Piezoelektrik Malzemeler ve Nanojeneratörler

Piezoelektrik, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine ya da elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirme olayıdır. Mekanik sıkıştırma sonucu voltaj üreten; voltaj uygulandığı zaman mekanik titreşim elde edilen bazı kristal ve seramiklere ait özelliktir.

Her geçen gün enerjiyi daha verimli nasıl kullanabiliriz veya kaybedilen enerjiyi nasıl geri kazanabiliriz sorusuna cevapların gelmesi insanı gerçekten mutlu ediyor. İnsanların enerji verimliliği ve enerji tasarrufu kavramlarını anlaması hatta uygulamaya çalışması çok önemli bir durumdur.

‘Madison Üniversitesi’ndeki bilim insanları dönen tekerleklerden enerji elde eden nanojeneratörler tasarlamayı başardı. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği öğretim üyesi Dr. Wang “Zemin ve tekerlek arasındaki sürtünme, araç yakıtının yaklaşık yüzde 10’unu harcamaktadır. Bu enerji israf edilmektedir. Dolayısıyla bu enerjinin kullanılabilir hale dönüştürülmesi ile yakıt verimliliğinde iyi bir gelişme elde edilebilir” diyor.’(1)

Nanojeneratörler diye adlandırılan sistemin temeli piezoelektrik özelliğe sahip malzemeye dayanmaktadır. Piezoelektrik malzemeler küçük ölçekli mekanik yani basınç değişimlerini elektrik enerjisine dönüştürmek için kullanılan malzemelerdir. Oluşturulan nanojeneratör içerisinde piezoelektrik özelliği olan maddeleri barındırmaktadır. Böylece tekerlek ve zemin arasında piezoelektrik madde sıkıştırıldığında, elektriksel bir akıma neden olmaktadır.

Piezoelektrik malzemeler içerisinde en çok kullanılan kurşun-zirkonyum-titanyum (PZT) seramiktir. Genel olarak piezoelektrik olarak kullanılan diğer malzemeler ise kuartz (SiO2) ,turmalin ve baryum titanat (BaTiO3)tır. Ayrıca ayakkabının tabanı piezoelektrik maddelerden üretilebilir ve atılan her adımda elektrik üretimi sağlanabilir. Bu sayede kişisel elektronik cihazlarda (telefon, MP3 oynatıcı vb.) kullanılabilmesi için bataryalarda depolanabilir veya doğrudan kullanılabilir.

Teknoloji ilerledikçe ve geliştikçe mevcut piezoelektrik özelliğe sahip malzemelerin kullanımı artarak boşa giden enerjiyi kazanabileceğiz.

(1) http://onedio.com/haber/tekerlekte-israf-olan-enerji-tekrar-kullanilabilecek-544460