Seramik ürünler, kil bünye ve su karışımıyla hazırlanan krem yoğunluğundaki sıvı çamurlar kullanılarak döküm yoluyla şekillendirilebilir. Bu şekilde hazırlanan kil-su sistemlerinde kullanılan kalıplar sık kullanımları nedeniyle çok çabuk su ile doygun hale gelir.
Seramik objeler
Bununla birlikte kile deflokülant ilavesiyle daha düşük su içerikli ama aynı akışkanlık değerine sahip döküm çamuru üretmek mümkündür.
Defloküle sistemlerin;
- Düşük su içeriği, kullanılan kalıpların kurutulmaları dikkate alındığında daha fazla döküm imkanı sağlanır.
- Döküm kalıplarındaki tabakalaşma olayı büyük ölçüde engellenir.
- Kullanılan döküm çamuru hacmen daha az olduğundan mekandan ve kalıp sayısından tasarruf edilir.
Tablo 1. Deflokülant Malzemeleri
Floküle sistemler;
- Gevşek paketleme düzenine sahiptirler.
- Defloküle sistemlere göre ham mukavemet ve yoğunluğu daha düşüktür.
Tablo 2. Flokülant Malzemeleri
Deflokülasyon Prensipleri
Kil-su sistemine sodyum silikat ilave edilirse sodyum iyonları kil taneciklerinin yüzeyindeki negatif elektrikli yüklü kısımlarca, silikat iyonları da pozitif yüklü alanlar tarafından çekilir. Küçük iyonlar, kristal yüzeyine büyük iyonlara göre daha güçlü ve elektrik yükü büyük olan iyonlar daha zayıf olanlara göre kristal yüzeyine daha sıkı tutunurlar. Defloküle olan bir döküm çamuru genellikle negatif yüklü kil kristallerine sahiptir ve sonuç olarak çok daha iyi paketlenme özelliğine sahip olurlar.
Karıştırma Zamanı
Döküm çamuru süspansiyonu içindeki kilin tamamen dağılması için belirli bir zaman gerekir ve dikkatli bir karıştırmaya rağmen bekletme esnasında döküm çamuruna bir miktar deflokülant ilavesi yapılır.
Döküm Ürünlerin Özellikleri
Döküm ile üretilen ürünler, torna ve sıvama vs. ile üretilenlere göre daha az küçülür, daha büyük mukavemet ve daha düşük poroziteye sahiptirler.Döküm yöntemi genellikle plastik şekillendirmeyle ve diğer yöntemlerle üretilemeyen içi boş veya dolu karmaşık şekilli ve büyük hacimli ürünlerin şekillendirilmesinde tercih edilir.Bu yöntem simetrik olmayan tabaklar, bazı ateş tuğlaları, sofra takımları ve lavabo, klozet, küvet gibi sağlık gereçlerinin şekillendirilmesinde ve ileri teknoloji seramiklerinin üretiminde yaygın olarak kullanılır.
Döküm Çamurunun Hazırlanması
Döküm çamuru, plastik veya toz haldeki bünyeye su ve deflokülant ilavesiyle hazırlanır. Toz halindeki bünyeler, plastik olanlara nazaran daha büyük yüzey alanına sahip olduğundan, döküm çamuru haline getirilmesi daha kolaydır. Su, deflokülantın bir kısmı ve kilin bir kısmı çalışan karıştırıcıya ilave edilir ve karıştırılır. Kil tamamen karışıncaya kadar kil ve deflokülant aşama aşama ilave edilir. Karıştırma periyodu sonunda pint ağırlığı, viskozite ve tiksotropi kontrol edilmeli ve son bir ayarlama yapıldıktan sonra da tekrar karıştırma yapılarak işlem tamamlanır.
Döküm Çamurunda Aranan Özellikler;
- Döküm yapılabilmeli, dökülen çamur kalıbı boşluk bırakmayacak şekilde tamamen doldurabilmelidir.
- Çamur içerisindeki tanecikler çökmemelidir.
- Kalınlık alma hızlı olmalıdır, fakat bu hız kontrol edilebilecek hızı geçmemelidir
- Oluşan et kalınlığı ile sıvı çamur arasında keskin bir sınır olmalı,fazla çamur istenildiğinde rahatça kalıptan boşaltılabilmelidir.
- Dökümü gerçekleştirilen ürünün kuruma esnasında sadece kalıptan ayrılmaya yetecek kadar çok az bir küçülmesi olması gerekir, daha fazla küçülerek sarkma veya kurumada çatlamayaneden olmamalıdır.
- Dökülen ürün mukavim ve yeterince sağlam olmalıdır.
- Çamur daha sonra iğne başı gibi deliklenmeye yol açabilecekşekilde içerisinde hava hapsetmemiş olmalıdır.
- Çamur alçı kalıpların suya doymaması ve kuruma süresinin fazla uzamaması için mümkün olduğunca az su içermelidir.
KAYNAK
Seramik Hataları ve Çözüm Yöntemleri Kitabı
http://www.turkseramik.com/index.php?topic=1482.0
Yorumlar