2006 yılında yayınlanan Amerikan yapımı Idiocracy filminde hayatının her alanında ortalama bir Amerikan vatandaşı olan er Joe Bowers, Rita adlı bir kadınla birlikte ordunun yapacağı bir deney için seçilir. Deney, insanları uykuya yatırmakla ilgilidir. Bir yıl sonra insanların çözülüp tamamlanması gereken deney çeşitli aksilikler sonucu unutulur ve Rita ile Joe 500 yıl sonra, 2505 yılında, uyanır ve akıllı insanların çeşitli sebeplerden dolayı (kariyer, psikolojik sebepler vs.) çocuk yapmaması ve aptalların sürekli çocuk yapması sonucu ortalama IQ’su olan insanların bile kalmadığının, hatta en üst düzey yönetim kadrosunun bile klasik Amerikan ergeninin zekasında olduğunun farkına varırlar. Joe’ya yapılan testler sonucu, Dünyanın en zeki insanı olduğu ortaya çıkar ve gelecekteki hayatı birden bire değişir.
Idiocracy her ne kadar gerçekleşmesi imkansız ve sadece gelir geçer bir film olarak tarihteki yerini alsa da yeni yayınlanan bir çalışma bu ihtimalin çok da imkansız olmadığını gösterdi. Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayınlanan çalışmaya göre evrimin temel faktörü olan doğal seçilim, insanların ”Eğitim Genlerinde” azalmaya neden oluyor.
Epidemiyolojik ve genetik ilişki çalışmaları, genetiğin eğitimin kazanılmasında önemli bir rolü olduğunu göstermekte. Araştırmacılar bir insanın okula daha uzun süre devam etme ihtimaliyle ilişkili bir genetik etmen bulunduğunu gördüler ve bireyin eğitim konusundaki genetik eğilimine karar vermek amacıyla, insan genomundaki 620.000 dizi çeşitliliğine (veya işaretçiye) dayalı bir ‘çok genli puan‘ ileri sürdüler. Bir insanın daha uzun süreli eğitime devam etmesinde etkili olan bu genlerin ve çevresel etkilerin kesin sınırları tam bilinmemekle birlikte daha önce yayınlanan çalışmalar genetiğin yüzde kırka varan bir etkisi olduğunu söylüyor. Yani daha fazla eğitim almanız dolayısıyla zekanız bi anlamda bu genleri taşıyıp taşımadığınızla ilgili. Bu genleri taşıyan insanlar daha fazla eğitim almaya meyilli ancak daha az çocuk yaptıklarından genler gelecek nesillere daha az aktarılıyor. Hatta bu geni taşıyan ancak daha kısa süreli eğitim alanlarda bile çocuk yapma eğiliminin daha az olduğu görülmüş.
Yayınlanan çalışmada, bu genetik bileşenin üreme geçmişi üzerindeki etkisi ve gen havuzu üzerindeki etkisi araştırıldı. 1910 ve 1990 yılları arasında doğan 129.808 İzlandalıyı kapsayan araştırmaya göre daha uzun süreli eğitim genlerini taşıyan denekler, daha az çocuk sahibi oluyor dolayısıyla daha zeki olan insanlar ortak gen havuzuna daha az gen aktarmış oluyor. Araştırmacılar bunun ” Olumsuz Seçilim ” olduğunu ve bunun ileride türümüz üstünde olumsuz etkileri olacağını öngörüyor. Çalışmayı yapan İzlandalı genetik şirket de CODE’un CEO’su Kari STEFANSSON sonuçları şöyle yorumluyor; “Tür olarak, beyinlerimizin gücü ile tanımlanırız. Eğitim, zihinsel kapasitelerimizin antrenmanı ve gelişmesidir. Bu yüzden, eğitimde daha fazla zaman harcanması ile ilişkilendirilen genetik etmenlerin, gen havuzunda daha nadir hale geliyor olduğunu bulmak etkileyici.”
Sadece bu çalışmaya dayanarak insanların aptallaşacağını iddia etmek biraz zor. Zira özellikle içinde bulunduğumuz yüzyılda çok daha fazla insanın eğitime ve bilgiye erişebilme imkanı var. Eğitimin, okul imkanlarının ve sosyal hayatın zeka üzerindeki doğrudan etkisi göz önüne alındığında teknolojinin ve kalkınmanın çalışmada öngörülen olumsuz sonucu ortadan kaldırabileceği bile söylenebilir. Hatta evrimsel süreç açısından bakıldığında 300-400 sene bile göz açıp kapamaya dahi denk düşmezken 90 yıl dikkate alınmayacak bir süre. Ancak yine de araştırma sonucu görülen bu durum yüzyıl boyunca devam edecek olursa insanoğlu üzerindeki etkisinin derin olacağı düşünülüyor.
KAYNAK
http://www.pnas.org/content/early/2017/01/10/1612113114.full
https://en.wikipedia.org/wiki/Polygenic_score
Yorumlar