Emaye Kaplama Nedir?

Emaye Kaplama

• Emaye,bazı inorganik oksitlerin karışımından meydana gelmiş çözeltinin metalik veya döküm yüzey üzerine tatbik edildikten sonra, bu oksitlerin erime sıcaklığında fırınlanması ile elde edilen, cam görünüşüne sahip katı bir maddedir.
• Metal bir zemin üzerine ergitilmiş ana yapısı oksit olan camsı malzemedir.

Emaye kaplama ‘klasik emaye kaplama‘ ve ‘modern emaye kaplama‘ olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Klasik Emaye Kaplama: İki veya daha fazla kaplama işlemini kapsamaktadır. İlk kat yapılan kaplama ‘astar’ olarak isimlendirilmektedir ve Co ile Ni oksitlerden oluşmaktadır bunun sebebi bu oksitlerin bağlayıcılık özelliklerinin iyi olmasıdır. Astar kaplamasından sonraki kaplamalar ise ‘dış kaplama’ olarak isimlendirilir ve hem koruyucu hem de dekoratif özelliklere sahiplerdir.

Modern Emaye Kaplama: Modern emaye kaplama tekniğinde ise ‘direct-on’ denilen yüzeye doğrudan tek kaplama işlemi uygulanır. Emaye ile altlık malzeme arasında güçlü bir bağlantı olabilmesi için altlık malzeme Nikel(Ni) ile ön yüzey işlemine tabii tutulur -buna Nickel Flashing denir- ve bağlayıcılık özelliği kazandırılır. Bu işlemin en büyük avantajı ince emaye kaplamaların elde edilebilir olmasıdır. Bu sayede emaye kaplamanın darbe ve deformansyon dayanımı yükselir.

Emaye’nin Hammaddeleri

Emaye kaplamada kullanılan malzemeler firitlerden oluşmaktadır. Firitlerin harmanlanmasında kullanılan malzemeler ise inorganik oksidik bileşiklerdir.

Firit hazırlamada kullanılan malzemeler ve özellikleri

1. Temel Emaye Maddeleri : Bu malzemeler emayenin camsı matrisini oluşturan malzemelerdir.
2. Oksitleyici Maddeler : Ham madde içerisinde bulunan ve istenmeyen elementleri oksitleyerek uzaklaştırırlar.
3. Yapışma Sağlayıcı Maddeler : Emaye kaplanacak yüzey ile emayenin yapışmasını sağlamak amacıyla kullanılırlar.
4. Opaklaştırıcı ve renklendiriciler : Opak veya renkli emaye yüzeyi sağlamak için kullanılırlar.

Frit üretimi toz veya granül halindeki hammaddelerin oldukça homojen bir şekilde karıştırılarak ergitilmesi ile yapılır. Ergitme fırınlarında yaklaşık 1000-1300 °C sıcaklıklarda ergitme işlemi yapılır.

Emaye Kaplamanın Avantajları(Tercih Sebepleri)

• Kaplandığı metale estetik bir görüntü verir.
• Serttir, aşınmaz.
• Pürüzsüz bir yüzey yapısı sağlar.
• Renklendirilebilirliği oldukça kolaydır ve bir çok farklı renkte kullanılabilir.
• Korozyonu önler ve korozyon direnci sağlar.
• İnsan sağlığına zarar verecek bir özelliği saptanamamıştır.
• Mikrop barındırmaz, kolaylıkla temizlenir.
• Asitlere ve alkalilere karşı dayanım gösterir.

Emaye Kaplamanın Dezavantajları

• Sivri köşelere emaye kaplama yapılmış ve denemeler sonucu sivri kenarlarda iyi bir verim alınamadığı saptanmıştır.
• Emaye yüzeye uygulandıktan sonra pişirilmelidir ancak pişirme fırınlarının kapasitesi belirli ölçülerde olduğu için büyük ebatlı parçalara emaye uygulanması mümkün olmamaktadır.
• Emaye kaplanmış parçaların kaynak kabiliyeti oldukça düşüktür.
• Kaynaklanmış malzeme üzerinde emaye kaplaması yapılmış ve iyi bir sonuç alınamamıştır.

Kaynak

Karadeniz Teknik Üniversitesi/Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü/Yüzey İşlemleri Ders Notları/Prof.Dr.Ümit ALVER