Gelişen teknoloji bizleri daha hafif, daha mukavemetli, daha sert ve bazen de daha çok yumuşak malzeme istemeye yönlendiriyor. Bunların ışığında karşımıza çıkan bu malzeme aslında hafızaya sahip olan bakır-alüminyum alaşımı olan “duralümin” dir.
Duralümin; alüminyum, bakır ve az miktarda da magnezyumdan meydana gelmiş hafif bir alaşımdır, özellikle havacılıkta, uçak yapımında kullanılır. Tuhaf bir özelliği vardır: zamanla sertleşir. Isıtma işleminden geçtikten sonra hemen sertleşmez. Azami sertliğine erişmesi için aradan bir sürenin geçmesi gerekir. Bu da bize malzemenin hafızalı olmasını kanıtlayan işlemlerden biridir.
1910′da Alman metalurjist Alfred Wilm tarafından bulunmuş ve önceleri yalnızca Almanya’daki Düren’de üretilmiştir. Başlangıçta duralüminyum bileşimi, uygulama alanına göre değişiyordu; bugün çoğunlukla yüzde 3-4 bakır, yüzde 1 manganez, yüzde 0,5-1,5 magnezyum ve kimi zaman da az miktarda silisyum içerir. Isıl işlemden ve yaşlandırma yoluyla sertleştirme işleminden geçirildiğinde, sertliği ve dayanımı, yumuşak çeliğin değerlerine ulaşır. Duralüminyum alaşımları, normal koşullarda oldukça yumuşak ve sünektir, ayrıca haddeleme, dövme, ekstrüzyon ve çekme işlemleriyle kolayca şekillendirilebilir. Çelik kadar dayanımlı olmasının yanı sıra, son derece hafif olduğundan uçak yapımına uygun bir malzemedir. Ama duralüminyum kaynak sırasında dayanımını yitirir; bu nedenle uçak yapımında, saf alüminyumla ya da yenime karşı dirençli alüminyum alaşımlarıyla kaplanmış özel duralüminyum malzemelerinden yararlanılır.
Alüminyum alaşımlarının hafifliği yanı sıra sağlamlığı, uçakların ve dolayısı ile havacılık sektörünün gelişmesine en büyük katkıyı yapmıştır. Duralüminyum (alüminyum-bakır) alaşımlarından sonra gelecekte en önemli uçak malzemesi alüminyum-lityum alaşımları olacaktır. Alüminyum-lityum alaşımları ile, uçakların % 15 hafiflemesi mümkündür.
KAYNAK
http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/gecmisten-gunumuze-akilli-bir-malzeme-duraluminyum
Yorumlar