Demir nedir? Nerelerde kullanılır? Özellikleri nelerdir? Nerelerden çıkartılır?

Hayatımızın vazgeçilmez elementlerinden birisi de demirdir. Gerek evlerimizde gerekse ofislerimizde; yani tüm yaşam alanlarımızın vazgeçilmez elementlerindendir. Hatta inşaat sektörünün ana malzemelerinden birisidir. Hatta fiyatında görülen değişimler sektöre yön vermektedir. Dolayısıyla dünyada en çok öneme sahip elementlerden birisi olarak tanımlanmaktadır. Kullanım alanı sadece inşaatla sınırlı kalmaz ve günlük hayatta en fazla kullanılan malzemelere konu olmaktadır.

Günlük hayatımızda kendisine çok büyük bir yer edinmiş malzemelerden birisi demir elementidir. Doğada en çok bulunan elementler arasında dördüncü sırada gelmektedir. Maliyet bakımından düşük olması geniş bir alanda kullanılmasına olanak sağlamaktadır.

Sanayinin birçok dalında kullanım alanına sahip olan demir, tarihsel bakımdan da insanlık için büyük bir önem kazanmıştır. Çünkü demir, eski çağlarda insanoğlunun korunmasına olanak veren bir silah olmuştur. Avcılıkta ve silah yapımında kullanılması medeniyetlerin gelişimi konusunda önemli bir konuma getirmiştir. Aynı zamanda sanayi devriminde üstlendiği rol ile de tarihin en önemli öğesi olmayı başarmıştır. Bugün ise demire bağımlı bir yapıya büründük desek yanlış olmayacaktır.

Latince’de ferrum olarak isimlendirilir ve simgesi Fe’dir. Kimyasal açıdan bakıldığında oldukça merak uyandırıcı bir metaldir. Demirin, güneş sisteminin oluştuğu 4,5 – 5 milyar yıl öncesine dayandığı ve yıldızlardaki patlamanın sonucunda oluştuğu düşünülmektedir.  Bundan dolayı güneş ve sistemindeki gezegenlerin oluşum zamanı, demirin de meydana geldiği zaman olarak düşünülmektedir.

Demir nedir?

Demir elementi, doğada serbest halde bulunmayan ve doğada en çok bulunan bir metaldir. Birçok alanda kullanılan demir, doğada en çok kükürtlü ve oksijenli bileşikler halinde bulunur. Demirin bu şekilde kullanılamayacağından dolayı indirgeme yöntemi ile saflaştırılması gerekmektedir. Demir elementinin keşfi ve kullanımı, çok eski çağlara dayanmaktadır. Fakat demir metalinin gümüş ve altına oranla daha çabuk korozyona uğramaya yani kararlı hale dönüşmeye meyilli bir metal olması tarihte demir kullanımının az olmasına sebebiyet vermiştir.

Demir elementinin kullanım alanı günümüz sanayisinde oldukça geniştir ve neredeyse birçok endüstrinin ana malzemesi niteliğindedir. Diğer metallere oranla yer kabuğunda fazla miktarda bulunmaktadır. Yer kabuğunda yaklaşık olarak yüzde 5 miktarda demir elementi çeşitli bileşikler halinde bulunmaktadır.

Demirin özellikleri nelerdir?

Beyaz ve gümüş renklerinin karışımı bir renge sahip olan demir, metal çeşitleri arasında yer kabuğunda en çok rastlanan metallerdendir. Çok sayıda alanda kullanılan ve insan vücudu için de büyük öneme sahip olan demir, Latince ferrum olarak da bilinen bir metaldir. Demire belirli oranda karbon eklenmesi durumunda miktara bağlı olarak çelik veya döküm elde etmek mümkündür.

Yumuşak bir yapıya sahip olmasından dolayı dövülerek şekil verilmesi kolay bir metaldir. Aktif bir metal özelliğinde olması nedeniyle diğer aktif ametallerle birleşme özelliğine sahiptir. Demir, saf iken oldukça yumuşak ve grimsi bir metaldir. Aynı zamanda reaktiftir ve kolay bir şekilde korozyona uğrayabilmektedir (paslanabilmektedir). Güçlendirilebilir olan demir metali, elektrik ve ısı iletimi konusunda da çok iyidir. Doğal manyetik bir metaldir ve 4 allotropik formda bulunur.

Atom numarası 26’dir ve periyodik tabloda 8-B grubunda yer alır. 1538 °C’de ergime noktasına ve 2862 °C’de kaynama noktasına sahiptir. Alaşımlarda bir çok metalin yapıtaşını oluşturmaktadır. İşleme kolaylığı ve dövülerek kolay bir şekilde şekil verilebilir olması, geniş bir kullanım alanına sahip olmasına neden olmaktadır. Nemli havalarda kolay oksitlenir. Korozyondan korumak için kaplanması veya nikel ve krom gibi elementler ile alaşımlandırılması gerekmektedir.

Demir nerelerde kullanılır?

En çok döküm üretiminde kullanılan demir, çelik olarak da çelik endüstrisinde önemli bir yere sahiptir. Ucuz bir metal olmasından dolayı inşaat sektöründen otomotiv sektörüne varıncaya dek birçok alanda demir metalinden faydalanılmaktadır. Bilgisayarların önemli bir parçası olan manyetik depolama alanlarının üretiminde de demir metali kullanılmaktadır.

Mukavemetinin yüksek olmasından dolayı ve doğada oldukça yoğun bir miktarda olmasından dolayı, neredeyse her alanda demire rastlamak mümkündür. İşleme kolaylığı ve diğer elementlerle birleşme özelliğine sahip olmasından dolayı da kullanım alanını oldukça genişletmektedir. Volkanik hareketlerin ve meteorların yoğun olduğu bölgelerde demire daha fazla rastlanmaktadır.

Türkiye’de ve dünyada demir nerelerden çıkarılır?

Dünyada en fazla ABD’den çıkarılan demir, ülkemizde de pek çok ilde çıkarılmaktadır. Divriği, Ankara, Hasançelebi, Kayseri ve Malatya başta olmak üzere özelikle İç Anadolu Bölgesi’nin demir metali bakımından zengin bölgeler olduğunu söyleyebiliriz. Sivas, Kırıkkale, İzmir, Zonguldak (Ereğli), İskenderun ve İzmir illerinde işlenen demir, en küçük malzemelerden, en büyük yapılara varıncaya dek bir çok üretim endüstrisi alanında başlıca hammaddelerden biridir.

Demir metalinin doğada bulunuşu

Kaynakça

https://bilgihanem.com/demir-nedir/#Demirin_Kullanim_Alanlari_Nelerdir

http://www.yaklasansaat.com/dunyamiz/dunya/demir.asp

Wikipedia.org