusunda 40 yıla kadar düşürülüp kullanılmıştır. Günümüzde ise havacılık ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yeni özellikler kazandırılmış nano bileşenli kompozit malzemeler geliştirilmiştir. İleri malzeme teklonojileri sektör ihtiyacına göre performans ve maliyet önemi sektörün ihtiyaçlarına göre değişmektedir. Örneğin askeri havacılıkta maliyet performanstan daha sonra gelir. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (National Aeronautics and Space Administration [NASA], 1987) kompozit malzeme imalat maliyetinin yüksek olmasına rağmen daha az işçilik saati gerektirmesinden dolayı toplam maliyetin daha düşük olduğunu ortaya koymuştur.
Diğer sektörlerde olduğu gibi havacılıkta da her geçen gün kompozit malzeme ihtiyacı artmaktadır. Araştırmalar doğrultusunda 2007 yılında insansız sistemler için kompozit malzeme ihtiyacı 638 metrik ton (1 metrik ton = 1000 kg) ve 2011 yılında ise 718 ton olduğu bilinmektedir. 2014 yılında yapılan araştırmalar ile Türkiye kompozit malzeme sektöründe %8-11 arası büyümü gözlendiği ortaya konmuştur. Bugün gelinen son durumda ise Türkiye kompozit malzeme sektörü 1,225 milyar euro ve 245 bin tona ulaşmıştır. Her geçen gün genişleyerek büyümeye devam etmektedir.
KAYNAK:
Savunma Bilimleri Dergisi The Journal of Defense Sciences Kasım/November 2015, Cilt/Volume 14, Sayı/Issue 2, 77-109.
İstanbul Ticaret Odası Kompozit Sektör Raporu, 15-17
http://www.moment-expo.com/yasamin-ozel-kimyasi-kompozit-sektoru
Yorumlar